---

مقدمه: دیابت یکی از بیماری‌های شایع جوامع امروزی است. اکنون صد میلیون دیابتی در دنیا زندگی می‌کنند که تا ۳۰ سال آینده دو برابر می‌شوند. جمعیت دیابتی ایران بالاتر از یک و نیم میلیون نفر تخمین زده می‌شود(۱). شیوع نوروپاتی علامت‌دار در دیابت۱۵ درصد است ولی در بررسی با NCV شیوع آن ۵۰ درصد می‌باشد(۲). با توجه به این که نوروپاتی یکی از مزاحم‌ترین علایم بیماران دیابتی است و در حال حاضر درمان موثری برای آن وجود ندارد، لزوم یافتن راه‌های جدید درمانی مطرح می‌شود. روش کار: این مطالعه به صورت کارآزمایی بالینی، در یک دوره سه ماهه برروی بیماران دیابتی مراجعه کننده به کلینیک دیابت بیمارستان ولیعصر(عج) اراک، در سال ۸۴ انجام شد. ۱۰۰ بیمار دیابتی به صورت تصادفی انتخاب و به طور مساوی به شکل یک در میان در دو گروه مداخله و کنترل قرار گرفتند. معاینه کامل حسی - حرکتی توسط یک نفر صورت گرفت. پرسش‌نامه‌ای نیز جهت ثبت علائم بالینی و شرح حال بیمار تهیه شد که شامل علائم درد، خواب رفتن اندام، پارستزی اندام‌ها و معاینات انجام شده شامل تست prink pin ، حس پوزیشن و بررسی حس ارتعاش بود. NCV نیز از تمامی بیماران انجام شد. قند و HbA۱c بیماران نیز بررسی گردید. سپس ویتامین B۱۲ در گروه مداخله به میزان ۲۰۰۰ میکرو گرم دو بار در هفته و قرص نور تریپتیلین در گروه کنترل به میزان ۱۰ میلی گرم شبی یک عدد، به مدت ۳ ماه تجویز شد. بعد از ۳ ماه بیماران مجدداً معاینه شده و نتایج حاصل مقایسه گردید. اطلاعات به دست آمده با استفاده از شاخص‌های میانگین و انحراف معیار و آزمون‌های آماری کای اسکوئر، کی- اس، لون، تی و من ویتنی تجزیه و تحلیل شد. نتایج: اختلاف نمره درد بعد از درمان نسبت به قبل از درمان بر اساس مقیاس معیار آنالوگ بینایی (VSA) در گروه B۱۲ به طور میانگین ۶۶/۳ (۲۵/۴-۰۶/۳) و در گروه نورتریپتیلین ۴۸/۰(۱۳/۱-۵۴/۰) کاهش داشت(۰۰۱/۰ p<). اختلاف نمره پارستزی در گروه ویتامینB۱۲ به طور میانگین ۹۸/۲ (۴۴/۳-۵۱/۲) و در گروه نورتریپتیلین ۰۶/۱ (۴۷/۱-۶۴/۰) کاهش داشت(۰۰۱/۰ p<). هم‌چنین اختلاف نمره مورمور در گروه B۱۲ ۴۸/۳ (۰۲/۴-۹۳/۲) و در گروه نورتریپتیلین ۰۲/۱(۴۳/۱-۶/۰) کاهش داشت(۰۰۱/۰p<). اختلاف آماری معنی‌داری بین تغییراتNCV، ارتعاش، حس پوزیشن و pin prink در دو گروه مشاهده نشد. نتیجه گیری: تغییرات علایم بالینی نوروپاتی در گروه درمان شده با B۱۲ نسبت به گروه درمان شده با نورتریپتیلین از نظر آماری معنی‌دار و تغییرات علایم معاینات فیزیکی معنی‌دار نبود.