---

---

---

مقدمه: رشد طبیعی کودکان نشان دهنده سلامت آنها است؛ بدین ترتیب در هر کودک زیر 5 سال، پایش رشد در اکثر مراکز ارایه خدمات بهداشتی درمانی به عنوان وسیله ای برای غربالگری بیماری های احتمالی کودکان استفاده  می شود. این مطالعه با هدف بررسی تاثیر دفعات مراقبت در طی سال اول زندگی براندازه دور سر و بروز FTT صورت گرفت. روش کار: مطالعه حاضر به صورت یک مطالعه هم گروهی تاریخی انجام شد که طی آن کلیه کودکان متولد سال های 79 و 1380 تحت پوشش پایگاه تحقیقات جمعیتی ابوذر دانشگاه علوم پزشکی تهران مورد بررسی قرار گرفتند. برای بررسی وجود رابطه بین متغیر های تحت مطالعه از مدل های رگرسیون خطی، لجستیک و کاکس استفاده شد. نتایج: بر اساس نتایج مدل رگرسیون خطی، بین تعداد مراقبت و اندازه دور سر رابطه معنا داری به دست نیامد. با استفاده از مدل لجستیک بین بروز FTT و کل مراقبت های انجام شده قبل از بروز FTT  رابطه معنا داری وجود داشت. در مدل کاکس نیز در کودکان مبتلا به FTT تعداد مراقبت انجام شده قبل از بروز FTT با زمان وقوع آن دارای ارتباط معنا داری مشاهده گردید. نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده در این پژوهش به نظر می رسد که انجام مراقبت ها در شاخص تن سنجی دور سر نقش نداشته است، ولی در جلو گیری از ایجاد افت رشد در کودکان FTTدر معرض خطر دارای نقش پیشگیری کننده می باشد.

---

مقدمه: نظر به این که عدم رعایت موازین بهداشتی استخر‌های شنا، بیماری‌های مختلفی از جمله درماتوفیتوزیس را به شناگران انتقال می‌دهد، این تحقیق با هدف تعیین آلودگی‌های درماتوفیتی آب استخر‌های شنای عمومی سرپوشیده شهر قم طی سال ‌های 84-1383 صورت گرفته است. روش کار: در این مطالعه توصیفی، پس جمع آوری و انتقال 480 نمونه آب از 6 استخر شنای عمومی شهر قم به آزمایشگاه، نمونه‌‌ها از میان صافی‌‌های میلی پور عبور داده شده و صافی‌‌ها به محیط کشت میکوزیل اگار منتقل و در دمای 25 درجه سانتی‌گراد به مدت 3 هفته نگهداری گردیدند. سپس درماتوفیت ‌های رویش نموده جداسازی و تعیین هویت شدند. جهت بررسی داده‌ها از آزمون فیشر استفاده گردید. نتایج: در بررسی 480 نمونه آب 6 استخر شنای عمومی شهر قم، 11 مورد (8/8 درصد) درماتوفیت، شامل تریکوفیتون منتاگروفای تیس (4/2 درصد)، تریکوفیتون تونسورنس (6/1 درصد)، تریکوفیتون اکوئینوم (6/1 درصد)، تریکوفیتون شوئن لاینی (8/0درصد)، تریکوفیتون وروکوزوم (8/0 درصد)، تریکوفیتون روبروم (8/0 درصد) و اپیدرموفیتون فلوکوزوم (8/0 درصد)، جدا گردید. ارتباط معنی داری بین عدم رعایت موازین بهداشت فردی و شیوع درماتوفیت‌‌ها در آب استخر‌ها وجود داشت (0001/0 = p). رابطه معنی داری بین میزان کلر باقیمانده آب استخر‌ها و شیوع درماتوفیت‌‌ها دیده نشد. نتیجه گیری: با توجه به این که اکثر درماتوفیت ‌های جدا شده از آب استخر‌ها انتروپوفیلیک (انسان دوست) بوده و از طریق شناگران به آب استخر‌ها راه یافته اند، ضرورت دارد تا مراقبت‌‌های بهداشت فردی صورت گیرد و شرایط مطلوب بهداشتی آب استخر‌ها و محیط ‌های اطراف آنها تأمین گردد.

---

مقدمه: سازمان بهداشت جهانی شیوع سیگار کشیدن را در میان دانش آموزان 15 ساله منطقه اروپایی بیش از 24 درصد اعلام نموده است. شاخص مصرف سیگار درکشور ما در افراد بالای 15 سال 9/11 درصد و در استان محل بررسی، شیوع مصرف سیگار 6/15 درصد می‌باشد. این تحقیق با هدف تعیین تأثیر برنامه آموزش بهداشت براساس مدل اعتقاد بهداشتی (H.B.M) برعملکردهای پیش‌گیری کننده از کشیدن سیگار در بین دانش آموزان انجام شده است. روش کار: این مطالعه به روش مداخله‌ای (نیمه تجربی) بر روی 248 نفر از دانش آموزان پایه اول در دبیرستان‌های شهر بوکان (119 پسر و 129 دختر) انجام گرفته است که به طور تصادفی به دو گروه شاهد و آزمون تقسیم شدند. ابزار گرد آوری اطلاعات پرسش‌نامه‌ای مشتمل بر 77 سؤال بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی (حساسیت، شدت، منافع و موانع درک شده و نیز راهنمای عمل و عملکردهای پیش‌گیری کننده از کشیدن سیگار) می‌باشد. پس از جمع آوری اطلاعات در مرحله اول، نسبت به مداخله آموزشی براساس مدل اعتقاد بهداشتی اقدام گردید و مجدداً در مرحله دوم ( پس از مداخله) اطلاعات جمع‌آوری گردید. داده‌ها با استفاده از آزمون آماری تی با هم مقایسه گردیدند. نتایج: نتایج نشان داد که میانگین نمره تمامی اجزاء مدل اعتقاد بهداشتی شامل حساسیت، شدت، منافع درک شده و راهنمای عمل و عملکرد (غیر از موانع درک شده) در گروه آزمون، بعد از مداخله آموزشی نسبت به قبل افزایش معنی‌داری داشت. هم‌چنین همه میانگین‌های نمره عوامل مدل بعد از مداخله آموزشی در گروه مورد نسبت به گروه شاهد تفاوت معنی‌دار داشته است. نتیجه‌گیری: یافته‌های این تحقیق نشان داد که با افزایش میانگین نمره اجزاء مدل اعتقاد بهداشتی شامل حساسیت، شدت و منافع درک شده، میانگین نمره اتخاذ عملکردهای پیش‌گیری کننده از کشیدن سیگار نیز افزایش می‌یابد. لذا نتایج این تحقیق، تأثیر وکارایی مدل اعتقاد بهداشتی را در اتخاذ عملکردهای پیش‌گیری کننده ازکشیدن سیگار تأیید می‌کند.

---

مقدمه: امروزه سوء مصرف مواد به یکی از مشکلات مهم در جهان تبدیل شده است. آمار موجود نشان می‌دهد که مصرف مواد محرک خصوصاً ترکیبات شبه آمفتامین در کشور افزایش یافته است و به نظر می‌رسد بررسی آگاهی گروه‌های در خطر خصوصاً جوانان در این زمینه ضروری باشد. هدف از انجام این مطالعه بررسی آگاهی و نگرش دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اراک بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی در سال 85 بود. روش کار: این مطالعه تحقیقی به روش مقطعی-تحلیلی است که بر روی 100 دانشجوی دانشکده‌های پزشکی، پرستاری - مامایی و پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی اراک در نیمه اول سال 85 انجام شد. این بررسی از طریق پر کردن پرسش نامه خود ایفا مشتمل بر 53 سوال بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی صورت گرفت. اطلاعات به دست آمده از طریق آمار توصیفی و آزمون‌های آماری تی و من ویتنی تجزیه و تحلیل شد. نتایج: میانگین سنی افراد شرکت کننده در این مطالعه 3/22 ( 18/3±) سال بود که 67 نفر زن بودند. با توجه به نتایج به دست آمده بیشترین امتیاز را حساسیت درک شده کسب نموده و با عملکرد رابطه داشت (005/0p=). میانگین بقیه نمرات کسب شده در سطوح مختلف عملکرد اختلاف معنی‌داری نداشت. در مورد راهنمای عمل در این مطالعه بر اساس نظر افراد شرکت کننده در مطالعه، تلویزیون مهم‌ترین وسیله مورد استفاده برای آموزش در مورد اکستازی بوده است. نتیجه گیری: بر اساس این مطالعه و با توجه به رابطه معنی دار حساسیت درک شده ( خطر ابتلا به مصرف اکستازی ) با عملکرد، بایستی برنامه‌های آموزشی در جهت بارور نمودن ذهن جوانان نسبت به حساسیت درک شده ایجاد شود.

---

مقدمه: کلیه افراد جامعه در برابر سلامت خود و دیگران مسئولیت دارند و تامین سلامتی فقط بر عهده سازمان های دولتی نیست. رابطین بهداشت به صورت داوطلبانه به یاری پرسنل مراک ز بهداشتی درمانی می شتابند و با افزایش آگاهی های مردم در راه تامین سلامت آنان کوشش می نمایند. مطالعه حاضر به منظور مقایسه سطح آگاهی و عملکرد رابطین بهداشت قبل و بلافاصله بعد از آموزش انجام و سپس نتایج برنامه آموزش در طولانی مدت طراحی و اجرا شد. روش کار : ی ک مطالعه مداخله ای (نیمه تجربی ) بر روی 78 نفر رابط بهداشتی داوطلب به روش سرشماری در شهر اراک انجام شد . محورهای آموزش شامل چگونگی کنترل علایم حیاتی و روش های امداد در حوادث با استفاده از شیوه های سخنرانی، بحث گروهی و مطرح نمودن مشکلات محله در قالب مسئله و آ موزش عملی مهارت ها در اتاق پراتیک صورت گرفت. جهت جمع آوری داده ها از پرسش نامه و چک لیست استفاده شد و با استفاده از آزمون های تی زوجی و همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل داد هها صورت گرفت. در .(p<0/ نتایج: میانگین نمرات آگاهی و عملکرد، قبل و بلافاصله بعد از آموزش تفاوت م عنی دار آماری نشان داد ( 001 ارزشیابی نتایج یک سال بعد، بین نمره عملکرد بلافاصله بعد از آموزش با یک سال بعد از آموزش در هنگام امدادرسانی بر اساس آزمون همبستگی پیرسون با وجود همبستگی مستقیم ارتباط معن یدار آماری به دست نیامد. نتیجه گیری : ارتقاء آگاهی و عملکرد رابطین بهداشت م ی تواند در تغییر رفتار بهداشتی، کاهش هزینه مراقبت های بهداشتی، بهبود وضعیت بهداشت وسلامت جامعه موثر باشد.

---

چکیده مقدمه: مصرف خود سرانه داروها به عوارض داروها می‌افزاید و این امر در زنان به دلیل واقع شدن در دوران بارداری و شیردهی از اهمیت مضاعفی برخوردار می‌باشد. مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر آموزش براساس مدل اعتقاد بهداشتی بروضعیت خود درمانی مادران شهر اراک صورت گرفت. روش کار: در طی یک کارآزمایی بالینی 300 نفر از مادران مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر اراک شرکت داشتند. روش گردآوری اطلاعات پرسش‌نامه تنظیم شده براساس مدل اعتقاد بهداشتی و چک لیست عملکرد مادران در خصوص مصرف خودسرانه داروها بود. قبل از مداخله آموزشی پرسش‌نامه و چک لیست برای هر دو گروه مورد و شاهد تکمیل و سپس مداخله آموزشی برای گروه مورد در طی یک ماه و در قالب 4 جلسه آموزشی 60 دقیقه‌ای انجام گردید. 3 ماه پس از مداخله در هر دو گروه مورد و شاهد اطلاعات مجدداً گردآوری و تجزیه و تحلیل شدند. نتایج: قبل از مداخله آموزشی میزان‌های آگاهی، حساسیت، شدت و منافع درک شده در زمینه خود درمانی در حد متوسط و عملکرد مادران در زمینه مصرف خودسرانه داروها بیشتر از حد متوسط بود ولی پس از مداخله آموزشی بین دو گروه مورد و شاهد در همه متغیرهای ذکر شده اختلاف معنی‌داری ایجاد شد و عملکرد مادران نیز در زمینه خوددرمانی کاهش یافت(05/0>p). نتیجه گیری: با افزایش میانگین نمره اجزای مدل اعتقاد بهداشتی شامل آگاهی، حساسیت، شدت و منافع درک شده و عملکرد در زمینه خود درمانی کاهش یافت. پیشنهاد می‌گردد آموزش براساس این مدل در جهت کاهش سوء مصرف خودسرانه داروها در سایر مراکز بهداشتی نیز انجام پذیرد.

---

چکیده مقدمه: دانشگاه مکان پر استرسی است که می‌تواند سبب ایجاد نشانه‌های افسردگی شده و مجموعه حساسی جهت مطالعه سلامت روانی دانشجویان است. دانشجویان اغلب به دلیل دوری از خانواده، زندگی با سایر دانشجویان، فشارهای محیط‌های آموزشی و آینده نامشخص در خطر ابتلا به افسردگی هستند. مطالعه حاضر با هدف تعیین شیوع افسردگی و عوامل مرتبط با آن در دانشجویان شهر اراک انجام شد. روش کار: مطالعه‌ای مقطعی تحلیلی بر روی 304 نفر از دانشجویان دانشگاه‌های علوم پایه و علوم پزشکی اراک در سه ماهه اول سال تحصیلی 1387 انجام شد. پرسش‌نامه 28 سوال سلامت عمومی جهت جمع‌آوری اطلاعات به کار گرفته شد و از آزمون‌های تی، کای دو و رگرسیون جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها استفاده گردید. نتایج: میانگین نمره سلامت عمومی دانشجویان برابر با 02/11±18/26 بود و 3/52 درصد دانشجویان نمره بالاتر از آستانه پرسش‌نامه مذکور را داشتند که نشان‌دهنده ابتلا به علائم افسردگی است. جنس مونث، عدم علاقه به رشته تحصیلی، عدم اطمینان از آینده و سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری‌های روانی از مهم‌ترین عوامل مرتبط با افسردگی بودند اما بین سن، ترم و رشته تحصیلی با افسردگی رابطه معنی‌داری دیده نشد. نتیجه گیری: شیوع افسردگی در دانشجویان بالاتر از جامعه و در دخترها بیشتر از پسرها می‌باشد. اما اختلافی در بین دانشجویان دانشگاه‌های علوم پایه و پزشکی وجود ندارد. بنابراین توجه به آینده شغلی و اقتصادی دانشجویان شاغل به تحصیل ضروری به نظر می‌رسد.

---

چکیده مقدمه: بیش از 2 بیلیون نفر از مردم جهان از کمبود آهن رنج می‌برند. دختران نوجوان از جمله گروه‌های آسیب‌پذیر در این زمینه هستند. آموزش بهداشت با روش‌های گوناگون، وسیله‌ای مناسب جهت ایجاد انگیزه و اصلاح عملکردهای نادرست است. هدف از این پژوهش تعیین تاثیر برنامه آموزش بهداشت براساس الگوی پرسید برآگاهی، نگرش و ایجاد رفتار مطلوب در جهت کاهش کم خونی فقر آهن می‌باشد. روش کار: این پژوهش از نوع مطالعات نیمه تجربی و دو مرحله‌ای است که بر روی 72 دانش آموز که به طور تصادفی در دو گروه مورد و شاهد قرار گرفتند در سال تحصیلی 87-86 انجام شد. مداخله در سه جلسه 45 دقیقه ای برگزار شد و 3 ماه بعد از مداخله آموزشی پی‌گیری صورت گرفت. ابزار گرد آوری اطلاعات شامل پرسش‌نامه براساس اجزاء مدل پرسید و انجام آزمایشات خونی هموگلوبین، هماتوکریک و فریتین بود. به منظور دستیابی به نتایج از آزمون‌های تی زوج، تی مستقل و من ویتنی و کای دو استفاده گردید. نتایج: پس از مداخله آموزشی در گروه مورد نسبت به گروه شاهد میانگین نمره آگاهی(001/0p<) و میانگین نمره نگرش(001/0p<) (عوامل مستعد کننده)، استفاده از منابع آموزشی، تشکیل کلاس آموزشی و شرکت در کلاس آموزشی (عوامل قادر کننده) و تشویق خانواده و معلمین (عوامل تقویت کننده) و رفتارهای پیش‌گیری کننده از کم خونی فقر آهن افزایش معنی‌دار یافته‌اند. نتیجه‌گیری: نتایج فوق نشان دهنده تاثیر مثبت برنامه مداخله آموزشی براساس الگوی پرسید و اجزای اصلی آن (عوامل مستعد کننده، قادر کننده و تقویت کننده)در افزایش رفتارهای پیش‌گیری کننده از کم خونی فقر آهن در جامعه مورد مطالعه می‌باشد.

---

چکیده مقدمه: زنان شاغل همانند مردان به همراه کسب درآمد و خود ارزشی از مشکلات بدنی و روانی کار بی نصیب نمانده‌اند و تحت تاثیر این مشکلات دچار بیماری‌های جسمی و روانی شده و سلامت روان آنها به خطر افتاده است. در کشور ما بیشترین میزان زنان شاغل در وزارتخانه‌های آموزش و پرورش و بهداشت و درمان هستند. از این رو بر آن شدیم تا سلامت روانی زنان شاغل در این دو حیطه را مورد بررسی قرار دهیم. روش کار: این پژوهش توصیفی- تحلیلی و زمینه یابی به مقایسه سطح سلامت روانی زنان شاغل در ستاد دانشگاه علوم پزشکی و کادر اداری آموزش و پرورش شهر اراک با استفاده از پرسش‌نامه سلامت عمومی در سال 1387 پرداخته است. آزمودنی‌ها 131 نفر بودند. هم‌چنین عوامل موثر برسلامت روانی براساس سن، تحصیلات، درآمد، تعداد فرزندان، سابقه بیماری روانی و جسمی، تأهل، سکونت، رضایت شغلی و سابقه کار مورد بررسی قرار گرفت و نتایج با استفاده از آمار توصیفی و تحلیلی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج: میزان سلامت روانی در زنان شاغل در ستاد دانشگاه علوم پزشکی و کادر اداری آموزش و پرورش اراک با هم تفاوت نشان داد(041/0=p). هم‌چنین درآمد، سن، سابقه بیماری روانی و رضایت از شغل، رابطه مستقیمی با سلامت روانی آنان دارند. نتیجه گیری: سطح سلامت روانی زنان شاغل در ستاد دانشگاه علوم پزشکی با زنان شاغل در کادر اداری آموزش و پرورش تفاوت معنی‌داری دارد و میزان درآمد، سن، سابقه کار، سابقه بیماری روانی و رضایت شغل مهم‌ترین عوامل ایجاد اختلال روانی بودند.

---

مقدمه: تمام افراد جامعه بایستی دسترسی برابر و یکسان به خدمات بهداشتی و درمانی لازم داشته باشند. هدف کلی این پژوهش تعیین چگونگی برخورداری عادلانه از خدمات بهداشتی و درمانی در 8 کشور منتخب و ارایه الگویی برای کشور ایران بود. روش کار: این پژوهش به صورت تطبیقی در 8 کشور انجام شد. جهت تعیین چارچوب تقسیم‌بندی جامعه پژوهش از روش تقسیم‌بندی جردن استفاده شد که در آن کشورها را در چهار گروه بر اساس نوع بیمه درمانی قرار می‌دهد و از هر گروه دو کشور انتخاب شدند. یافته‌های به دست آمده از هر کشور در جداول تطبیقی قرار گرفتند. برای ارایه الگوی نهایی از تکنیک دلفی طی دو مرحله استفاده شد. نتایج: تمامی کشورهای مورد مطالعه به منظور برخورداری عادلانه از خدمات بهداشتی و درمانی از استراتژی‌هایی چون پوشش همگانی بیمه، وجود بسته‌های تعریف شده خدمات بهداشتی درمانی، تعداد مناسب پرسنل پزشکی و پیراپزشکی، وجود پزشک خانواده و سیستم ارجاع به همراه سهم بالای بهداشت و درمان از تولید ناخالص ملی و‌ سرانه بالا برای بهداشت و درمان بهره برده‌اند؛ هم‌چنین پایین بودن سهم پرداخت‌های مستقیم توسط بیماران، گسترش تعهدات بیمه‌ای و بالاخره وجود سقف پرداخت در خدمات دارویی و درمانی بسیار کمک کننده بوده است. این سیاست‌ها به شکلی تدوین شده است که وضعیت درآمد افراد، در برخورداری از این خدمات تاثیر گذار نمی‌باشد. نتیجه گیری: برخورداری عادلانه از خدمات بهداشتی و درمانی در ایران مستلزم ایجاد نظام ملی بیمه درمان با هدف حذف بیمه‌گری موازی، پوشش بیمه‌ای کلیه خدمات ضروری پزشکی به خصوص مراقبت از سالمندان و بیماران مزمن روانی می‌باشد.

---

مقدمه: نوجوانان به عنوان بخش عظیمی از جمعیت جهان، در دوران بلوغ با بسیاری از مشکلات جسمی، روانی و اجتماعی مواجه هستند. آموزش بهداشت متناسب با نیازهای آنان و با شیوه‌های نوین آموزشی از اهمیت بسیاری برخوردار است. هدف اصلی این پژوهش بررسی تاثیر آموزش با رویکرد گروه همسالان بر عملکرد جسمی دختران پیرامون سلامت بلوغ است. روش کار: در این مطالعه تجربی 100 نفر از دانش آموزان دختر مقطع راهنمایی شهر تهران در دو گروه 50 تایی آزمایش و شاهد مورد بررسی قرار گرفتند. روش نمونه‌گیری به صورت خوشه‌ای تصادفی بود. مداخله طراحی بسته آموزشی مبتنی بر رویکرد گروه همسالان بود و بعد از گذشت یک ماه و نیم میزان عملکرد از طریق پس آزمون سنجیده و با پیش آزمون در دو گروه مقایسه گردید. مبنای تقسیم بندی نمرات عملکرد 100 بود؛ نمرات زیر 50 درصد عملکرد ضعیف، بین 50 تا 75 درصد متوسط و بالای 75 درصد عملکرد خوب در نظر گرفته شد. نتایج: شیوه‌های آموزشی با رویکرد گروه همسالان باعث ارتقاء سلامت جسمی دختران نوجوان شد، آزمون‌های آماری نیز اختلاف معنی‌داری را در میانگین نمرات آگاهی و عملکرد افراد نشان داد( 001/0p<). نتیجه گیری: رویکرد گروه همسالان باعث توانمند ساختن نوجوانان و ارایه فرصت‌هایی به آنان جهت مشارکت در فعالیت‌ها و بهبود ارتباطات بین مادران و دختران می‌شود.

---

مقدمه: دیابت شیرین گروهی هتروژن از بیماری‌های متابولیک است که مشخصه آنها افزایش مزمن قند خون و اختلال متابولیسم کربوهیدرات، چربی و پروتئین می‌باشد. هدف از این پژوهش تعیین تاثیر 8 هفته تمرینات هوازی بر فاکتورهای متابولیک، کیفیت زندگی و سلامت روان زنان دیابتی نوع 2 می باشد. روش کار: در این تحقیق نیمه تجربی از بین زنان مبتلا به دیابت نوع 2 مراجعه کننده به کلینیک شرکت نفت اراک، تعداد 18 نفر انتخاب و در دو گروه هوازی (10 نفر) و کنترل (8 نفر) قرار گرفتند. گروه تمرینات هوازی به مدت 8 هفته (3 جلسه در هفته و هر جلسه 50-30 دقیقه) تمرینات را اجرا نمودند. در این پژوهش از فاکتور‌های متابولیک (کلسترول کل، تری گلیسیرید، کلسترول باچگالی بالا، لیپوپروتئین با چگالی خیلی پایین، لیپوپروتئین با چگالی پایین، قند خون ناشتا، هموگلوبین A1c و انسولین سرم)، پرسش‌نامه‌های کیفیت زندگی SF-36 و سلامت روان GHQ استفاده گردید. 05/0>p معنی دار در نظر گرفته شد. نتایج: بین میانگین داده‌های پیش آزمون و پس آزمون قند خون ناشتا، هموگلوبین A1c، انسولین سرم، کیفیت زندگی و سلامت روان گروه هوازی اختلاف معنی‌داری وجود دارد. بین میانگین داده‌های پیش آزمون و پس آزمون کلسترول کل، لیپوپروتئین باچگالی بالا، لیپوپروتئین با چگالی پایین، لیپوپروتئین با چگالی خیلی پایین و تری گلیسرید در گروه هوازی و همه فاکتورها در گروه کنترل اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد. نتیجه گیری: تمرینات هوازی بر فاکتورهای متابولیک، کیفیت زندگی و سلامت روان بیماران دیابتی نوع 2 تأثیر دارد و باعث بهبود آنها می‌شود.

---

زمینه و هدف: امروزه برخی از خانواده‎های ایرانی به تناسب علاقه‎ای که اعضای خانواده به حیوانات خانگی دارند به دنبال نگهداری از حیوانات خانگی هستند. در پژوهش‎های روان‎شناختی به تأثیری که این حیوانات بر روی عملکرد خانواده و سلامت روانی افراد می‎گذارند کمتر پرداخته شده است از این رو هدف از این مطالعه، مقایسه وضعیت عملکرد خانواده و سلامت روانی در افراد دارای حیوان خانگی و بدون حیوان خانگی بود. مواد و روش‎ها: در این مطالعه مورد- شاهدی، 152نفر (80 نفر دارای حیوان خانگی و 72 نفر بدون حیوان خانگی) از مردم شهر اصفهان به صورت تصادفی خوشه‎ای انتخاب شدند و به ابزار سنجش عملکرد خانواده، پرسش‎نامه سلامت عمومی و ویژگی‎های جمعیت شناختی پاسخ دادند. تحلیل داده‎ها با استفاده از آزمون‎های آماری تحلیل واریانس چند متغیره و تحلیل کواریانس انجام گرفت. یافته‎ها: نتایج حاصل از این پژوهش نشان دهنده اختلاف معنی داری در بین دوگروه دارای حیوان خانگی و بدون حیوان خانگی در خرده مقیاس‎های علائم اضطرابی و اختلال خواب، ارتباط و آمیزش عاطفی بود. لذا چنین نتیجه گرفته شد که افراد بدون حیوان خانگی، علائم اضطرابی و اختلال در خواب بیشتری دارند و افراد دارای حیوان خانگی در زیر مقیاس‎های ارتباط و درگیری عاطفی نسبت به افراد بدون حیوان خانگی مشکلات بیشتری را نشان می‎دهند(05/0>p). نتیجه گیری: با توجه به نتایج ذکر شده باید به عوامل فرهنگی در داشتن یا نداشتن حیوان خانگی بیشتر توجه کرد و در موقعیت‎هایی به داشتن حیوان خانگی توصیه نمود که به کاهش اضطراب و افزایش احساس امنیت و آرامش در افراد کمک نماید.

---

زمینه و هدف: مصرف روغن‎های جامد گیاهی به دلیل این که حاوی مقادیر بالایی از اسیدهای چرب اشباع و ترانس هستند، یکی از مهم‎ترین ریسک فاکتورهای بیماری‎های قلبی و عروقی به حساب می‎آیند. هدف از این مطالعه اصلاح الگوی مصرف روغن بر اساس الگوی پرسید در خانوارهای تحت پوشش مراکز بهداشتی و درمانی شهر خمین می باشد. مواد و روش‎ها: این مطالعه به صورت نیمه تجربی مورد- شاهدی می باشد. جمعیت مورد مطالعه 136نفر از زنان خانوار شهرهای خمین و محلات بودند که به طور تصادفی در دو گروه مورد و شاهد قرار گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسش‎نامه محقق ساخته بر اساس سازه‎های الگوی پرسید بود. مداخله آموزشی در طی سه جلسه، به صورت یک بار در هفته و به مدت 60 الی 90 دقیقه بر اساس سازه‎های مدل پرسید صورت گرفت و نمونه‎های پژوهش به مدت 2 ماه پی‎گیری شدند. یافته‎ها: میانگین نمرات عوامل مستعد کننده(آگاهی و نگرش)، عوامل تقویت کننده، عوامل قادر ساز در گروه مداخله نسبت به گروه کنترل تفاوت معنی‎دار آماری را نشان داد(05/0>p). همچنین میزان مصرف روغن جامد از 72 درصد به63 درصد کاهش و روغن مایع از28درصد به 37درصدافزایش نشان داد(05/0>p). نتیجه گیری: طراحی و اجرای برنامه آموزشی بر اساس الگوی پرسید می‎تواند در کاهش مصرف روغن‎های جامد موثر باشد.

---

زمینه و هدف: در عصر حاضر دین پژوهی به شیوه علمی و با استفاده از روش‌های مورد قبول در علوم انسانی، یکی از حیطه‌های پژوهشی جدید و مورد توجه در رشته‌های علمی و دانشگاهی است. با توجه به نقش دین در بهداشت روانی دانشجویان این مطالعه طراحی و مورد ارزیابی قرار گرفت. مواد و روش‌ها: در این مطالعه مقطعی، 310 نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اراک به صورت تصادفی مورد ارزیابی قرار گرفتند. پرسش‌نامه‌های دموگرافیک، نگرش مذهبی دکتر خدایاری فرد و سلامت عمومی بین دانشجویان توزیع شد. اطلاعات به دست آمده با استفاده از آزمون‌های توصیفی، کای اسکوئر و ضریب همبستگی پیرسون و با استفاده از نرم افزارSPSS تجزیه و تحلیل گردید. در تمام مراحل تحقیق اصول اخلاق در پژوهش رعایت گردید. یافته‌ها: میانگین و انحراف معیار سن، نمره سلامت روانی و نمره نگرش دینی دانشجویان (از نمره 100)‌ به ترتیب برابر با 22/2±29/21 سال، 41/9±04/24 و 95/11±04/81 به دست آمد. از نظر طبقه‌بندی نمره، نگرش مذهبی 4/1 درصد (4 نفر) نگرش ضعیف، 5/12 درصد نگرش متوسط و 86 درصد (240 نفر) نگرش قوی مذهبی داشتند. بین نگرش دینی و سلامت روانی در این مطالعه رابطه مثبتی به دست آمد و بین نگرش دینی با تحصیلات مادر، سن، رشته تحصیلی و محل اقامت رابطه معکوس و معنی‌دار به دست آمد(05/0p<). نتیجه گیری: اکثر دانشجویان مورد مطالعه دارای نگرش دینی قوی بودند. بین نگرش دینی و سلامت روانی رابطه مثبت به دست آمد. تقویت جاذبه‌های دینی با برگزاری برنامه‌های آموزشی، مذهبی و فرهنگی جهت ارتقاء نگرش دینی این عزیزان پیشنهاد می‌گردد.

---

این پژوهش، هنر قرآن را شفا بخشی بیماری‌های روحی و روانی انسان دانسته و از آنجا که موضوع قرآن و پزشکی، انسان است و هدف هر دو سلامت و سعادت روانی و جسمانی است، از این رو توصیه شده که درمان دردهای روانی را می‌توان از قرآن فرا گرفت. در همین راستا، بعد از تعریف روان و قلب سالم و مریض، برخی از مصادیق امراض روانی از رهگذر اشاره به آیات و آرای بزرگان مورد بررسی قرار گرفته و عنوان می‌شود که این امراض، برخی بر مبنای انگیزه‌های انسانی، برخی دیگر مربوط به مسایل اعتقادی، برخی مربوط به مسایل اجتماعی و سیاسی و پاره‌ای نیز مربوط به مسایل اخلاقی است. آنگاه در ادامه پژوهش، به نشانه‌ها و آثار روان سالم در پرتو آیات قرآنی پرداخته و در پایان گفته می‌شود از آنجا که بازتاب‌های رفتاری انسان از علایم انگیره‌های روان سالم یا روان رنجوری است، توصیه می‌شود آنان که خواهان رسیدن به آرامش روانی در دنیا و رستگاری در آخرت‌اند، با به کارگیری آموزه‌ها و دستورهای قرآن کریم، روان رنجوری‌ها را پیش‌گیری و یا درمان نموده و در شخصیت خود توازن و تعادل برقرار کنند که هدف قرآن نیز برقراری تعادل و توازن در غرایز مختلف است.

---

زمینه و هدف: قرآن شفا بخشی است که پس از درمان آن، ترسی از بیماری نیست. یکی از اعجاز قرآن، اثرگذاری آن در امور خدماتی و درمانی است. با عنایت به نقش مهمی که پرستاران در ارائه خدمات به بیماران دارند و با توجه به اهمیت سلامت روان پرستاران این تحقیق صورت گرفت. مواد وروش‌ها: مطالعه حاضر از نوع کارآزمایی آموزشی می‌باشد که بر روی 55 نفر از پرستاران بیمارستان‌های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی اراک بر اساس نمونه‌گیری تصادفی ساده انجام گرفت. قبل از مداخله و پس ازآن پرسش‌نامه‌های سلامت روان بین افراد مورد پژوهش تکمیل گردید. داده‌ها به کمک روش‌های آمار توصیفی و آزمون‌های تحلیلی کای اسکوئروتی زوجی تحلیل گردید. یافته‌ها: میانگین سنی افراد مورد مطالعه برابر با 3/6±45/34 و 2/68 درصد (30 نفر) متاهل و بقیه مجرد بودند. میانگین نمره سلامت روان قبل و بعد از مداخله به ترتیب برابر با 76/9±75/27 و 82/7±34/22 به دست آمد که این اختلاف از لحاظ آماری معنی‌دار نشان داده شد(014/0=p). نتیجه‌گیری: نتایج حاکی از آن است که مداخله مورد نظر سبب کاهش نمره سلامت روان و به نحوی بهتر شدن وضعیت سلامت روان شرکت کنندگان در مطالعه شده است. به عبارتی دیگر شرکت در کارگاه انس با قرآن می‌تواند باعث بهبود سلامت روان پرستاران گردد.

---

زمینه و هدف: هدف از این پژوهش تعیین تاثیر آموزش بهداشت در چارچوب مدل اعتقاد بهداشتی بر اتخاذ رفتارهای پیش‌گیری کننده از عفونت ژیاردیا لامبلیا در دانش آموزان مقطع ابتدایی شهر اراک بود. مواد و روش‌ها: در طی یک مطالعه نیمه تجربی شاهد دار تصادفی از 12 مدرسه ابتدایی، تعداد 1200 دانش آموز به طور تصادفی در دو گروه 600 نفره آزمون (تحت آموزش) و کنترل (بدون آموزش) قرار گرفتند. حجم نمونه برای انجام آزمایشات انگل شناسی 300 نفر بود که به روش تصادفی و به طور مساوی از دو گروه آزمون و کنترل انتخاب شدند. آموزش سلامت بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی بود و تأثیر آن بر الگوهای رفتاری مرتبط با سبک زندگی دانش آموزان بررسی شد. یافته ها: کوتاه نگهداشتن ناخن در گروه آزمون، پس از آموزش افزایش و در گروه کنترل به طور معنی‌داری کاهش یافته بود. تعداد کودکانی که برای آب خوردن لیوان به همراه داشتند، در گروه آزمون به مقدار کمی افزایش و در گروه کنترل به طور معنی‌داری کاهش پیدا کرده بود. تعداد کودکانی که از صابون پس از دستشویی درمدرسه استفاده می‌کردند در هر دو گروه آزمون و کنترل به طور معنی‌داری افزایش داشت. ارتباط کوتاه نکردن ناخن و آلودگی به ژیاردیا؛ هم چنین کاهش نسبت آلودگی به ژیاردیا در گروه آزمون و افزایش آن در گروه کنترل پس از آموزش معنی‌دار بود. نتیجه گیری: رفتارهای پیش‌گیری کننده به طور معنی‌داری افزایش یافته و بر کاهش آلودگی به ژیاردیا در دانش آموزان موثر بود. استفاده از مدل اعتقاد بهداشتی در پیش‌گیری از آلودگی‌های انگلی همراه آموزش والدین پیشنهاد می‌شود.