ابراهیم نبئی، فرشته معتمدی، سید محمد علی شریعت زاده، معصومه نبئی،
دوره ۱۲، شماره ۲ - ( ۷-۱۳۸۸ )
چکیده
مقدمه: خواب با حرکات سریع چشم‌ها (مرحله رم) در پردازش حافظه نقش دارد. دوره زمانی متعاقب یادگیری که در آن مقدار خواب رم بالاتر از سطوح نرمال بوده و اعمال محرومیت از آن باعث اختلال در حافظه می شود را پنجره‌های خواب متناقض می‌گویند. هدف از این مطالعه بررسی ارتباط خواب رم و حافظه از طریق ثبت امواج مغزی و اعمال محرومیت در موش صحرایی نژاد ان- ماری می‌باشد. روش کار: در این مطالعه تجربی آزمایشگاهی موش‌های صحرایی نر نژاد ان- ماری تحت آموزش فعال دو طرفه یک جلسه ۱۰۰ تریالی قرار گرفتند. یک هفته بعد حافظه مورد آزمایش قرار گرفت. در بخش الکتروفیزیولوژی فاکتورهای مختلف خواب و بیداری در سطوح پایه و ۴-۱ ساعت پس از آموزش ثبت شدند. در بخش رفتاری حیواناتی که به مرز ۷۰درصد یادگیری رسیدند در دو دوره ۴-۱ و ۸-۵ ساعت پس از یادگیری توسط تکنیک سکوی آب از خواب رم محروم شدند. نتایج: میزان خواب رم در گروهی که به۷۰ درصد یادگیری رسیدند در ۴-۱ ساعت متعاقب یادگیری نسبت به سطوح پایه (۰۱/۰p<) و گروهی که به مرز ۷۰درصد یادگیری نرسیدند بیشتر است (۰۵/۰ p<). سایر فاکتورها بین دو گروه و قبل و بعد از آموزش تفاوت معنی‌داری نشان ندادند. در بخش رفتاری تنها حیوانات محروم در ۴-۱ ساعت پس از یادگیری نسبت به گروه شاهد اختلال در حافظه را نشان دادند (۰۵/۰ p<). نتیجه گیری: خواب متناقض افزایش یافته در ۴-۱ ساعت پس از یادگیری تحت شرایط فوق در تثبیت حافظه موثر است و این دوره را می توان به عنوان پنجره خواب متناقض مطرح نمود.
