دوره 27، شماره 1 - ( 1-1403 )
جلد 27 شماره 1 صفحات 52-46 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Hekmatpou P, Maryam Ghanbari M, Gholami M. Association Study of rs1421085 and rs9939609 in FTO Gene with Gestational Diabetes in the Arak City. J Arak Uni Med Sci 2024; 27 (1) :46-52
URL: http://jams.arakmu.ac.ir/article-1-7649-fa.html
URL: http://jams.arakmu.ac.ir/article-1-7649-fa.html
حکمت پو پرنیان، قنبری صفری مریم، غلامی میلاد. بررسی همراهی rs1421085 و rs9939609 در ژن FTO با دیابت دوران بارداری در شهر اراک. مجله دانشگاه علوم پزشكي اراك. 1403; 27 (1) :46-52
1- گروه ژنتیک، دانشکده علوم زیستی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران
2- گروه بیوتکنولوژی میکروبی، دانشکده علوم زیستی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران
3- گروه بیوشیمی و ژنتیک، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اراک، اراک، ایران ،mtu.q220@gmail.com
2- گروه بیوتکنولوژی میکروبی، دانشکده علوم زیستی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران
3- گروه بیوشیمی و ژنتیک، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اراک، اراک، ایران ،
واژه‌های کلیدی: دیابت بارداری، ژن، FTO، rs9939609، rs1421085
متن کامل [PDF 1252 kb]
(384 دریافت)
| چکیده (HTML) (1193 مشاهده)
جدول 1. پرایمرهای اختصاصی جهت دو rs1421085 و rs9939609 ژن FTO
1-Forward Inner, 2- Reverse Inner, 3- Forward Outer, 4- Reverse Outer
جدول 3. وضعیت همراهی rs9939609 بر اساس مدل‌های مختلف
شکل 1. الف- الکتروفورز محصولات PCR پلی‌مورفیسم rs9939609و ب) rs1421085 ژن FTO با استفاده از ژل آگارز 2%. ردیف اول سمت راست، نشان‌دهنده مارکر با طول bp50 می‌باشد. مارکر شکل شماره ب نشان‌دهنده مارکر با اندازه bp 100 می‌باشد. چاهک NTC کنترل منفی است.
بحث
دیابت بارداری به عنوان وجود سطوح بالای گلوکز خون با شروع، یا تشخیص برای اولین بار در طول بارداری، در نتیجه افزایش مقاومت به انسولین تعریف می‌شود. دیابت بارداری ممکن است با اختلال در تنظیم عملکرد سلول‌های β پانکراس و یا با تغییر هورمون‌های ترشح شده بارداری و پپتید‌های همراه با هموستاز گلوکز ایجاد شود. ممکن است از هر
5 بارداری، یک مورد را تحت تأثیر قرار دهد که منجر به عوارض پری‌ناتال و پیامدهای نامطلوب نوزادی و خطر بالای صدمات متابولیک و قلبی- عروقی مزمن در مادر و فرزندان شود. در حال حاضر، تشخیص دیابت بارداری بر اساس ارزیابی هموستاز گلوکز در مراحل پایانی بارداری
است (18).
بسیاری از فرزندان دختری که در دوران بارداری در معرض دیابت مادر قرار می‌گیرند، در سنین باروری دچار چاقی و دیابت از جمله دیابت بارداری می‌شوند. اگرچه در ایالات متحده اکثر زنان مبتلا به دیابت بارداری، چاق هستند، این مسأله نه تنها نشان‌دهنده شرایط مقاومت به انسولین است، بلکه به دلیل ناتوانی در حفظ قند خون طبیعی در طول بارداری، نقص در عملکرد سلول‌های β پانکراس را نیز دارند. در اوایل بارداری، افزایش مقاومت به انسولین مادر ممکن است به تغییر عملکرد جفت و همچنین افزایش دسترسی جنین جفتی به مواد مغذی در اواخر بارداری همراه باشد. در دوران بارداری، زنان چاق مواد مغذی بیشتری را در اختیار جنین قرار می‌دهند که در نتیجه رشد جفت در اوایل بارداری و رشد جسمی، به‌ویژه بافت چربی جنین در اواخر بارداری افزایش می‌یابد (19، 20).
به طور خاص، ژن FTO با چاقی انسان و اختلالات متابولیک همراه است. در یک مطالعه، همراهی ژنومی بر روی 500000 پلی‌مورفیسم تک نوکلئوتیدی در جمعیتی از افراد بریتانیایی مبتلا به دیابت نوع 2 (T2D) ارائه شد. این مطالعه یک پلی‌مورفیسم تک نوکلئوتیدی را در اینترون اول rs9939609 ژن FTO شناسایی کرد که همراهی قوی با T2D و افزایش BMI را نشان داد. در واقع این پلی‌مورفیسم تک نوکلئوتیدی، از طریق تأثیر بر وزن بدن، استعداد به دیابت می‌دهد. به طور قابل توجهی، این همراهی در کودکان نیز مشاهده شد. از زمان گزارش اولیه، تعداد زیادی از مقالات این موضوع را در جمعیت اروپا تأیید کرده‌اند و سایر پلی‌مورفیسم‌های همراه با FTO مانندrs9930506 ،rs1121980 و rs8050136 بررسی شده‌اند.
اگرچه گزارش‌های اولیه نشان داد که همراهی بین FTO و دیابت توسط BMIایجاد می‌شود، گزارش‌های اخیر نشان دادند که در برخی از جمعیت‌ها، FTO استعداد به T2D را افزایش می‌دهد (21). همچنین مشخص شده است که FTO مستقل از BMI نیز با دیابت نوع 2 همراه است (22).
یافته‌های لیو وهمکاران در سال 2012 نشان داد که 2 نوع rs9939609 وrs8050136 ژنFTO ، در ابتلا به چاقی و T2D در جمعیت‌های آسیایی نقش دارند (23).
پوپووا و همکاران در سال 2017 در کل بین پلی‌مورفیسم rs9939609 ژنFTO با دیابت بارداری همراهی معناداری را مشاهده نکردند، اما توزیع ژنوتیپ FTO بین بیماران دیابت بارداری و گروه شاهد در زیر گروه زنان با مصرف بالای سوسیس (بیش از سه بار در هفته) تفاوت معنی‌داری را مشاهده کردند (018/0 = P) (24).
مطالعه‌ای در سال 2020 با هدف بررسی اینکه آیا پلی‌مورفیسم ژنتیکی rs1421085 ژن FTO، پیش‌بینی‌کننده چاقی مادر است و ارزیابی همراهی آن با فنوتیپ‌های متابولیک همراه با چاقی در نمونه‌ای از زنان باردار عراقی بود، صورت گرفت. گروهی متشکل از 62 زن باردار دارای اضافه وزن و 32 زن باردار سالم غیر چاق در این مطالعه وارد شدند. ژنوتیپ‌های واریانت rs1421085 ژن FTO، توسط روش
Tetra-primer ARMS-PCR تعیین شد. تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که افراد با ژنوتیپ‌های CC و CT خطر اضافه وزن/چاق بودن را افزایش می‌دهند. علاوه بر این، آلل C شانس اضافه وزن/چاق بودن را افزایش می‌داد (0004/0 = P، 437/6-697/1 :C 95%، 3051/3 :OR) (25).
در یک مطالعه در سال 2017، 80 خانم مبتلا به دیابت بارداری به همراه 80 خانم شاهد جهت بررسی همراهی بین rs8050136 و rs9939609 بررسی شدند که همراهی معناداری بین دو گروه مبتلا و شاهد مشاهده نشد (26). بررسی همراهی rs9939609T از ژن FTO و دیابت بارداری در سال 2015 همراهی معنی‌داری را بین افراد بیمار و شاهد نشان نداد (27).
مطالعه‌ای همراهی چند پلی‌مورفیسم در چند ژن را از جمله rs8050136 از ژن FTO و دیابت بارداری را بررسی کرد که نتایج، تفاوت معنی‌داری را بین بیماران و گروه شاهد نشان نداد، البته این پلی‌مورفیسم قبلاً همراهی خود را با دیابت نوع 2 نشان داده
بود (28).
در سال 2009 بررسی همراهی بین rs9939609 از ژن FTO با دیابت بارداری همراهی معنی‌داری را با این بیماری نشان داد (29). پژوهشی در سال 2014 بر روی 45 خانم باردار مبتلا به دیابت بارداری را به همراه 25 خانم باردار سالم از دیدگاه همراهی بین rs9939609 از ژن FTO و دیابت بارداری بررسی کرد که نتایج حاکی از همراهی معنادار این پلی‌مورفیسم با دیابت بارداری بود (30).
نتیجه‌گیری
در مطالعه حاضر نیز همراهی دو rs1421085 و rs9939609 در ژن FTO در خانم‌های باردار مبتلا به دیابت بارداری برای اولین بار در ایران بررسی شد که همراهی معنی‌داری بین این دو پلی‌مورفیسم و دیابت بارداری مشاهده نشد که با برخی از مطالعات قبلی همخوانی داشت. البته در مطالعه حاضر همراهی معنی‌داری بین شاخص‌های چاقی، BMI قبل و حین بارداری، سطوح HbA1c، FBS، کلسترول، تری‌گلیسرید در بین مادران مبتلا به دیابت بارداری نسبت به مادران شاهد مشاهده شد، این نتایج نیز با مطالعات قبلی همخوانی داشت.
مطالعه‌ی پلی‌مورفیسم‌های ژن FTO و دیگر پلی‌مورفیسم‌ها در ژن‌های همراه با مسیر‌های مستعد‌کننده به دیابت بارداری به صورت ترکیبی و بررسی اثر افزایشی (additive effect) با تعداد نمونه بالاتر و گروه‌های جمعیتی بیشتر می‌تواند ما را در شناسایی عامل‌های مستعد‌کننده به این بیماری و درک مکانیسم‌های مولکولی جهت شناسایی پاتوژنز، تعیین پیش‌آگهی و مدیریت درمان بیماران کمک کند.
تشکر و قدردانی
از افرادی که در این مطالعه شرکت کردند کمال تشکر را داریم. همچنین، نویسندگان مقاله از حمایت‌های معنوی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال و دانشگاه علوم پزشکی اراک تشکر و قدردانی می‌کنند.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش: دانشگاه این مطالعه را با کد IR.IAU.TNB.REC.1401.011 تأیید کرده است
سهم نویسندگان
تمامی نویسندگان در پژوهش و آماده سازی این مقاله مشارکت داشته‌اند.
تضاد منافع
بنابر اظهار نویسندگان، این مقاله تعارض منافع ندارد.
متن کامل: (188 مشاهده)
مقدمه
دیابت، یک بیماری هتروژن است که با هایپرگلیسمی به دلیل کمبود مطلق یا نسبی در تولید یا عملکرد انسولین مشخص می‌شود. فدراسیون بین‌المللی دیابت، شیوع کلی دیابت را در سال 2011، 366 میلیون نفر تخمین زده است و پیش‌بینی می‌شود تا سال 2030 به 552 میلیون نفر برسد (1).
دیابت، نوعی اختلال متابولیک است که در آن بیماران از سطوح بالای قند خون رنج می‌برند، زیرا بدن آن‌ها به انسولین ناکافی پاسخ نمی‌دهد یا تولید ناکافی می‌کند. به طور کلی سه نوع دیابت وجود دارد: دیابت نوع 1، نوع 2 و دیابت بارداری. در شرایط مزمن، دیابت می‌تواند منجر به آسیب طولانی‌مدت اختلالات عملکردی و نارسایی اندام‌های مختلف به ویژه چشم‌ها، کلیه‌ها، اعصاب، قلب و عروق شود. برخی از عوارض معمول دیابت شامل: رتینوپاتی، نارسایی کلیه، اختلالات پای دیابتی و بیماری‌های قلبی- عروقی می‌شود (2).
هایپرگلیسمی در دوران بارداری، معمولاً پس از تولد برطرف می‌شود و بیش از 50 سال است که شناخته شده است. دیابت بارداری در حال حاضر شایع‌ترین عارضه پزشکی بارداری است و شیوع هایپرگلیسمی تشخیص داده نشده و دیابت عمومی در زنان جوان در حال افزایش است. اضافه وزن و چاقی مادر، سن بالا در زمان باروری، سابقه قبلی دیابت بارداری، سابقه خانوادگی دیابت نوع 2 و قومیت از عوامل خطر اصلی دیابت بارداری هستند. تشخیص معمولاً با استفاده از آزمایش تحمل گلوکز خوراکی انجام می‌شود. اصلاح رژیم غذایی و افزایش فعالیت بدنی، درمان‌های اولیه برای دیابت بارداری هستند، اما از درمان دارویی، معمولاً انسولین، زمانی استفاده می‌شود که نرموگلیسمی (قند خون طبیعی) به دست نیاید. داروهای خوراکی کاهش دهنده قند‌خون، عمدتاً متفورمین و گلی‌بن‌کلامید (گلیبورید) نیز در برخی کشورها استفاده می‌شود. دیابت بارداری، خطر عوارض طولانی‌مدت از جمله چاقی، اختلال در متابولیسم گلوکز و بیماری قلبی- عروقی را در مادر و نوزاد افزایش می‌دهد (3).
تعیین عوامل زمینه‌ای که منجر به ایجاد دیابت بارداری می‌شوند دشوار است و ممکن است ترکیبی از عوامل مختلف محیطی، ژنتیکی و اپی‌ژنتیکی را شامل شود. تعداد فزاینده‌ای از شواهد به همراهی بین ژنتیک و دیابت بارداری اشاره می‌کند. مطالعات نشان داده است که تقریباً هر خانمی که در بارداری اول با دیابت بارداری تشخیص داده می‌شود، در بارداری‌های بعدی احتمال ابتلا به دیابت بارداری افزایش می‌یابد (4). ژن‌های مختلفی از جمله IGF2BP2 همراهی خود را با بیماری دیابت بارداری نشان داده است (5). FTOیا ژن همراه با توده چربی و چاقی و IGF2BP2 جایگاه‌های ژنتیکی همراه با افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع 2 و همچنین درگیر شدن در متابولیسم لیپیدها و کربوهیدرات‌ها هستند (6). برخی از واریانت‌های ژنتیکی در ژن FTO همراهی خود را با خطر ابتلا به دیابت بارداری و انواع دیگر دیابت نشان داده است (7) .چاقی، یکی از عوامل خطر اصلی برای دیابت بارداری است که نشان می‌دهد این دو بیماری ممکن است عوامل مشترک ژنتیکی مانند پلی‌مورفیسم‌های تک نوکلئوتیدی را داشته باشند، که نشان می‌دهد پلی‌مورفیسم‌های ژن FTO ممکن است با دیابت بارداری نیز همراهی داشته باشد (8).
ژن FTOبر روی کروموزوم 16q12.2 قرار دارد و نقش مهمی در ایجاد چاقی ایفا می‌کند. همچنین نقش مهمی در ایجاد مقاومت به انسولین و T2DM از طریق تأثیر آن بر چاقی و شاخص توده بدنی
دارد (9). FTO دارای طول 410509 جفت باز است و شامل 9 اگزون و چندین پلی‌مورفیسم تک نوکلئوتیدی است. سطوح بالایی از بیان FTO به ویژه در هیپوتالاموس مغز یافت می‌شود، که نقش مهمی در کنترل هموستاز انرژی و رفتار خوردن ایفا می‌کند، و این یافته نقش احتمالی FTO در فرایند چاقی را نشان می‌دهد (10). همچنین این امر بیانگر این موضوع است که FTO در تنظیم وزن بدن درگیر بوده و استعدادپذیری افراد به بیماری دیابت را از طریق چاقی که با شاخصی به نام
(Body mass index) BMI سنجیده می‌شود را تحت تأثیر قرار می‌دهد (11).
چندین پلی‌مورفیسم تک نوکلئوتیدی در ژن FTO مانند rs9939609، rs17817449، rs8050136، rs1477196، rs6499640، rs16953002، rs11075995، و rs1121980 وجود دارد که همراهی آن‌ها با دیابت و چاقی (12) مشخص شده است. ژن FTO بسیار پلی‌مورف (چندشکلی) است و مطالعات مورد- شاهدی نشان داده‌اند که چندین پلی‌مورفیسم این ژن با چاقی یـا فنوتیپ‌های چاقی نظیر BMI بالا همراه است. در بین این اشکال مختلف ژن FTO، پلی‌مورفیسم‌های(A/C) rs8050136،(T/C) rs1421085 ، (T/C) rs17817449 و (T/A) rs9939609 بیش از بقیه مطالعه شده‌اند و نیز دارای بیشترین همراهی هستند (13).
چندین مطالعه نشان داده‌اند که برخی از انواع ژنتیکی در ژن FTO می‌تواند در خطر ابتلا به دیابت بارداری نقش داشته باشد (14). شواهد نشان می‌دهد که ممکن است همراهی بین پلی‌مورفیسم‌های rs9939609، rs8050136 و rs1421085 ژن FTO با خطر دیابت بارداری وجود داشته باشد. چندین مطالعه موردی- شاهدی همراهی بین این پلی‌مورفیسم‌ها و خطر دیابت بارداری را ارزیابی کرده‌اند (15). علاوه بر آن، در سال 2017 مطالعه بر روی مجموعا 252 خانم مبتلا به دیابت بارداری و سالم جهت بررسی همراهی rs1421085 از ژن FTO همراهی معناداری را بین این پلی‌مورفیسم و بیماری نشان نداد (16). همچنین 168 خانم باردار مبتلا به دیابت بارداری و سالم در سال 2017 از دیدگاه همراهی بین rs9939609 از ژن FTO با دیابت بارداری بررسی شدند که نتایج حاکی از عدم همراهی معنادار این پلی‌مورفیسم با دیابت بارداری است (17).
با این حال مطالعات ژنتیکی بر روی دیابت بارداری در ایران اندک بوده و همراهی دو پلی‌مورفیسم rs1421085 و rs9939609 با دیابت بارداری در ایران بررسی نشده است. با توجه به نتایج مطالعات متناقض قبلی، هدف از مطالعه حاضر، بررسی همراهی دو پلی‌مورفیسم rs1421085 و rs9939609 در ژن FTO با دیابت دوران بارداری در جمعیت خانم‌های باردار شهر اراک بود.
روش کار
جمع آوری نمونه‌ها: مطالعه حاضر یک پژوهش از نوع موردی- شاهدی است که توسط کمیته اخلاق دانشگاه آزاد اسلامی- واحد تهران شمال تأیید شده است (IR.IAU.TNB.REC.1401.011). پس از اخذ رضایت‌نامه از افراد مورد مطالعه و تکمیل پرسش‌نامه، خون محیطی به میزان 5 سی‌سی از 100 فرد مبتلا به دیابت بارداری و 116 خانم باردار (گروه شاهد) پس از تشخیص متخصصین زنان و زایمان از بیمارستان اختصاصی زنان و زایمان طالقانی شهر اراک که از دیدگاه سنی و قد با نمونه‌های بیمار همسان شدند، در لوله‌های EDTA جمع‌آوری شد. مواردی وارد مطالعه شدند که سابقه دیابت نوع I، نوع II، پره اکلمپسی، فشارخون، اختلالات کاردیووسکولار، سرطان، سابقه سقط، سابقه عفونت مزمن، سابقه بیماری‌های اتوایمیون و التهابی، مصرف داروهای اعصاب و روان، سابقه بیماری کلیوی، سابقه بیماری کبدی، سابقه اختلالات هورمونی به ویژه تیروئیدی و پاراتیروئیدی، سابقه دریافت خون و سندرم تخمدان چند کیستی نداشتند. نمونه‌ها تا زمان استخراج در دمای 70- درجه نگهداری شدند.
تعیین ژنوتیپ‌ها: DNA با استفاده از کیت استخراج آناسل
(lot N: EI0032) تولید ایران استخراج شد. تعیین کیفیت DNA استخراجی با استفاده از روش الکتروفورز ژل آگارزر 1 درصد و روش اسپکتروفتومتری صورت گرفت. پرایمرهای اختصاصی جهت دو rs1421085 و rs9939609 با استفاده از سایت BatchPrimer3 طراحی و با استفاده از سایت Primer-blast و الیگوآنالایزر بررسی شدند (جدول 1).
دیابت، یک بیماری هتروژن است که با هایپرگلیسمی به دلیل کمبود مطلق یا نسبی در تولید یا عملکرد انسولین مشخص می‌شود. فدراسیون بین‌المللی دیابت، شیوع کلی دیابت را در سال 2011، 366 میلیون نفر تخمین زده است و پیش‌بینی می‌شود تا سال 2030 به 552 میلیون نفر برسد (1).
دیابت، نوعی اختلال متابولیک است که در آن بیماران از سطوح بالای قند خون رنج می‌برند، زیرا بدن آن‌ها به انسولین ناکافی پاسخ نمی‌دهد یا تولید ناکافی می‌کند. به طور کلی سه نوع دیابت وجود دارد: دیابت نوع 1، نوع 2 و دیابت بارداری. در شرایط مزمن، دیابت می‌تواند منجر به آسیب طولانی‌مدت اختلالات عملکردی و نارسایی اندام‌های مختلف به ویژه چشم‌ها، کلیه‌ها، اعصاب، قلب و عروق شود. برخی از عوارض معمول دیابت شامل: رتینوپاتی، نارسایی کلیه، اختلالات پای دیابتی و بیماری‌های قلبی- عروقی می‌شود (2).
هایپرگلیسمی در دوران بارداری، معمولاً پس از تولد برطرف می‌شود و بیش از 50 سال است که شناخته شده است. دیابت بارداری در حال حاضر شایع‌ترین عارضه پزشکی بارداری است و شیوع هایپرگلیسمی تشخیص داده نشده و دیابت عمومی در زنان جوان در حال افزایش است. اضافه وزن و چاقی مادر، سن بالا در زمان باروری، سابقه قبلی دیابت بارداری، سابقه خانوادگی دیابت نوع 2 و قومیت از عوامل خطر اصلی دیابت بارداری هستند. تشخیص معمولاً با استفاده از آزمایش تحمل گلوکز خوراکی انجام می‌شود. اصلاح رژیم غذایی و افزایش فعالیت بدنی، درمان‌های اولیه برای دیابت بارداری هستند، اما از درمان دارویی، معمولاً انسولین، زمانی استفاده می‌شود که نرموگلیسمی (قند خون طبیعی) به دست نیاید. داروهای خوراکی کاهش دهنده قند‌خون، عمدتاً متفورمین و گلی‌بن‌کلامید (گلیبورید) نیز در برخی کشورها استفاده می‌شود. دیابت بارداری، خطر عوارض طولانی‌مدت از جمله چاقی، اختلال در متابولیسم گلوکز و بیماری قلبی- عروقی را در مادر و نوزاد افزایش می‌دهد (3).
تعیین عوامل زمینه‌ای که منجر به ایجاد دیابت بارداری می‌شوند دشوار است و ممکن است ترکیبی از عوامل مختلف محیطی، ژنتیکی و اپی‌ژنتیکی را شامل شود. تعداد فزاینده‌ای از شواهد به همراهی بین ژنتیک و دیابت بارداری اشاره می‌کند. مطالعات نشان داده است که تقریباً هر خانمی که در بارداری اول با دیابت بارداری تشخیص داده می‌شود، در بارداری‌های بعدی احتمال ابتلا به دیابت بارداری افزایش می‌یابد (4). ژن‌های مختلفی از جمله IGF2BP2 همراهی خود را با بیماری دیابت بارداری نشان داده است (5). FTOیا ژن همراه با توده چربی و چاقی و IGF2BP2 جایگاه‌های ژنتیکی همراه با افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع 2 و همچنین درگیر شدن در متابولیسم لیپیدها و کربوهیدرات‌ها هستند (6). برخی از واریانت‌های ژنتیکی در ژن FTO همراهی خود را با خطر ابتلا به دیابت بارداری و انواع دیگر دیابت نشان داده است (7) .چاقی، یکی از عوامل خطر اصلی برای دیابت بارداری است که نشان می‌دهد این دو بیماری ممکن است عوامل مشترک ژنتیکی مانند پلی‌مورفیسم‌های تک نوکلئوتیدی را داشته باشند، که نشان می‌دهد پلی‌مورفیسم‌های ژن FTO ممکن است با دیابت بارداری نیز همراهی داشته باشد (8).
ژن FTOبر روی کروموزوم 16q12.2 قرار دارد و نقش مهمی در ایجاد چاقی ایفا می‌کند. همچنین نقش مهمی در ایجاد مقاومت به انسولین و T2DM از طریق تأثیر آن بر چاقی و شاخص توده بدنی
دارد (9). FTO دارای طول 410509 جفت باز است و شامل 9 اگزون و چندین پلی‌مورفیسم تک نوکلئوتیدی است. سطوح بالایی از بیان FTO به ویژه در هیپوتالاموس مغز یافت می‌شود، که نقش مهمی در کنترل هموستاز انرژی و رفتار خوردن ایفا می‌کند، و این یافته نقش احتمالی FTO در فرایند چاقی را نشان می‌دهد (10). همچنین این امر بیانگر این موضوع است که FTO در تنظیم وزن بدن درگیر بوده و استعدادپذیری افراد به بیماری دیابت را از طریق چاقی که با شاخصی به نام
(Body mass index) BMI سنجیده می‌شود را تحت تأثیر قرار می‌دهد (11).
چندین پلی‌مورفیسم تک نوکلئوتیدی در ژن FTO مانند rs9939609، rs17817449، rs8050136، rs1477196، rs6499640، rs16953002، rs11075995، و rs1121980 وجود دارد که همراهی آن‌ها با دیابت و چاقی (12) مشخص شده است. ژن FTO بسیار پلی‌مورف (چندشکلی) است و مطالعات مورد- شاهدی نشان داده‌اند که چندین پلی‌مورفیسم این ژن با چاقی یـا فنوتیپ‌های چاقی نظیر BMI بالا همراه است. در بین این اشکال مختلف ژن FTO، پلی‌مورفیسم‌های(A/C) rs8050136،(T/C) rs1421085 ، (T/C) rs17817449 و (T/A) rs9939609 بیش از بقیه مطالعه شده‌اند و نیز دارای بیشترین همراهی هستند (13).
چندین مطالعه نشان داده‌اند که برخی از انواع ژنتیکی در ژن FTO می‌تواند در خطر ابتلا به دیابت بارداری نقش داشته باشد (14). شواهد نشان می‌دهد که ممکن است همراهی بین پلی‌مورفیسم‌های rs9939609، rs8050136 و rs1421085 ژن FTO با خطر دیابت بارداری وجود داشته باشد. چندین مطالعه موردی- شاهدی همراهی بین این پلی‌مورفیسم‌ها و خطر دیابت بارداری را ارزیابی کرده‌اند (15). علاوه بر آن، در سال 2017 مطالعه بر روی مجموعا 252 خانم مبتلا به دیابت بارداری و سالم جهت بررسی همراهی rs1421085 از ژن FTO همراهی معناداری را بین این پلی‌مورفیسم و بیماری نشان نداد (16). همچنین 168 خانم باردار مبتلا به دیابت بارداری و سالم در سال 2017 از دیدگاه همراهی بین rs9939609 از ژن FTO با دیابت بارداری بررسی شدند که نتایج حاکی از عدم همراهی معنادار این پلی‌مورفیسم با دیابت بارداری است (17).
با این حال مطالعات ژنتیکی بر روی دیابت بارداری در ایران اندک بوده و همراهی دو پلی‌مورفیسم rs1421085 و rs9939609 با دیابت بارداری در ایران بررسی نشده است. با توجه به نتایج مطالعات متناقض قبلی، هدف از مطالعه حاضر، بررسی همراهی دو پلی‌مورفیسم rs1421085 و rs9939609 در ژن FTO با دیابت دوران بارداری در جمعیت خانم‌های باردار شهر اراک بود.
روش کار
جمع آوری نمونه‌ها: مطالعه حاضر یک پژوهش از نوع موردی- شاهدی است که توسط کمیته اخلاق دانشگاه آزاد اسلامی- واحد تهران شمال تأیید شده است (IR.IAU.TNB.REC.1401.011). پس از اخذ رضایت‌نامه از افراد مورد مطالعه و تکمیل پرسش‌نامه، خون محیطی به میزان 5 سی‌سی از 100 فرد مبتلا به دیابت بارداری و 116 خانم باردار (گروه شاهد) پس از تشخیص متخصصین زنان و زایمان از بیمارستان اختصاصی زنان و زایمان طالقانی شهر اراک که از دیدگاه سنی و قد با نمونه‌های بیمار همسان شدند، در لوله‌های EDTA جمع‌آوری شد. مواردی وارد مطالعه شدند که سابقه دیابت نوع I، نوع II، پره اکلمپسی، فشارخون، اختلالات کاردیووسکولار، سرطان، سابقه سقط، سابقه عفونت مزمن، سابقه بیماری‌های اتوایمیون و التهابی، مصرف داروهای اعصاب و روان، سابقه بیماری کلیوی، سابقه بیماری کبدی، سابقه اختلالات هورمونی به ویژه تیروئیدی و پاراتیروئیدی، سابقه دریافت خون و سندرم تخمدان چند کیستی نداشتند. نمونه‌ها تا زمان استخراج در دمای 70- درجه نگهداری شدند.
تعیین ژنوتیپ‌ها: DNA با استفاده از کیت استخراج آناسل
(lot N: EI0032) تولید ایران استخراج شد. تعیین کیفیت DNA استخراجی با استفاده از روش الکتروفورز ژل آگارزر 1 درصد و روش اسپکتروفتومتری صورت گرفت. پرایمرهای اختصاصی جهت دو rs1421085 و rs9939609 با استفاده از سایت BatchPrimer3 طراحی و با استفاده از سایت Primer-blast و الیگوآنالایزر بررسی شدند (جدول 1).
جدول 1. پرایمرهای اختصاصی جهت دو rs1421085 و rs9939609 ژن FTO
| Primer /Allel | Sequence | Size |
| rs1421085 FTO-FI1/T allel | 5' TAGCAGTTCAGGTCCTAAGGCATTAT3' | 204 |
| rs1421085 FTO-RI2/C allel | 5'ACAAATTCTCATCAGACACTTAATCACTG3' | 296 |
| rs1421085 FTO-FO3 | 5'TTTAGGTTGTAATGAAGTTTTAGGCCTC3' | 446 |
| rs1421085 FTO-RO4 | 5'ATCAGGTTAAATAAATGCTTCTGGACAG3' | |
| rs9939609 FTO99FO | 5'AGTTCCAGTCATTTTTGACAGC3' | 429 |
| rs9939609 FTO99RO | 5'AGCCTCTCTACCATCTTATGTC3' | |
| rs9939609 FTO99FI/ A allel | 5'CCTTGCGACTGCTGTGAATATA3' | 194 |
| rs9939609 FTO99RI/ T allel | 5'GAGACTATCCAAGTGCATCTCA3' | 278 |
سپس ژنوتیپ‌ها را با روش Tetra ARMS PCR مشخص کردیم. جهت واکنش زنجیره‌ای پلیمراز rs1421085 و rs9939609 از 1 مایکرولیتر DNA، 10 مایکرولیتر Master Mix آمپلیکون دانمارک (ID:5200350-1250)، 12 مایکرولیتر آب، 1 مایکرولیتر پرایمر Reverse و به همین مقدار Forward استفاده شد.
واکنش PCR جهت rs9939609 توسط دستگاه ترموسایکلر طبق شرایط 95 درجه سانتی‌گراد (33 ثانیه)، 54 درجه سانتی‌گراد (40 ثانیه) و 72 درجه سانتی‌گراد (45 ثانیه) برای 35 سیکل انجام شد. همچنین واکنش PCR جهت rs1421085 توسط دستگاه ترموسایکلر طبق شرایط 95 درجه سانتی‌گراد (40 ثانیه)، 52 درجه سانتی‌گراد (50 ثانیه) و 72 درجه سانتی‌گراد (50 ثانیه) برای 35 سیکل انجام شد. الکتروفورز محصولات rs9939609 و rs1421085 با ژل آگارز 2 درصد انجام شد. جهت تأیید نتایج ژنوتیپینگ 10 درصد از نمونه‌ها به صورت تصادفی مجدداً تعیین ژنوتیپ شدند.
آنالیز آماری: اطلاعات دموگرافیک با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 27 (version 27 IBM Corporation, Armonk, NY) و آزمون Mann–Whitney U مقایسه شد. ژنوتیپ‌های افراد بیمار با گروه شاهد با استفاده از نرم‌افزار SNPSTAT مقایسه گردید. میزان معناداری کمتر از 05/0 در نظر گرفته شد.
یافته‌ها
اطلاعات دموگرافیک: همراهی معنی‌داری بین شاخص‌های چاقی، BMI قبل و حین بارداری، سطوح HbA1c، FBS، کلسترول، تری‌گلیسرید در بین مادران مبتلا به دیابت بارداری نسبت به مادران شاهد مشاهده شد (جدول 2).
نتایج حاصل از بررسی rs9939609 و rs1421085 در ژن FTO: برای پلی‌مورفیسم rs9939609 سه نوع ژنوتیپ مشاهده شد TT,AA,TA: قطعه حاوی ژنوتیپT ،278 جفت نوکلئوتید و طول قطعه حاوی ژنوتیپ A،194 جفت نوکلئوتید و قطعه full product حاوی429 جفت نوکلئوتید است (شکل 1-الف). برای پلی‌مورفیسم rs1421085 3 نوع ژنوتیپ مشاهده شد TT,CC,TC: طول قطعه حاوی ژنوتیپT ، 204 جفت نوکلئوتید و طول قطعه حاوی ژنوتیپ C،296 جفت نوکلئوتید و قطعه full product واجد446 جفت نوکلئوتید است (شکل 1- ب).
آنالیز ژنوتایپ rs9939609: مطالعه حاضر در تعادل هاردی واینبرگ است. فراوانی آلل T در گروه بیماران 59/0 (118) و در گروه شاهد
63/0 (146) است. فراوانی آلل A در گروه بیماران 41/0 (82) و در گروه شاهد 37/0 (86) است. فراوانی ژنوتیپ AA در گروه بیماران 2/0 و در گروه شاهد 12/0 است. فراوانی ژنوتیپ TA در گروه بیماران 42/0 و در گروه شاهد 5/. است. فراوانی ژنوتیپ TT در گروه بیماران 38/ و در گروه شاهد 38/0 است. همراهی معنی‌داری بین فراوانی آللی و ژنوتیپی بین گروه بیماران و افراد شاهد مشاهده نشد. همراهی معنی‌داری در مدل های مختلف غالب، مغلوب و هم‌غالب بین rs9939609 در افراد مبتلا و شاهد مشاهده نگردید (جدول 3).
جدول 2. اطلاعات دموگرافیک و پاراکلینیکی
1-Body mass index, 2- hemoglobin A1C, 3- Fasting blood sugar, 4- Gestational diabetes mellitus
آنالیز ژنوتایپ rs1421085: مطالعه حاضر در تعادل هاردی واینبرگ است. فراوانی آلل T در گروه بیماران 62/0 (124) و در گروه شاهد 66/0 (152) و فراوانی آلل C در گروه بیماران 38/0 (76) و در گروه شاهد 34/0 (80) به دست آمد. فراوانی ژنوتیپ CC در گروه بیماران 18/0 و در گروه شاهد 12/0 است. فراوانی ژنوتیپ TC در گروه بیماران 4/0 و در گروه شاهد 45/0 به دست آمد. فراوانی ژنوتیپ TT در گروه بیماران 42/ و در گروه شاهد 43/0 بود. همراهی معنی‌داری بین فراوانی آللی و ژنوتیپی بین گروه بیماران و افراد شاهد مشاهده نشد. همچنین همراهی معنی‌داری در مدل‌های مختلف غالب، مغلوب و هم‌غالب بین rs1421085 در افراد مبتلا و شاهد مشاهده نشد (جدول 4).
واکنش PCR جهت rs9939609 توسط دستگاه ترموسایکلر طبق شرایط 95 درجه سانتی‌گراد (33 ثانیه)، 54 درجه سانتی‌گراد (40 ثانیه) و 72 درجه سانتی‌گراد (45 ثانیه) برای 35 سیکل انجام شد. همچنین واکنش PCR جهت rs1421085 توسط دستگاه ترموسایکلر طبق شرایط 95 درجه سانتی‌گراد (40 ثانیه)، 52 درجه سانتی‌گراد (50 ثانیه) و 72 درجه سانتی‌گراد (50 ثانیه) برای 35 سیکل انجام شد. الکتروفورز محصولات rs9939609 و rs1421085 با ژل آگارز 2 درصد انجام شد. جهت تأیید نتایج ژنوتیپینگ 10 درصد از نمونه‌ها به صورت تصادفی مجدداً تعیین ژنوتیپ شدند.
آنالیز آماری: اطلاعات دموگرافیک با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 27 (version 27 IBM Corporation, Armonk, NY) و آزمون Mann–Whitney U مقایسه شد. ژنوتیپ‌های افراد بیمار با گروه شاهد با استفاده از نرم‌افزار SNPSTAT مقایسه گردید. میزان معناداری کمتر از 05/0 در نظر گرفته شد.
یافته‌ها
اطلاعات دموگرافیک: همراهی معنی‌داری بین شاخص‌های چاقی، BMI قبل و حین بارداری، سطوح HbA1c، FBS، کلسترول، تری‌گلیسرید در بین مادران مبتلا به دیابت بارداری نسبت به مادران شاهد مشاهده شد (جدول 2).
نتایج حاصل از بررسی rs9939609 و rs1421085 در ژن FTO: برای پلی‌مورفیسم rs9939609 سه نوع ژنوتیپ مشاهده شد TT,AA,TA: قطعه حاوی ژنوتیپT ،278 جفت نوکلئوتید و طول قطعه حاوی ژنوتیپ A،194 جفت نوکلئوتید و قطعه full product حاوی429 جفت نوکلئوتید است (شکل 1-الف). برای پلی‌مورفیسم rs1421085 3 نوع ژنوتیپ مشاهده شد TT,CC,TC: طول قطعه حاوی ژنوتیپT ، 204 جفت نوکلئوتید و طول قطعه حاوی ژنوتیپ C،296 جفت نوکلئوتید و قطعه full product واجد446 جفت نوکلئوتید است (شکل 1- ب).
آنالیز ژنوتایپ rs9939609: مطالعه حاضر در تعادل هاردی واینبرگ است. فراوانی آلل T در گروه بیماران 59/0 (118) و در گروه شاهد
63/0 (146) است. فراوانی آلل A در گروه بیماران 41/0 (82) و در گروه شاهد 37/0 (86) است. فراوانی ژنوتیپ AA در گروه بیماران 2/0 و در گروه شاهد 12/0 است. فراوانی ژنوتیپ TA در گروه بیماران 42/0 و در گروه شاهد 5/. است. فراوانی ژنوتیپ TT در گروه بیماران 38/ و در گروه شاهد 38/0 است. همراهی معنی‌داری بین فراوانی آللی و ژنوتیپی بین گروه بیماران و افراد شاهد مشاهده نشد. همراهی معنی‌داری در مدل های مختلف غالب، مغلوب و هم‌غالب بین rs9939609 در افراد مبتلا و شاهد مشاهده نگردید (جدول 3).
جدول 2. اطلاعات دموگرافیک و پاراکلینیکی
| P | میانگین (گروه کنترل = 100) (گروه شاهد = 116) |
|
| سن | 73/0 | 88/31- 15/32 |
| سن اولین بارداری | 34/0 | 66/23 – 22/24 |
| سن ازدواج | 36/0 | 18/22 – 67/22 |
| BMI1 قبل از بارداری | 0001/0 > | 30/25 -81/23 |
| BMI حین بارداری | 0001/0 > | 94/27 – 73/25 |
| فشارخون سیستولی | 20/0 | 63/11 – 45/11 |
| فشارخون دیاستولی | 39/0 | 88/6 – 75/6 |
| HbA1c2 | 0001/0 > | 57/6 – 34/3 |
| FBS3 | 0001/0 > | 52/90 – 15/84 |
| کلسترول | 0001/0 > | 60/0 – 25/0 |
| تری گلیسرید | 0001/0 > | 60/0 – 29/0 |
| قد | 39/0 | 5/163 – 1/164 |
| وزن | 0001/0 > | 76/77 – 78/66 |
| ورزش | 81/0 | 1/0 – 08/0 |
| تعداد فرزندان | 80/0 | 160 – 56/1 |
| چاقی | 013/0 | 58/0 – 40/0 |
| GDM14 قند ناشتا و یک ساعت بعد (آزمایش GTT) | 0001/0 > | 7/153 – 3/128 |
| GDM2 قند دو ساعت بعد (آزمایش GTT) | 0001/0 > | 3/160 – 02/85 |
آنالیز ژنوتایپ rs1421085: مطالعه حاضر در تعادل هاردی واینبرگ است. فراوانی آلل T در گروه بیماران 62/0 (124) و در گروه شاهد 66/0 (152) و فراوانی آلل C در گروه بیماران 38/0 (76) و در گروه شاهد 34/0 (80) به دست آمد. فراوانی ژنوتیپ CC در گروه بیماران 18/0 و در گروه شاهد 12/0 است. فراوانی ژنوتیپ TC در گروه بیماران 4/0 و در گروه شاهد 45/0 به دست آمد. فراوانی ژنوتیپ TT در گروه بیماران 42/ و در گروه شاهد 43/0 بود. همراهی معنی‌داری بین فراوانی آللی و ژنوتیپی بین گروه بیماران و افراد شاهد مشاهده نشد. همچنین همراهی معنی‌داری در مدل‌های مختلف غالب، مغلوب و هم‌غالب بین rs1421085 در افراد مبتلا و شاهد مشاهده نشد (جدول 4).
جدول 3. وضعیت همراهی rs9939609 بر اساس مدل‌های مختلف
| مدل | ژنوتیپ | شاهد (درصد) | کنترل (درصد) | OR (95% CI) | P |
| هم غالب | T/T | (38) 38 | (9/37) 44 | 00/1 | 24/0 |
| A/T | (42) 42 | (50) 58 | (15/2- 66/0) 19/1 | ||
| A/A | (20) 20 | (1/12) 14 | (36/1 – 27/0) 60/0 | ||
| غالب | T/T | (38) 38 | (9/37) 44 | 00/1 | 99/0 |
| A/T-A/A | (62) 62 | (1/62) 72 | (74/1 -58/0) 00/1 | ||
| مغلوب | T/T-A/T | (80) 80 | (9/87) 102 | 00/1 | 11/0 |
| A/A | (20) 20 | (1/12) 14 | (15/1 – 26/0) 55/0 | ||
| بیش از حد غالب | T/T-A/A | (58) 58 | (50) 50 | 00/1 | 24/0 |
| A/T | (42) 42 | (50) 50 | (37/2- 81/0) 38/1 |
الف |
ب |
بحث
دیابت بارداری به عنوان وجود سطوح بالای گلوکز خون با شروع، یا تشخیص برای اولین بار در طول بارداری، در نتیجه افزایش مقاومت به انسولین تعریف می‌شود. دیابت بارداری ممکن است با اختلال در تنظیم عملکرد سلول‌های β پانکراس و یا با تغییر هورمون‌های ترشح شده بارداری و پپتید‌های همراه با هموستاز گلوکز ایجاد شود. ممکن است از هر
5 بارداری، یک مورد را تحت تأثیر قرار دهد که منجر به عوارض پری‌ناتال و پیامدهای نامطلوب نوزادی و خطر بالای صدمات متابولیک و قلبی- عروقی مزمن در مادر و فرزندان شود. در حال حاضر، تشخیص دیابت بارداری بر اساس ارزیابی هموستاز گلوکز در مراحل پایانی بارداری
است (18).
بسیاری از فرزندان دختری که در دوران بارداری در معرض دیابت مادر قرار می‌گیرند، در سنین باروری دچار چاقی و دیابت از جمله دیابت بارداری می‌شوند. اگرچه در ایالات متحده اکثر زنان مبتلا به دیابت بارداری، چاق هستند، این مسأله نه تنها نشان‌دهنده شرایط مقاومت به انسولین است، بلکه به دلیل ناتوانی در حفظ قند خون طبیعی در طول بارداری، نقص در عملکرد سلول‌های β پانکراس را نیز دارند. در اوایل بارداری، افزایش مقاومت به انسولین مادر ممکن است به تغییر عملکرد جفت و همچنین افزایش دسترسی جنین جفتی به مواد مغذی در اواخر بارداری همراه باشد. در دوران بارداری، زنان چاق مواد مغذی بیشتری را در اختیار جنین قرار می‌دهند که در نتیجه رشد جفت در اوایل بارداری و رشد جسمی، به‌ویژه بافت چربی جنین در اواخر بارداری افزایش می‌یابد (19، 20).
جدول 4. وضعیت همراهی rs1421085 بر اساس مدل‌های مختلف
| مدل | ژنوتیپ | شاهد (درصد) | کنترل (درصد) | OR (95% CI) | P |
| Codominant | T/T | (42) 42 | (1/43) 50 | 00/1 | 45/0 |
| T/C | (40) 40 | (8/44) 52 | (95/1 – 61/0) 09/1 | ||
| C/C | (18) 18 | (1/12) 14 | (47/1 -29/0) 65/0 | ||
| Dominant | T/T | (42) 42 | (1/43) 50 | 00/1 | 87/0 |
| T/C-C/C | (58) 58 | (9/56) 66 | (64/1 -56/0) 96/0 | ||
| Recessive | T/T-T/C | (82) 82 | (9/87) 102 | 00/1 | 22/0 |
| C/C | (18) 18 | (1/12) 14 | (33/1 – 29/0) 63/0 | ||
| Overdominant | T/T-C/C | (60) 60 | (2/55) 64 | 00/1 | 47/0 |
| T/C | (40) 40 | (8/44) 52 | (10/2 – 71/0) 22/1 |
به طور خاص، ژن FTO با چاقی انسان و اختلالات متابولیک همراه است. در یک مطالعه، همراهی ژنومی بر روی 500000 پلی‌مورفیسم تک نوکلئوتیدی در جمعیتی از افراد بریتانیایی مبتلا به دیابت نوع 2 (T2D) ارائه شد. این مطالعه یک پلی‌مورفیسم تک نوکلئوتیدی را در اینترون اول rs9939609 ژن FTO شناسایی کرد که همراهی قوی با T2D و افزایش BMI را نشان داد. در واقع این پلی‌مورفیسم تک نوکلئوتیدی، از طریق تأثیر بر وزن بدن، استعداد به دیابت می‌دهد. به طور قابل توجهی، این همراهی در کودکان نیز مشاهده شد. از زمان گزارش اولیه، تعداد زیادی از مقالات این موضوع را در جمعیت اروپا تأیید کرده‌اند و سایر پلی‌مورفیسم‌های همراه با FTO مانندrs9930506 ،rs1121980 و rs8050136 بررسی شده‌اند.
اگرچه گزارش‌های اولیه نشان داد که همراهی بین FTO و دیابت توسط BMIایجاد می‌شود، گزارش‌های اخیر نشان دادند که در برخی از جمعیت‌ها، FTO استعداد به T2D را افزایش می‌دهد (21). همچنین مشخص شده است که FTO مستقل از BMI نیز با دیابت نوع 2 همراه است (22).
یافته‌های لیو وهمکاران در سال 2012 نشان داد که 2 نوع rs9939609 وrs8050136 ژنFTO ، در ابتلا به چاقی و T2D در جمعیت‌های آسیایی نقش دارند (23).
پوپووا و همکاران در سال 2017 در کل بین پلی‌مورفیسم rs9939609 ژنFTO با دیابت بارداری همراهی معناداری را مشاهده نکردند، اما توزیع ژنوتیپ FTO بین بیماران دیابت بارداری و گروه شاهد در زیر گروه زنان با مصرف بالای سوسیس (بیش از سه بار در هفته) تفاوت معنی‌داری را مشاهده کردند (018/0 = P) (24).
مطالعه‌ای در سال 2020 با هدف بررسی اینکه آیا پلی‌مورفیسم ژنتیکی rs1421085 ژن FTO، پیش‌بینی‌کننده چاقی مادر است و ارزیابی همراهی آن با فنوتیپ‌های متابولیک همراه با چاقی در نمونه‌ای از زنان باردار عراقی بود، صورت گرفت. گروهی متشکل از 62 زن باردار دارای اضافه وزن و 32 زن باردار سالم غیر چاق در این مطالعه وارد شدند. ژنوتیپ‌های واریانت rs1421085 ژن FTO، توسط روش
Tetra-primer ARMS-PCR تعیین شد. تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که افراد با ژنوتیپ‌های CC و CT خطر اضافه وزن/چاق بودن را افزایش می‌دهند. علاوه بر این، آلل C شانس اضافه وزن/چاق بودن را افزایش می‌داد (0004/0 = P، 437/6-697/1 :C 95%، 3051/3 :OR) (25).
در یک مطالعه در سال 2017، 80 خانم مبتلا به دیابت بارداری به همراه 80 خانم شاهد جهت بررسی همراهی بین rs8050136 و rs9939609 بررسی شدند که همراهی معناداری بین دو گروه مبتلا و شاهد مشاهده نشد (26). بررسی همراهی rs9939609T از ژن FTO و دیابت بارداری در سال 2015 همراهی معنی‌داری را بین افراد بیمار و شاهد نشان نداد (27).
مطالعه‌ای همراهی چند پلی‌مورفیسم در چند ژن را از جمله rs8050136 از ژن FTO و دیابت بارداری را بررسی کرد که نتایج، تفاوت معنی‌داری را بین بیماران و گروه شاهد نشان نداد، البته این پلی‌مورفیسم قبلاً همراهی خود را با دیابت نوع 2 نشان داده
بود (28).
در سال 2009 بررسی همراهی بین rs9939609 از ژن FTO با دیابت بارداری همراهی معنی‌داری را با این بیماری نشان داد (29). پژوهشی در سال 2014 بر روی 45 خانم باردار مبتلا به دیابت بارداری را به همراه 25 خانم باردار سالم از دیدگاه همراهی بین rs9939609 از ژن FTO و دیابت بارداری بررسی کرد که نتایج حاکی از همراهی معنادار این پلی‌مورفیسم با دیابت بارداری بود (30).
نتیجه‌گیری
در مطالعه حاضر نیز همراهی دو rs1421085 و rs9939609 در ژن FTO در خانم‌های باردار مبتلا به دیابت بارداری برای اولین بار در ایران بررسی شد که همراهی معنی‌داری بین این دو پلی‌مورفیسم و دیابت بارداری مشاهده نشد که با برخی از مطالعات قبلی همخوانی داشت. البته در مطالعه حاضر همراهی معنی‌داری بین شاخص‌های چاقی، BMI قبل و حین بارداری، سطوح HbA1c، FBS، کلسترول، تری‌گلیسرید در بین مادران مبتلا به دیابت بارداری نسبت به مادران شاهد مشاهده شد، این نتایج نیز با مطالعات قبلی همخوانی داشت.
مطالعه‌ی پلی‌مورفیسم‌های ژن FTO و دیگر پلی‌مورفیسم‌ها در ژن‌های همراه با مسیر‌های مستعد‌کننده به دیابت بارداری به صورت ترکیبی و بررسی اثر افزایشی (additive effect) با تعداد نمونه بالاتر و گروه‌های جمعیتی بیشتر می‌تواند ما را در شناسایی عامل‌های مستعد‌کننده به این بیماری و درک مکانیسم‌های مولکولی جهت شناسایی پاتوژنز، تعیین پیش‌آگهی و مدیریت درمان بیماران کمک کند.
تشکر و قدردانی
از افرادی که در این مطالعه شرکت کردند کمال تشکر را داریم. همچنین، نویسندگان مقاله از حمایت‌های معنوی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال و دانشگاه علوم پزشکی اراک تشکر و قدردانی می‌کنند.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش: دانشگاه این مطالعه را با کد IR.IAU.TNB.REC.1401.011 تأیید کرده است
سهم نویسندگان
تمامی نویسندگان در پژوهش و آماده سازی این مقاله مشارکت داشته‌اند.
تضاد منافع
بنابر اظهار نویسندگان، این مقاله تعارض منافع ندارد.
فهرست منابع
1. Alam U, Asghar O, Azmi S, Malik RA. General aspects of diabetes mellitus. Handb Clin Neurol. 2014:126:211-22. pmid: 25410224 doi: 10.1016/B978-0-444-53480-4.00015-1
2. Khan RMM, Chua ZJY, Tan JC, Yang Y, Liao Z, Zhao Y. From pre-diabetes to diabetes: diagnosis, treatments and translational research. Medicina (Kaunas). 2019;55(9):546. pmid: 31470636 doi: 10.3390/medicina55090546
3. McIntyre HD, Catalano P, Zhang C, Desoye G, Mathiesen ER, Damm P. Gestational diabetes mellitus. Nat Rev Dis Primers. 2019;5(1):47. pmid: 31296866 doi: 10.1038/s41572-019-0098-8
4. Kim C, Berger DK, Chamany S. Recurrence of gestational diabetes mellitus: a systematic review. Diabetes Care. 2007;30(5):1314-9.
5. Gu L, Shigemasa K, Ohama K. Increased expression of IGF II mRNA-binding protein 1mRNA is associated with an advanced clinical stage and poor prognosis in patients with ovarian cancer. Int J Oncol. 2004;24(3):671-8. pmid: 14767552
6. Tarnowski M, Bujak J, Kopytko P, Majcher S, Ustianowski P, Dziedziejko V, et al. Effect of FTO and IGF2BP2 gene polymorphisms on duration of pregnancy and Apgar scores in women with gestational diabetes. Journal of Obstetrics and Gynaecology. J Obstet Gynaecol. 2019;39(2):151-6. pmid:30371117 doi: 10.1080/01443615.2018.1502263
7. Tsai F-J, Yang C-F, Chen C-C, Chuang L-M, Lu C-H, Chang C-T, et al. A genome-wide association study identifies susceptibility variants for type 2 diabetes in Han Chinese. PLoS Genet. 2010;6(2):e1000847. pmid: 20174558 doi: 10.1371/journal.pgen.1000847
8. Kalliala I, Markozannes G, Gunter MJ, Paraskevaidis E, Gabra H, Mitra A, et al. Obesity and gynaecological and obstetric conditions: umbrella review of the literature. BMJ. 2017; 359:j4511. pmid: 29074629 DOI: 10.1136/bmj.j4511
9. Younus LA, Algenabi AHA, Abdul-Zhara MS, Hussein MK. FTO gene polymorphisms (rs993960 and rs17817449) as predictors of Type 2 Diabetes Mellitus in obese Iraqi population. Gene. 2017:627:79-84. pmid: 28603074 doi: 10.1016/j.gene.2017.06.005
10. Abdel Rahman A, Megied A, Baz R, Wafa A, Zekred E. Association of obesity with rs 1421085 and rs 9939609 polymorphisms of FTO gene with T2DM in Egyptian females. Int J Pharm Pharm Sci. 2018;10(9):73. doi: 10.22159/ijpps.2018v10i9.22747
11. Frayling TM, Timpson NJ, Weedon MN, Zeggini E, Freathy RM, Lindgren CM, et al. A common variant in the FTO gene is
12. associated with body mass index and predisposes to childhood and adult obesity. Science. 2007;316(5826):889-94. pmid: 17434869 doi: 10.1126/science.1141634
13. Sevgi M, Rigoux L, Kühn AB, Mauer J, Schilbach L, Hess ME,
14. et al. An obesity-predisposing variant of the FTO gene regulates D2R-dependent reward learning. J Neurosci 2015;35(36):12584-92. pmid: 26354923 doi: 10.1523/JNEUROSCI.1589-15.2015
15. Peng S, Zhu Y, Xu F, Ren X, Li X, Lai M. FTO gene polymorphisms and obesity risk: a meta-analysis. BMC Med. 2017;9:71. pmid: 21651756 doi: 10.1186/1741-7015-9-71
16. Lin Z, Wang Y, Zhang B, Jin Z. Association of type2 diabetes susceptible genes GCKR, SLC30A8, and FTO polymorphisms with gestational diabetes mellitus risk: a meta-analysis. Endocrine. 2018;62(1):34-45. pmid: 30091126 doi: 10.1007/s12020-018-1651-z
17. He H, Cao W-t, Zeng Y-h, Huang Z-q, Du W-r, Zhao Y-z, et al. Lack of associations between the FTO polymorphisms and gestational diabetes: a meta-analysis and trial sequential analysis. Gene. 2018:677:169-75. pmid: 30055308 doi: 10.1016/j.gene.2018.07.064
18. Anghebem-Oliveira MI, Martins BR, Alberton D, Ramos EAdS, Picheth G, Rego FGdM. Type 2diabetes-associated genetic variants of FTO, LEPR, PPARg, and TCF7L2 in gestational diabetes in a Brazilian population. Arch Endocrinol Metab. 2017;61(3):238-48. pmid: 28699988 doi: 10.1590/2359-3997000000258
19. Franzago M, Fraticelli F, Nicolucci A, Celentano C, Liberati M, Stuppia L, et al. Molecular analysis of a genetic variants panel related to nutrients and metabolism: association with susceptibility to gestational diabetes and cardiometabolic risk in affected women. Journal of diabetes research.
20. J Diabetes Res. 2017; 2017: 4612623. pmid: 28133617 doi: 10.1155/2017/4612623
21. Lorenzo-Almorós A, Hang T, Peiró C, Soriano-Guillén L, Egido J, Tuñón J, et al. Predictive and diagnostic biomarkers for gestational diabetes and its associated metabolic and cardiovascular diseases. Cardiovasc Diabetol. 2019;18(1):140. pmid: 31666083 doi: 10.1186/s12933-019-0935-9
22. Freinkel N. Banting Lecture 1980: Of pregnancy and progeny. Diabetes. 1980;29(12):1023-35. pmid: 7002669 doi: 10.2337/diab.29.12.1023
23. Catalano PM. Obesity and pregnancy-the propagation of a viscous cycle? J Clin Endocrinol Metab.2003;88(8):3505-6. doi: 10.1210/jc.2003-031046
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
