25 نتیجه برای Covid-19
علی گنجی، قاسم مسیبی، محسن خاکی، علی قضاوی،
دوره 23، شماره 1 - ( 1-1399 )
چکیده
زمینه و هدف: COVID-19 بیماری ویروسی دستگاه تنفس است. در این مقاله مروری، بر اساس جدیدترین یافتهها به ساختار ژنتیکی، مکانیسم پاتوژنیک، تظاهرات بالینی، تشخیص، درمان و پیشگیری از ابتلا به COVID-19 پرداخته شده است.
مواد و روش هاک جستجوی مقالات در مدلاین با استفاده از کلیدواژه‌های Coronavirus, COVID-19 و Respiratory infection انجام شد.
ملاحظات اخلاقی: اصول اخلاقی در نگارش مقاله ، طبق دستورالعمل کمیته اخلاق کشوری و آیین نامه COPE رعایت شده است.
یافتهها: در دسامبر 2019، شیوع بی‌سابقه پنومونی با اتیولوژی ناشناخته در شهر ووهان استان هوبی در چین آغاز شد. علت آن یک کرونا ویروس جدید بود که سازمان بهداشت جهانی آن را COVID-19 نام‌گذاری کرد. این ویروس بسیار مسری است و دستگاه تنفس تحتانی را درگیر می‌کند. تحقیقات در خصوص مکانیسم و درمان COVID-19 در آغاز راه است و هر روز اطلاعات جدیدی ارائه میشود که برخی از آنها، موارد قبلی را تأیید و برخی نقض می‌کنند. به‌هرحال، COVID-19 بیماری عفونی جدی و خطرناک و تهدید بزرگی برای بهداشت و ایمنی جهان محسوب میشود و باید به‌سرعت از شیوع و گسترش آن جلوگیری کرد.
نتیجه گیری: ازآنجاکه مکانیسم دقیق بروز بیماری توسط این ویروس کاملاً مشخص نشده و تاکنون هیچ داروی اختصاصی یا واکسنی برای آن طراحی نشده است، درحال‌حاضر مهم‌ترین کار، قطع چرخه انتقال است.
آمنه امیدی، سمیه شاطی زاده ملک شاهی، پارسا ویسی،
دوره 23، شماره 5 - ( 9-1399 )
چکیده
زمینه و هدف: کروناویروس‌ها خانواده بزرگی از ویروس‌ها هستند که در انسان عمدتاً به عنوان عوامل ایجادکننده عفونت‌های دستگاه تنفسی شناخته می‌شوند. SARS-CoV-2 نوعی جدید از این خانواده است که در اواخر سال 2019 در جهان معرفی شده و بیماری مرتبط با آن تحت عنوان کووید 19 نام‌گذاری شده است. علائمی چون تب، سرفه، خستگی، درد عضلانی، درد مفاصل و تنگی نفس به عنوان علائم رایج ناشی از بیماری‌زایی این ویروس گزارش شده‌اند.
مواد و روش ها: این مطالعه مروری روایتی، با استفاده از مقالات مرتبط با علائم خارج ریوی ایجادشده توسط SARS-CoV-2 در پایگاه‌های علمی معتبر انگلیسی در بازه زمانی دسامبر 2019 تا 10 می 2020 انجام شد.
ملاحظات اخلاقی: موضوعات اخلاقی (از جمله سرقت ادبی و اجتناب از سوء رفتار، داده‌سازی، جعل، انتشار یا ارسال همزنان مقاله برای نشریات دیگر) توسط نویسندگان کاملاً رعایت شده است..
یافته ها: علاوه بر علائم تنفسی، درگیری ارگان‌های مختلف بدن از قبیل دستگاه گوارشی، سیستم عصبی، پوست، سیستم بویایی، سیستم قلبی عروقی، کبد، کلیه و چشم نیز طی بیماری کووید 19 وجود دارد. از عوارض خارج ریوی می‌توان به از بین رفتن حس بویایی، از بین رفتن حس چشایی، بثورات پوستی به شکل اریتماتوز، کهیر گسترده و تاول‌های شبه آبله‌مرغان، آسیب حاد قلبی همراه با بالا رفتن قابل توجه سطح تروپونین‌های قلبی، التهاب و ادم کلیوی، علائم معمول دستگاه گوارشی مانند اسهال، تهوع و استفراغ، بالارفتن سطوح آنزیم‌های کبدی، عوارض عصبی از قبیل سکته مغزی تا علائم غیراختصاصی مانند سردرد، سرگیجه و کاهش سطح هوشیاری اشاره نمود.
نتیجه گیری: مکانیسم‌های فرضی درگیری اندام‌های مختلف شامل التهاب با واسطه ایمنی مانند طوفان سیتوکینی، اختلال عملکرد تنفسی و هیپوکسمی ناشی از بیماری کووید 19، آسیب مستقیم سلولی به واسطه SARS-CoV-2 یا ترکیبی از این مکانیسم‌ها هستند. مطالعات بیشتری باید در مورد دلایل آسیب‌های مختلف ایجادشده به واسطه کووید 19 صورت گیرد تا ارتباط دقیق با پاتوژنز، پیش‌آگهی و شدت بیماری مشخص شود.
علی هژبر راجعونی، پروانه مهربد،
دوره 23، شماره 5 - ( 9-1399 )
چکیده
زمینه و هدف: بیماری کووید 19 از بیماری‌های مهم ویروسی در دهه حاضر محسوب میشود که پاندمی گسترده‌ای در دنیا ایجاد کرده است. این بیماری اولین‌بار در 17 آذر 1398 از شهر ووهان استان هوبی چین از بیماران با علائم پنومونی شدید (ARDS) گزارش شد. در 17 دی 1398 مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) در چین، ویروس را شناسایی کرد و سازمان بهداشت جهانی آن را nCoV-2019 نامید. سپس نام بیماری به کووید 19تغییر یافت. بر اساس داده‌های ICTV این ویروس SARS-CoV-2 نامیده میشود که از خانواده کروناویروس‌ها محسوب میشود. ویروس‌های موجود در این خانواده در سال‌های 1381 (بیماری سارس) و 1391 (بیماری مرس) همهگیری وسیعی در چندین کشور مختلف داشته‌اند و منجر به مرگ‌ومیر و زیان اقتصادی شده‌اند.
مواد و روش ها: در مطالعه حاضر، این بیماری از جنبه‌های مختلف روند تکاملی و بیولوژی مولکولی ویروس بررسی شد. مقالات بر اساس اطلاعات موجود در پایگاه داده‌های سازمان بهداشت جهانی مورد مطالعه قرار گرفتند. پروتئین‌های SARS-CoV-2 از نظر مولکولی و عملکردی با استفاده از تجزیه و تحلیل داده‌ها و روش‌های بیوانفورماتیک مشخص شدند و سپس داروهای مرتبط و نحوه اثر آنها بر سیر تکثیر و مهار ویروس بررسی شد.
ملاحظات اخلاقی: این مقاله از نوع مروری است و تمام ملاحظات اخلاقی در آن در نظر گرفته شده است.
یافته ها: مطالعات در زمینه ساختار ویروس و درمان‌های دارویی جهت مهار پیشرفت بیماری نشان می‌دهند در درمان این بیماری بسته به میزان پیشرفت بیماری، استفاده از استراتژی‌های مختلف دارویی مؤثر است. مطالعات مولکولی نشان دادند استفاده از داروهای مهارکننده پروتئازهای ویروسی و آنالوگ‌های نوکلئوزیدی در سیر روند بیماری و درمان‌های دارویی IVIG، ترکیبات آمینوکینولین، مهارکننده TMPRSS2 و پروتئین S ویروس در مراحل اولیه بیماری میتوانند مؤثر باشند.
نتیجه گیری: مطالعه حاضر نشان می‌دهد بررسی ساختار ویروس و بیولوژی آن در بدن، جهت کنترل ویروس، از اهمیت زیادی برخوردار است. شناسایی داروهای مؤثر بر ویروس بر اساس ساختار بیولوژیک ویروس ضروری است. با توجه به تغییرات ساختاری ویروس و جهش‌های پی‌درپی در ژنوم ویروس و به وجود آمدن سویه‌های مقاوم یا سویه‌های با قابلیت واگیری زیاد، ادامه مطالعات در حوزه ساختار ویروس و تغییرات آن در بدن، در طراحی استراتژی‌های دارویی و درمانی ضروری است. مطالعه حاضر نشان داد استفاده از استراتژی‌های درمانی و دارویی با توجه به مرحله بیماری متفاوت است، به گونه‌ای که برخی از داروها در مراحل اولیه بیماری از ورود ویروس به سلول‌های هدف ممانعت می‌کنند یا در ترکیب با گلیکوپروتئین‌های سطحی ویروس، از اتصال آنتی‌ژن ویروس با گیرنده‌های موجود در سلول‌های میزبان جلوگیری می‌کنند. در مراحل پیشرفت بیماری، داروهای ضدویروسی از جمله مهارکننده‌های پروتئازی و آنالوگ‌های نوکلئوزیدی باعث اختلال در تکثیر و تشکیل ساختمان ویروس می‌شوند. به دلیل تغییرات متناوب ویروس و ایجاد ویروس‌های مقاوم به درمان‌های دارویی، بررسی مداوم مطالعات ویروس‌شناسی و بالینی و عملکرد داروهای موجود علیه ویروس حائز اهمیت است.
مهرداد نصرالله زاده ثابت، محمدفؤاد حیدری، محمد خانعلی پور، سعادت الله غفاری، میلاد جعفری آشیانی، سجاد بیگلری، عمران اسماعیل زاده،
دوره 23، شماره 5 - ( 9-1399 )
چکیده
زمینه و هدف: از اواخر سال 2019 میلادی، با ظهور نوع جدیدی از ویروس کرونا به عنوان عامل ایجادکننده یک بیماری تنفسی جدید تحت عنوان کووید 19، نگرانی‌های زیادی در مورد گسترش این بیماری و راه‌های مقابله با آن ایجاد شد. با توجه به قدرت انتقال سریع این ویروس، شناسایی افراد آلوده در مراحل ابتدایی به منظور قرنطینه‌سازی بسیار حیاتی است. هدف از این مطالعه، بررسی قابلیت اطمینان سی‌تی اسکن در تشخیص کووید 19 است.
مواد و روش ها: در این مطالعه تعداد 212 بیمار بستری شده در بیمارستان با تشخیص نهایی کووید 19 بررسی شدند. اطلاعات جمعیت‌شناختی، سابقه پزشکی، علائم و نشانه‌ها و سی‌تی اسکن قفسه سینه جمع‌آوری و تحلیل و درنهایت قدرت سی‌تی اسکن در تشخیص این بیماری در مقایسه با تست مولکولی RT-PCR بررسی شد.
ملاحظات اخلاقی: این مطالعه توسط کمیته اخلاق دانشگاه علوم پزشکی آجا تأیید شده است (کد: IR.AJAUMS.REC.1399.091).
یافته ها: با توجه به نتایج به دست آمده، حساسیت سی‌تی اسکن در تشخیص بیماری کووید 19 نسبتاً بالا است، اگر چه میزان بالای نتایج مثبت کاذب حاصل از این تکنیک و تصمیم‌گیری بر اساس آن می‌تواند منجر به افزایش بار مالی بر سیستم بهداشت و درمان شود.
نتیجه گیری: سی‌تی اسکن یک تکنیک نسبتاً حساس برای تشخیص کووید 19 است، اگر چه با توجه به میزان بالای نتایج مثبت کاذب، باید در تصمیم‌گیری بر اساس آن احتیاط شود.
ژیلا حیدرپور، لیلا ولی زاده،
دوره 23، شماره 5 - ( 9-1399 )
چکیده
زمینه و هدف: در پاندمی اخیر کووید 19، نگرانی‌های زیادی در مورد انتقال این ویروس از مادر به نوزاد وجود دارد و بیشترین اهمیت این موضوع به خاطر مدیریت شیردهی در این دوران است. هدف از انجام این مطالعه، مرور تازهترین مطالعات در زمینه تغذیه نوزاد با شیر مادر در پاندمی کووید 19 بود.
مواد و روش ها: در این مطالعه مروری، تازهترین مطالعات در زمینه تغذیه نوزاد با شیر مادر در پاندمی کووید 19 از دسامبر 2019 تا می 2020 بررسی شد. برای جمع‌آوری اطلاعات، بانک‌ها و موتورهای جست‌وجوگر اطلاعاتی چون SID، مگ‌ایران، آوید، گوگل اسکالر، اسکوپوس، ساینس دایرکت و پابمد، با استفاده از کلیدواژه‌های کروناویروس جدید، کوید 19، شیر مادر و شیردهی مورد استفاده قرار گرفتند.
ملاحظات اخلاقی: تمام اصول اخلاقی در نوشتن این مقاله طبق دستورالعمل‌های کمیته اخلاق ملی و مقررات COPE رعایت شده است..
یافته ها: نتایج مطالعه حاضر نشان داد تاکنون هیچ مدرکی دال بر وجود کروناویروس جدید در شیر مادر یا انتقال آن از طریق تغذیه از شیر مادران مبتلا یا مشکوک بهکووید 19 وجود ندارد و در همه موارد کووید 19، تغذیه نوزاد با شیر مادر باید با رعایت اصول بهداشتی و احتیاطات تنفسی ادامه یابد.
نتیجه گیری: تغذیه با شیر مادر، نوزاد را در برابر بیماری‌های عفونی محافظت می‌کند. با توجه به اینکه مطالعاتی که نشان‌دهنده عدم وجود ویروس در شیرمادر باشند، بسیار محدود هستند، این مطالعه، تغذیه نوزاد با شیر مادر را در شرایط فعلی بیماری کووید 19 توصیف می‌کند، در حالی که هنوز هم ناشناخته‌های بسیاری از این بیماری نوظهور وجود دارد. بنابراین جهت مدیریت شیردهی در پاندمی کووید 19 به انجام مطالعات بیشتری در این زمینه نیاز است.
مژگان هاشمیه،
دوره 23، شماره 5 - ( 9-1399 )
چکیده
زمینه و هدف: در دسامبر 2019 در شهر ووهان چین برای اولین‌بار ویروس کرونای جدید شناسایی شد و سپس با سرعت زیادی در سراسر جهان انتشار یافت، به طوری که سازمان بهداشت جهانی این بیماری را به عنوان پاندمی گزارش داد. در این مقاله مروری به ذکر یافته‌های اپیدمیولوژیک، روش‌های انتقال، تظاهرات بالینی، علائم رادیولوژیک، پیش‌آگهی و درمان کووید 19 در کودکان و همچنین ذکر تفاوت‌های ابتلا به این ویروس در بین اطفال و بزرگسالان پرداخته شد.
مواد و روش ها: جست‌وجو در مدلاین با استفاده ازکلمات کلیدی «کووید 19»، «کرونا»، «کودکان» و «پاندمی» انجام شد.
ملاحظات اخلاقی: تمامی اصول اخلاقی این مطالعه مقاله بر اساس رهنمودهای کمیته اخلاق ملی و مقررات COPE رعایت شده است.
یافته ها: بیشتر داده‌هایی که در رابطه با این ویروس وجود دارند، مربوط به سیر این بیماری در بالغین هستند و اطلاعات راجع به کودکان محدود است. در حال حاضر اکثر یافتهها حکایت از این نکته دارند که سیر این بیماری در کودکان ملایم‌تر بوده و عفونت ناشی از این ویروس در اطفال از پیش‌آگهی بهتری برخوردار است. همچنین با توجه به علائم بالینی خفیف در کودکان، بسیاری از آنان در مراحل اولیه این عفونت تشخیص داده نمی‌شوند. هم‌اکنون با افزایش تعداد مبتلایان در سراسر جهان مسلماً شیوع این بیماری در کودکان نیز رو به تزاید است.
نتیجه گیری: کووید 19 در کودکان دارای علائم بالینی خفیف‌تر و همچنین پیش‌آگهی مطلوب‌تری است. تا به امروز واکسن ضد این ویروس و درمان اختصاصی آنتی‌ویرال برای این ویروس ابداع نشده است، بنابراین پیشگیری بهترین راهکار است.
سجاد طزرجی، فاطمه نظری رباطی،
دوره 23، شماره 5 - ( 9-1399 )
چکیده
زمینه و هدف: امنیت غذایی در سطوح فردی، خانوادگی، ملی، منطقه‌ای و جهانی زمانی قابل حصول است که مردم در تمامی زمان‌ها دسترسی فیزیکی و اقتصادی به مواد غذایی کافی، سالم و مغذی برای رفع نیازها و اولویت‌های غذایی برای یک زندگی سالم و فعال را داشته باشند. هدف از این مطالعه، بررسی وضعیت امنیت غذایی و عوامل اجتماعی- اقتصادی مرتبط با آن در خانوارهای شهرستان کرمان در دوران همهگیری کووید-19 است.
مواد و روش ها: مطالعه مقطعی حاضر روی 500 خانوار دارای پرونده سلامت در پنج پایگاه جامعه سلامت که در پنج ناحیه شهرستان کرمان قرار داشتند، انجام شد. افراد با استفاده از لیست خانوارهای تحت پوشش هر مرکز، به صورت تصادفی انتخاب و پرسشنامههای خودساخته فردی ـ اقتصادی و اجتماعی و نیز پرسشنامه 18سؤالی امنیت غذایی معتبر که قبلاً روایی آن بررسی شده، تکمیل شدند.
ملاحظات اخلاقی: اصول اخلاقی تماماً در این مقاله رعایت شده است. شرکت کنندگان اجازه داشتند هر زمان که مایل بودند از پژوهش خارج شوند. همچنین همه شرکت کنندگان در جریان روند پژوهش بودند. اطلاعات آن ها محرمانه نگه داشته شد.
یافته ها: در این مطالعه ارتباط معناداری بین عوامل اجتماعی-اقتصادی مورد مطالعه (بُعد خانوار، متراژ منزل و تعداد امکانات رفاهی) و سطح امنیت غذایی در افراد نشان داده شد. به طوری که میان بُعد خانوار و سطح امنیت غذایی ارتباط مثبت (0/142=R و 0/001>P) و بین سطح امنیت غذایی با متراژ منزل و تعداد امکانات رفاهی ارتباط معکوس یافت شد (0/093-=R و 0/005>P=-0/73 ، R و 0/001>P).
نتیجه گیری: به طور کلی با افزایش سطح آگاهی افراد و بهبود وضعیت اقتصادی آنها می‌توان در جهت بهبود وضعیت امنیت غذایی خانوارهای شهرستان کرمان قبل از وقوع هر بحرانی آمادگی پیدا کرد.
امیرحسین احمدی حکمتی کار، مهدیه ملانوری شمسی،
دوره 23، شماره 5 - ( 9-1399 )
چکیده
زمینه و هدف: بیماری کووید 19 به عنوان یک بیماری ویروسی بیش از گذشته ضرورت پرداختن به فعالیت‌های ورزشی در سراسر طول عمر را با توجه به اثرات ایمونولوژیک و فیزیولوژیک آن بر سلامتی مطرح کرده است. در این مطالعه ضمن بررسی اثرات فعالیت‌های ورزشی با شدت متوسط در پاسخ‌های فیزیولوژیک و ایمونولوژیک مرتبط با این بیماری، الگوهای ورزشی مناسب برای انجام فعالیت‌های ورزشی در دوران شیوع این بیماری ارائه شده است.
مواد و روش ها: در این مطالعه مروری مقالات مرتبط از تمام پایگاه‌های اطلاعاتی شامل اسکوپوس، پابمد، گوگل اسکالار، سامانه همایش‌های معتبر علمی، مگیران و نور مورد بررسی قرار گرفت. همچنین در فرایند جست‌وجوی مقالات از کلیدواژه‌های ویروس کرونا، کووید 19، فعالیت ورزشی و ویروس کرونا، فعالیت ورزشی و سیستم ایمنی بدن، فعالیت ورزشی پرشدت و سیستم ایمنی بدن استفاده شد.
ملاحظات اخلاقی: اصول اخلاقی در نگارش مقاله، طبق دستورالعمل کمیته ملی اخلاق و آیین نامه COPE رعایت شده است.
یافته ها: فعالیت‌های ورزشی با شدت متوسط با توجه به اثرات فیزیولوژیکی خود میتوانند برای افزایش عملکرد سیستم ایمنی مفید باشند. از طرفی مشخص شده است که ورزش با شدت بالا می‌تواند اثرات منفی بر سیستم ایمنی بگذارد که این عامل می‌تواند یک استراتژی بد در کاهش عملکرد سیستم ایمنی بدن و افزایش احتمال ابتلا به بیماری‌های عفونی باشد.
نتیجه گیری: با توجه به شروع موج دوم ویروس کرونا در جهان، پیشنهاد میشود همچنان در خانه با رعایت پروتکل‌های بهداشتی (حفظ رطوب و استریل کردن محیط) و شدت و مدت مناسب به فعالیت ورزشی پرداخته شود.
محمد رحمانیان، علیرضا کمالی، هادی مصلی نژاد، مهدی فروغیان، نوید کلانی، ناصر حاتمی، محمد حیدرنژاد، اسماعیل رعیت دوست، سمانه عبیری،
دوره 23، شماره 5 - ( 9-1399 )
چکیده
زمینه و هدف: اخیراً همهگیری بیماری کروناویروس جدید (Covid-19) منجر به ایجاد استرس و اضطراب زیادی در سراسر جهان شده است. با توجه به اینکه کارکنان مراقبت‌های بهداشتی و درمانی در خط اول مبارزه با بیماری‌های عفونی و بیماری کووید 19 هستند، اولین کسانی هستند که در معرض آلودگی به این ویروس قرار می‌گیرند.
مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی مقطعی، 402 نفر از کادر درمانی و اداری دانشگاه علوم‌پزشکی جهرم در سال 1399 شرکت کردند. ابزار جمع‌آوری اطلاعات، پرسشنامه اطلاعات جمعیت‌شناختی و پرسشنامه مقیاس اضطراب کرونا ویروس (CDAS) بود.
ملاحظات اخلاقی: این مطالعه توسط معاونت تحقیقات دانشگاه علوم پزشکی جهرم تأیید شده است (کد: IR.JUMS.REC.1399.046).
یافته ها: میانگین نمره علائم روانی کادر بالینی (46/91 درصد)، بالاتر از کادر اداری (42/63 درصد) بود. همچنین میانگین نمره علائم جسمانی کادر بالینی (12/80 درصد) بالاتر از کادر اداری (10/94 درصد) به دست آمد. بین کادر بالینی و اداری از نظر میانگین اضطراب تفاوت معنی‌دار وجود داشت (0/030=P).
نتیجه گیری: کادر درمانی در هر دو حیطه اضطراب، نمره بیشتری را نسبت به کادر اداری کسب کردند. بنابراین با توجه به سطح گستردگی شیوع بیماری کووید 19 در سراسر جهان و میزان تلفات ناشی از این بیماری در کارکنان مراقبت‌های بهداشتی و درمانی به دلیل قرارگیری در خط اول مقابله با این بیماری، پیشنهاد میشود جهت کاهش اضطراب کادر درمانی، سیاست‌گزاران سلامت اقدامات و تدابیر لازم را بیندیشند تا سلامتی این قشر به عنوان حافظان سلامت و تندرستی اعضای جامعه حفظ شود.
سعید آریاپوران، مرضیه امیری منش،
دوره 23، شماره 5 - ( 9-1399 )
چکیده
زمینه و هدف: پرستاران در دوره شیوع کووید ۱۹ مشکلات روان‌شناختی زیادی را تجربه می‌کنند. هدف پژوهش حاضر، بررسی میزان شیوع افسردگی، اضطراب و افکار خودکشی در پرستاران در زمان شیوع کووید ۱۹ و مقایسه این مشکلات در پرستاران بر اساس جنسیت، سطح تحصیلات، وضعیت تأهل و بخش فعالیت شغلی بود.
مواد و روش ها در این پژوهش توصیفی، 312 پرستار شاغل در بیمارستان‌های ملایر به صورت سرشماری در پژوهش شرکت کرده و پرسشنامههای افسردگی، اضطراب و افکار خودکشی بک را تکمیل کردند. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از آمار توصیفی و آزمون تحلیل کواریانس چندمتغیری (مانکووا) به کمک نرم‌افزار SPSS نسخه 24 انجام شد.
ملاحظات اخلاقی: این پژوهش در کمیته اخلاق پژوهش دانشگاه ملایر با کد IR.MALAYERU.REC.1399.002 ثبت شده و تمام اصول اخلاقی پژوهش رعایت شده است.
یافته ها میزان شیوع افسردگی متوسط تا شدید، اضطراب متوسط تا شدید، افکار خودکشی و آمادگی برای خودکشی به ترتیب 15/38، 46/47، 27/56 و 9/94 درصد بود. نتایج مانکووا نشان داد افسردگی (0/009=P) و اضطراب (0/001=P) پرستاران زن بیشتر از مردان و افسردگی و افکار خودکشی پرستاران دارای مدرک کارشناسی بیشتر از پرستاران دارای مدرک کارشناسی ارشد بود (0/01=P). اضطراب و افکار خودکشی پرستاران مجرد بیشتر از متأهل بود (0/01=P). پرستاران بخش اورژانس (0/03=P) و بخش سی‌سی‌یو و آی‌سی‌یو (0/04=P) بیشتر از گروه فوریت‌های پزشکی اضطراب داشتند.
نتیجه گیری نتایج این پژوهش حاکی از شیوع بالای افسردگی، اضطراب و افکار خودکشی پرستاران در دوره شیوع کووید ۱۹ است. بنابراین توجه به میزان شیوع بالای مشکلات روان‌شناختی و استفاده از درمان‌های روان‌شناختی برای کاهش افسردگی، اضطراب و افکار خودکشی پرستاران در دوره شیوع کووید ۱۹ پیشنهاد میشود.
رؤیا رشیدپورایی، محمدنادر شریفی، مینا رشیدپورایی،
دوره 23، شماره 5 - ( 9-1399 )
چکیده
زمینه و هدف: سقط جنین همواره دربرگیرنده چالش‌هایی در حوزه‌های اخلاقی، حقوقی، دینی، فلسفی و بهداشت باروری بوده است. امروزه سقط جنین یکی از مباحث مهم حوزه پزشکی ایران است. تحولات اجتماعی و افزایش سطح سواد سلامت و آگاهی و مشارکت زنان در عرصه‌های اجتماعی و اقتصادی منجر به ناسازگاری جنبه‌های نظری و عملی در این حوزه‌ها شده است و زنان در مواقعی بدون توجه به احکام شرعی و قوانین کیفری اقدام به سقط جنین می‌کنند. در ایران علل سقط قانونی شامل تهدید حیات مادر، اختلالات جنینی شدید و مغایر با حیات است. با شروع همهگیری کووید ۱۹ در جهان تعدادی از کشورها در قوانین و دستورالعمل‌های سقط جنین بازنگری کردند. در این مطالعه به صورت اجمالی قوانین و دستورالعمل‌های سقط جنین در تعدادی از کشورهای اروپایی و ایران بررسی شد.
مواد و روش ها: در این تحقیق از روش مطالعه اسنادی، کتابخانه‌ای و جست‌وجو در پایگاه‌های اطلاعاتی رایج شامل اطلاعات جامع پزشکی (مدلاین) و منابع اطلاعاتی معتبر شامل پابمد، ساینس‌دایرکت، گوگل‌اسکالر و وب آف ساینس استفاده شد. ضمناً پایگاه‌های اطلاعاتی فارسی‌زبان شامل پایگاه اطلاعات علمی (SID)، بانک اطلاعات نشریات کشور (مگیران) و ایران‌مدکس از سال 2002 تا 2020 با کلیدواژه‌های سقط جنین، سقط القایی، سقط غیرقانونی، سقط قانونی و کووید ۱۹ جست‌وجو شدند. همچنین به دلیل شروع همهگیری بیماری SARS-COV1 در سال 2002، کلیه منابع در فاصله زمانی این دو همهگیری مورد بررسی قرار گرفتند.
ملاحظات اخلاقی: در کلیه مراحل پژوهش اصول اخلاق تحقیق و نشر رعایت شد.
یافته ها: نتایج مطالعه حاضر نشان داد در همهگیری کووید ۱۹، تعدادی از کشورهای اروپایی در قوانین و دستورالعمل‌های مرتبط با سقط جنین بازنگری داشته‌اند که اکثر مواقع در جهت احقاق حق سلامت باروری بوده است. به نظر می‌رسد این بازنگری در جمهوری اسلامی ایران تا کنون صورت نپذیرفته است.
نتیجه گیری: به نظر می‌رسد در دوران همهگیری کووید ۱۹به تبع تغییرات در روش زندگی مانند فاصله‌گذاری اجتماعی و محدودیت‌های اقتصادی و اجتماعی، نیاز به بازنگری در قوانین و مقررات پزشکی در حوزه‌های سلامت‌محور و وابسته به زمان (مانند سقط جنین که شدیداً به دلیل ولوج روح وابسته به زمان است) است تا اصول اخلاق پزشکی مانند سودرسانی و عدم ضرررسانی قابلیت اجرا داشته باشد و از سقط‌های غیرایمن پیشگیری شود.
سیدمحمدرضا علوی زاده، مژگان سپاه منصور، مصطفی نوکنی، دکتر سمیه انتظاری، مهرداد ثابت، محمدرضا صیرفی، رکسانا کارخانه، امیرشهاب شهابی،
دوره 24، شماره 4 - ( 7-1400 )
چکیده
زمینه و هدف: سازمان بهداشت جهانی اخیراً کووید-19 را به عنوان بیماری جهانگیر شناسایی کرده است. شیوع این بیماری باعث شد افراد زیادی در نقاط مختلف جهان به شدت بترسند و علائم هراس نشان بدهند. هدف از این پژوهش، ساخت و هنجاریابی مقدماتی پرسشنامه هراس از میکروب در جمعیت ایران بوده است.
مواد و روش ها شرکتکنندگان 113 فرد (74 نفر زن) بودند که پرسشنامه هراس از میکروب و پرسشنامه وسواسی اجباری ییل براون را تکمیل کردند.
ملاحظات اخلاقی: همه اصول اخلاقی و سیاست محرمانگی نتایج به اطلاع شرکتکنندگان رسیده بود. این پژوهش در جلسه دوم اسفند 1399 کمیته روان‌‌شناسی ستاد مقابله با کرونای دانشگاه آزاد اسلامی استان تهران تأیید و تصویب شد.
یافته ها: نتایج نشان داد که پرسشنامه هراس از میکروب همسانی درونی قابل قبولی با آلفای کرونباخ (0/67=a)، ضریب پایایی دونیمه‌سازی (0/72)، ضریب بازآزمایی یک‌هفته‌ای (0/73=r) بود. به علاوه پرسشنامه هراس از میکروب ضریب اعتبار همزمان متوسطی با زیرمقیاس وسواس آلودگی (0/44=r) داشت و نهایتاً تحلیل عاملی اکتشافی سه عامل پرسشنامه هراس از میکروب را نشان داد. این سه عامل شامل فراباورهای منفی (نگرانی) در مورد هراس از میکروب، اجتناب از موقعیت‌های مشکوک و فراباورهای مثبت در مورد هراس از میکروب میشود.
نتیجه گیری: بر اساس این یافتهها، پرسشنامه هراس از میکروب دارای خصوصیات روان‌سنجی قابل قبول و خوبی است. پژوهشگران میتوانند از پرسشنامه هراس از میکروب به عنوان ابزاری روا و پایا برای ارزیابی سطح هراس از میکروب در بحران‌‌های همهگیری و جهانگیری مانند کووید-19 استفاده کنند.
مرتضی قاسمی، حمیدرضا جمیلیان، منصوره نوری زاده آبباریکی،
دوره 24، شماره 4 - ( 7-1400 )
چکیده
زمینه و هدف: هدف اصلی از پژوهش حاضر مقایسه باورهای فراشناختی افراد مبتلا به اختلال هایپوکاندریاسیس کووید-19 و افراد عادی است.
مواد و روش ها: در این پژوهش، از روش علّی-مقایسه‌ای استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش شامل همه افراد مبتلا به اختلال هایپوکاندریاسیس کووید-19 در شهر اراک بود که بر این اساس سی نفر از جامعه بیماران مبتلا به این اختلال و سی نفر از جامعه افراد بهنجار به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند و بر اساس سن و تحصیلات همتاسازی شدند. گردآوری داده‌ها بر اساس فرم کوتاه پرسشنامه فراشناخت ولز 1997 (MCQ-30) انجام شد.برای تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها از آزمون تحلیل واریانس چندمتغیری استفاده شد.
ملاحظات اخلاقی: پژوهش حاضر با کد IR.IAU.ARAK.REC.1399.036 در کمیته اخلاق دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک به ثبت رسیده است.
یافته ها: بین باورهای فراشناختی در بیماران هایپوکاندریاسیس کووید-19 و افراد عادی تفاوت معناداری وجود دارد (0/001>P). این بیماران نسبت به افراد عادی در مؤلفه‌های باورهای مثبت درباره نگرانی، باورهای منفی درباره کنترل افکار، خودآگاهی شناختی، عدم اطمینان شناختی و نیاز به کنترل افکار تفاوت معناداری داشتند. در مؤلفه‌های باورهای مثبت درباره نگرانی، باورهای منفی درباره کنترل افکار و خودآگاهی شناختی نمرات بیشتر، اما در مؤلفه‌های عدم اطمینان شناختی و نیاز به کنترل افکار نسبت به افراد عادی نمرات کمتری به دست آوردند (0/001>P).
نتیجه گیری: اختلال هایپوکندریاسیس سبب ایجاد مشکلات بسیاری برای فرد و سیستم سلامت میشود. بنابراین، با شناخت باورهای فراشناختی ناکارآمد این بیماران، فراشناخت درمانی می‌تواند درمان مؤثری برای این اختلال باشد.
فاطمه صمیمی، رضا عزیزی، فریده جلالی مشایخی،
دوره 24، شماره 5 - ( 9-1400 )
چکیده
کروناویروس-19 (کووید-19)یکی از اعضای جدید خانواده کرونا‌ویروس‌هاست که سبب عفونت حاد تنفسی میشود. بیماران مبتلا به کووید-19، در طی دوران عفونت، ریسک بالایی برای توسعه استرس اکسیداتیو دارند. ویروس در درون سلول برای تکثیر خود نیازمند تولید گونه‌های واکنشگر اکسیژن و القای استرس اکسیداتیو است و فاکتور 2 مرتبط با فاکتور اریتروئید هسته‌ای با تنظیم دفاع آنتی‌اکسیدانی نقش مهمی در حفاظت علیه ویروس بر عهده دارد. در این مقاله پیشنهاد میشود که استفاده از القا کننده‌های فاکتور اریتروئید هسته‌ای ممکن است برای پیشگیری از استرس اکسیداتیو در بیماران مبتلا به کووید-19 مؤثر باشد. کروناویروس‌ها گروه بزرگی از ویروس‌ها هستند که در انسان و حیوان‌ها ایجاد بیماری می‌کنند. این ویروس طیف وسیعی از بیماری‌های تنفسی، مانند ویروس سرماخوردگی معمولی تا عامل بیماری‌های شدیدتری همچون سارس ، مرس و کووید-19 را شامل میشود. کووید-19 یک بیماری ویروسی جدید است که توسط سندرم حاد تنفسی ویروس کرونا 2 ایجاد میشود. مهم‌ترین علائم بیماران مبتلا به کووید-19 شامل تب، سرفه خشک، خستگی و گاهی مشکلات تنفسی مثل تنگی نفس، گلو درد و عفونت است [1].
فاطمه محمدی، مریم نیک رو، کیمیا صادقی، فرید عسکری فرد، محمد صیادی،
دوره 25، شماره 2 - ( 3-1401 )
چکیده
زمینه و هدف بیماری کووید-19 یک اختلال تنفسی محسوب شده که می‌تواند بسیاری از سیستم‌های بدن ازجمله سیستم هموستاز را تحت‌تأثیر قرار دهد؛ لذا در این مقاله مروری، براساس جدیدترین یافتهها به بررسی نقش سیستم انعقاد خون در عفونت کووید-19 می‌پردازیم.
مواد و روش‌ها جستجوی مقالات در مدلاین با استفاده از کلیدواژه‌های COVID-19، Respiratory infection و Coagulopathy در پایگاه‌های اطلاعاتی گوگل اسپرینگر، پابمد، گوگل اسکالر، ساینس دایرکت، صورت گرفته است.
ملاحظات اخلاقی اصول اخلاقی در نگارش مقاله، طبق دستورالعمل کمیته اخلاق کشوری و آیین‌نامه COPE رعایت شده است.
یافته ها در دسامبر سال 2019 در شهر ووهان واقع در استان هوبئی چین، شیوع ناگهانی سندرم تنفسی حاد ناشی از گونه جدید کرونا ویروس برای اولین‌بار گزارش شد. سازمان بهداشت جهانی این ویروس را کووید-19 و کمیته بین‌المللی طبقه‌بندی ویروس‌ها (ICTV) آن را SARS-CoV-2 نامید. تغییرات بسیاری در پروفایل انعقادی بیماران کووید-19 گزارش شده است. این موارد شامل تغییرات در تعداد پلاکت و همچنین تغییر شاخص‌های انعقادی از قبیل FDP، D-Dimer، فیبرینوژن، PT و PTT می‌باشد. با افزایش شمار بیماران مبتلابه عفونت کووید-19 محققان با بررسی‌های متعدد به بروز ترومبوز و کوآگولوپاتی در بیماران مبتلا به کووید-19 پی بردند.
نتیجه گیری به‌علت افزایش بروز اختلالات انعقادی در بیماران کووید-19، لذا تجویز داروهای ضدانعقادی به‌عنوان یکی از بازوهای مهم درمان بیماران مبتلابه کووید-19 لازم می‌باشد و می‌تواند در بهبود پیش‌آگهی بیماران نقش مؤثری را ایفا کنند.
جواد سرومیلی،
دوره 25، شماره 3 - ( 5-1401 )
چکیده
زمینه و هدف تاکنون تحقیقات گسترده‌ای درباره ویروس کروناویروس سندروم حاد تنفسی ۲ و بیماری ناشی از آن در مناطق مختلف جهان انجام شده است. هدف از انجام این مطالعات، ارائه یافتهها و پیشنهادهای کاربردی درباره آشنایی بیشتر با ویژگی‌های این ویروس، ازجمله خصوصیات ساختاری و ژنتیکی، منشأ پیدایش، تکامل، تغییرات ژنومی، چرخه بیولوژیک و عملکرد پاتولوژیکی است که می‌توان آنها را در اتخاذ راهبردهای کارآمد در کنترل و درمان همهگیری به کار گرفت.
مواد و روش ها به منظور انجام آنالیزهای ژنومی، توالی کامل کرونا ویروس‌های مورد نظر با شماره‌های دسترسی برگرفته از بانک ژن یا ابتکار جهانی برای به‌اشتراک‌گذاری همه داده‌های آنفلوآنزا، از داده پایگاه‌هایی مانند مرکز ملی اطلاعات زیست‌فناوری و مرکز منابع بیوانفورماتیک باکتریایی و ویروسی ذخیره و سپس هم‌ردیفی توالی‌ها با نرم‌افزار Workbench CLC Main انجام شد. در مرحله بعد درخت فیلوژنتیک با روش اتصال‌همسایگی با 1000 تکرار (Bootstrap) توسط نرم‌افزار MEGA X ترسیم شد و برای نمایش واضح‌تر درخت از FigTree نسخه 1.4.4 استفاده شد.
ملاحظات اخلاقی تمام اصول اخلاقی در نوشتن این مقاله طبق دستورالعمل‌های کمیته اخلاق ملی و مقررات COPE رعایت شده است.
یافته ها در مطالعه حاضر، جهش‌ها و نیز تأثیری که ممکن است بر قابلیت انتقال، شدت بیماری‌زایی و اثربخشی واکسن داشته باشند، ویژگی‌های مولکولی، اپیدمیولوژی و محل ظهور کرونا ویروس‌ها با محوریت واریانت‌های نگران‌کننده، ازجمله آلفا (B.1.1.7)، بتا (B.1.351)، گاما (P.1)، دلتا (B.1.617.2) و اُمیکرون (B.1.1.529) ارائه شده است.
نتیجه گیری بروز جهش‌ها و تکامل مداوم موجب ظهور سریع و همزمان واریانت‌های مختلف شده که هر‌کدام از این تغییرات میتوانند بر فرار از روش‌های درمانی مانند آنتی‌بادی‌های خنثی‌کننده و پلاسمای نقاهتی و همچنین کاهش اثربخشی واکسن‌ها نقش داشته باشند؛ بنابراین افزایش نظارت برای مستندسازی، درک گسترش دودمان‌های مختلف و مطالعه دقیق‌تر این جهش‌ها در شناسایی واریانت‌ها و مقابله مؤثر با آنها از اهمیت بالایی برخوردار است.
فرزین باقری شیخانگفشه، فرشته رضازاده خلخالی،
دوره 25، شماره 5 - ( 9-1401 )
چکیده
.
زینب صفدری، سعید موسوی پور، ذبیح پیرانی،
دوره 25، شماره 6 - ( 12-1401 )
چکیده
مقدمه: شیوع بیماری کووید- 19 باعث تأثیر بر روند نحوه آموزش در مدارس و دانشگاه‌ها شد. بنابراین پژوهش حاضر، با هدف بررسی اثربخشی آموزش مجازی مبتنی بر چندرسانه‌ای تعاملی، فیلم و عامل آموزش بر میزان یادگیری و بار شناختی در دانشجویان در شرایط کووید-19 دانشجویان تحصیلات تکمیلی انجام گرفت.
روش کار: روش پژوهش حاضر شبه آزمایشی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان کارشناسی ارشد رشته علوم تربیتی در درس روش تحقیق در سال تحصیلی 1400 -1399 به تعداد 36 نفر بودند که در سه کلاس مختلف حضور داشتند.
یافتهها: نمونه آماری نیز شامل سرشماری از جامعه مورد پژوهش، به تعداد 36 نفر بود که به روش تصادفی در سه گروه آموزش مبتنی بر چند رسانه تعاملی (9 نفر)، آموزش مبتنی بر فیلم (16 نفر) و عامل آموزشی (11 نفر) قرار گرفتند و به پرسشنامه بارشناختی پاس (1994) پاسخ دادند. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها نیز از تحلیل کوواریانس تک متغیره و از طریق نرم افزار آماری SPSS-23 استفاده شد. این پژوهش در دانشگاه آزاد اسلامی - واحد اراک بررسی و با شناسه اخلاق IR.IAU.ARAK.REC.1401.096 مصوب گردید. رضایت آگاهانه بودن آزمون از شرکت کنندگان دریافت و به آنها اطمینان داده شد که اطلاعات ایشان محرمانه خواهد بود.
نتیجه گیری: نتایج نشان داد بین هر یک از گروه‌های چندرسانه‌ای تعاملی و فیلم با عامل آموزش تفاوت معنی داری در متغیرهای یادگیری و بار شناختی سطح خطای 05/0 وجود دارد و این گروه‌ها در متغیرهای یادگیری و بار شناختی عملکرد مطلوب‌تری داشتند. می‌توان بیان داشت که می‌توان از آموزش مجازی مبتنی بر چندرسانه‌ای تعاملی و فیلم در افزایش یادگیری و بار شناختی بهره گرفت و باعث پیشرفت تحصیلی دانشجویان شد.
دکتر مجید غلامی آهنگران، دکتر مریم کریمی دهکردی،
دوره 26، شماره 1 - ( 2-1402 )
چکیده
مقدمه: کروناویروس ها به طور عمده در انسان عامل بیماری تنفسی هستند که از گونه‌های شناخته شده، کروناویروس‌های عامل بیماری سارس، مرس و کووید بیماری‌زایی شدید تنفسی ایجاد می‌کنند. تاکنون درمان اختصاصی برای این بیماری‌ها یافت نشده است. با توجه به اثرات مفید گیاهان دارویی به عنوان ترکیبات آنتی اکسیدان و ضد التهاب، استفاده از ترکیبات گیاهی می‌تواند در عفونت خفیف کرونا ویروس‌ها مؤثر باشد.
روش کار: پایگاه داده پاب مد برای جستجوی مقالات حاوی عبارت‌های کروناویروس، سارس، مرس و همچنین انسان و طب گیاهی استفاده شد. معیار ورود، تمام مقالات کامل با کلید واژه‌های ذکر شده و معیار خروج، مقالات خلاصه و مقالات ارائه شده در همایش‌ها بود. در مجموع 36 مقاله در مورد کرونا ویروس‌های انسانی یافت شد. اکثر مطالعات در مورد سارس (SARS-CoV) با 26 مقاله (22/72 درصد) بود. دو مقاله (55/5 درصد) در مورد کووید 19 (SARS-CoV-2) و تنها یک مقاله (77/2 درصد) در مورد مرس (MERS-CoV) یافت شد. لازم به ذکر است که یک مطالعه شامل SARS-CoV و MERS-CoV و شش مطالعه (66/16 درصد) نیز به بررسی همزمان سارس، مرس و کوید 19 پرداخته‌اند.
ملاحظات اخلاقی: اصــول اخلاقی در نــگارش مقالــه، طبــق دســتورالعمل کمیتـه اخلاق کشـوری و آییـن نامـه COPE رعایـت شـده اســت.
یافتهها: برخی از گیاهان دارویی با فعالیت ضد ویروسی مؤثر علیه کروناویروس های سارس، مرس و کووید 19 شناسایی شده‌اند که شامل چای سبز، دارچین، شیرین بیان، درمنه، مریم گلی، تره، ریواس، گزنه و شاتوت است. با توجه به اینکه این گیاهان دارویی قبلاً ً با اثرات متفاوت درمانی در فارماکوپه دارویی انسان استفاده شده است توصیه میشود برای دستیابی به دوز مؤثر علیه کروناویروس های شایع انسانی، آزمایش‌های بالینی روی انسان انجام شود.
نتیجه‌گیری: اگرچه برخی گیاهان دارویی برای استفاده در درمان کروناویروس های عامل سندروم تنفسی در انسان توصیه شده است، اما تاکنون اثرات این گیاهان بر سایر فاکتورهای بیولوژیک مورد مطالعه قرار نگرفته است که لازم است همزمان با آزمایشات بالینی و تأیید کارایی این ترکیبات، اثرات جانبی آنها مورد ارزیابی قرار گیرد.
دکتر سینا بنی جمالی، دکتر آلدوز آلوش، دکتر واهان مرادیانس، دکتر طیب رمیم، دکتر هاله افشار،
دوره 26، شماره 3 - ( 6-1402 )
چکیده
مقدمه: بیماران مبتلا به COVID-19 میتوانند اختلالات انغقادی مختلف و پیچیده‌ای داشته باشند که بررسی نقش آنتی کواگولان ها با دوز های مختلف در outcome بیماران مبتلا به کووید 19 ضروری به نظر می‌رسد. لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین وضعیت فاکتورهای پیشگویی کننده شدت بیماری از جمله تعداد لنفوسیت‌ها،LDH و وضعیت بهبودی بیماران انجام شد.
روش کار: مطالعه در بیماران مبتلا به COVID-19 بستری دربخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان حضرت رسول اکرم (ص) انجام شد. زمان شروع آنتی کواگولان، نوع و دوز آنتی کواگولان دریافتی و مدت زمان مصرف ثبت شد. بیماران بر اساس دوز آنتی کواگولان در یافتی به دو گروه دوز پروفیلاکسی، دوز بالاتر از پروفیلاکسی (دوز متوسط و دوز درمانی) تقسیم شدند.
یافتهها: از مجموع بیماران مراجعه کننده به بیمارستان رسول اکرم 90 نفر (شامل 43 نفر زن (47.8%) و 47 نفر مرد (52.22%) وارد مطالعه شدند. میانگین روزهای بستری در بخش ICU 12.39 ± 13.50 روز و در بیمارستان 13.36 ± 17.18 روز بود. همچنین مدت زمان استفاده از آنتی کوآگولان برای بیماران 13.38 ± 17.13 روز بود. 53 بیمار (58.9%) دوز پروفیلاکسی، 28 بیمار (31.1%) دوز درمانی و 9 بیمار (10%) دوز متوسط آنتی کوآگولان دریافت کردند. نوع آنتی کوآگولان دریافتی در 74 بیمار (82.2%) از نوع هپارین تجزیه نشده (unfractionated heparin) و در 16 مورد (17.8%) از نوع هپارین با وزن مولکولی پائین (low molecular weight) بود. تغییرات LDH، تعداد لنفوسیت، دی دایمر، فیبرینوژن، فریتین و FDP برحسب دوز آنتی کوآگولان دریافتی در سه گروه پروفیلاکسی، درمانی و متوسط اختلاف آماری معنی داری نداشت.
نتیجه گیری: در نهایت یافته‌های بدست آمده از مطالعه نشان داد که استفاده از دوزهای متفاوت آنتی کواگولان تفاوتی در سطح LDH، تعداد لنفوسیت، فریتین و FDP در زمان‌های مختلف و همچنین زمان اقامت در بیمارستان و زمان بستری در بخش مراقبت‌های ویژه اندازه گیری ایجاد نمی‌کند.
