---

زمینه و هدف: علاوه بر رادیکال‌های آزاد مانند نیتریک اکساید، التهاب یکی از مهم‌ترین علل پاتوفیزیولوژیک پریتونیت (التهاب صفاق) است. خارمریم و سیاه‌دانه دو گیاه با خواص آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی شناخته شده‌اند. هدف از این پژوهش بررسی اثر تجویز توأم این دو عصاره گیاهی در القای اثرات آنتی‌اکسیدانی و کاهش شدت التهاب در مدل موشی پریتونیت حاد است.
مواد و روش ها: پس از تهیه عصاره الکلی خارمریم و سیاه‌دانه به روش سوکسله، میزان سمیت حاد (Acute Toxicity) برررسی شد. سپس موش‌ها Balb/C به پنج گروه تقسیم شدند و دُز مناسب هریک از عصاره‌های خارمریم، سیاه‌دانه، ترکیب عصاره‌های مذکور، DMSO 30 درصد به‌ منزله گروه کنترل و دگزامتازون به ‌منزله گروه کنترل مثبت به مدت 14 روز داده شد. در روز دهم دریافت، پریتونیت حاد با تزریق داخل صفاقی تایوگلیکولات در موش‌ها القا شد. در آخر، قدرت آنتی‌اکسیدانی توتال هریک از عصاره‌ها در سرم موش‌های تیمارشده، با تست FRAP و غلظت نیتریک اکساید به روش گریس سنجیده شد.
ملاحظات اخلاقی: این مطالعه با شناسه 1397.359.IR.ARAKMU.REC در کمیته پژوهشی دانشگاه علوم‌پزشکی اراک به ثبت رسیده است.
یافته ها: در بررسی سمیت حاد تغییری در ظاهر فیزیکی موش‌ها و علائم بیماری دیده نشد، تغییرات وزن معنی‌دار نبود. استفاده توأم عصاره خارمریم و سیاه‌دانه باعث افزایش معنی‌دار قدرت آنتی‌اکسیدانی توتال شد (0/015=P). این ترکیب همچنین باعث کاهش معنی‌دار سطح نیتریک اکساید سرمی نسبت به گروه کنترل شد (0/000=P).
نتیجه گیری: ترکیب این دو عصاره اثرات ضدالتهابی خود را با مکانیسم افزایش قدرت آنتی‌اکسیدانی وکاهش نیتریک اکساید اعمال می‌کند.