---

زمینه و هدف: امروزه یکی از مشکلات اساسی درمان بیماری سل موضوع مقاومت دارویی است. مطالعه حاضر با هدف تعیین مقاومت دارویی سویه‌های مایکوباکتریوم جدا شده از بیماران مبتلا به سل ریوی نسبت به داروهای ضد سل و عوامل موثر در آن طراحی شده است. مواد و روش‎ها: طی یک مطالعه مقطعی، تمام بیماران مسلول تحت پوشش مرکز بهداشت استان مرکزی (917 نفر) بین سال‌های 1384 تا 1389 وارد مطالعه شدند. از تمام بیماران مبتلا به سل ریوی مقاوم به درمان طی این سال‌ها کشت و آنتی بیوگرام با روش استاندارد (proportional) به عمل آمد. نهایتا با مدل رگرسیون لجستیک و با استفاده از نرم افزار SPSS عوامل موثر بر مقاومت دارویی شناسایی شدند. یافته ها: در این بررسی میزان مقاومت کلی در بیماران اسمیر مثبت 3/7 درصد بود. میزان سل مقاوم به چند دارو معادل 3/4 درصد بود. 5/0 درصد بیماران اسمیر مثبت به هر پنج دارو مقاوم بودند. مقاومت دارویی در طی این سال‌ها روند افزایشی داشته است. بیشترین مقاومت مربوط به ایزونیازید (8/68 درصد) و بعد از آن به ترتیب ریفامپین(5/62 درصد)، پیرازینامید(25 درصد)، اتامبوتول (9/21 درصد) و استرپتومایسین(9/21 درصد) بود. بیشترین میزان مقاومت در گروه سنی 15 تا 45 سال بود. بروز مقاومت با جنس مذکر، درجه مثبت بودن اسمیر، عود سل و ابتلا به HIV مرتبط بود. نتیجه گیری: بررسی مقاومت دارویی سویه‌های مایکوباکتریوم مورد مطالعه در طی 6 سال نشان‌گرآن است که روند آن رو به افزایش بوده و به همین دلیل توجه دقیق جهت جلوگیری از به وجود آمدن سویه‌های مقاوم و انتشار آن ضروری است.

---

زمینه و هدف: سل معضلی قدیمی است که هم اکنون به عنوان چالشی جدید مطرح شده و با توجه به همسایگی ایران با دو کشور افغانستان و پاکستان که در زمره 22 کشور دارای بیشترین شیوع سل در دنیا هستند ضرورت توجه بیش از پیش ما را به این بیماری متذکر می‎کند. بنابر این به منظور آگاهی از اپیدمیولوژی مولکولی سل و بررسی میزان تنوع ژنتیکی سویه‎های مایکوباکتریوم توبرکلوزیس در استان مرکزی،‌ مطالعه حاضر انجام پذیرفت. مواد و روش‎ها:‌ در این مطالعه تجربی تعداد 57 نمونه خلط از بیماران سل ریوی اسمیرمثبت مراجعه کننده به مرکز بهداشت و درمان استان مرکزی، ‌برروی محیط‎های اختصاصی کشت داده شدند. سپس DNA ژنومیک جدایه‎ها طبق پروتکل استاندارد سازمان بهداشت جهانی استخراج گردید و با استفاده از روش PCR تعلق این جدایه‎ها به کمپلکس مایکوباکتریوم توبرکلوزیس تأیید گردید، سپس DNA ژنومیک توسط آنزیم‎های PvuII و AluI مورد هضم آنزیمی قرار گرفت و محصول هضم، الکتروفورز شده و قطعات DNA از طریق ساترن بلاتینگ به غشاء‌نایلونی با شار‍‌ژ مثبت منتقل گردیدند و سپس هیبریداسیون با پروب PGRS انجام پذیرفت. در خاتمه قطعات هیبرید شده با استفاده از واکنش آنزیمی شناسایی و مورد آنالیز قرار گرفتند. یافته‎ها:‌ در طی تایپینگ این جدایه‎ها به روش RFLP، ‌با استفاده از دو آنزیم PvuII و AluI و پروب PGRS، گستره وسیعی از تنوع ژنتیکی نمایان گردید به طوری که به ترتیب 50 و 45 تیپ ژنتیکی شناسایی شد. نتیجه‎گیری: با توجه به تنوع بالای PGRS در سویه‎های مایکوباکتریوم توبرکلوزیس می‎توان نتیجه‎گیری کرد که در جمعیت مورد بررسی اکثر افراد با منشا متفاوت به بیماری سل مبتلا شده‎اند، بنابراین فعال شدن مجدد عفونت نقش بیشتری را در گسترش بیماری سل در استان مرکزی داشته است.

---

زمینه و هدف: مقاومت دارویی در مایکو باکتریوم توبرکلوزیس یکی از نگرانی‎های جدی می‎باشد که محققان و پزشکان با آن مواجه هستد. شناسایی سریع توبرکلوزیس‎های مقاوم به منظور شروع بی‎درنگ و مناسب درمان با داروهای خط دوم ضروری می‎باشد. این امر منجر به افزایش بازده درمان و جلوگیری موثر از انتقال وگسترش این بیماری مسری خواهد شد. هدف از این مطالعه طراحی روشی مبتنی بر Real-Time PCR جهت تشخیص موتاسیون‎های موجود در ناحیه RRDR ژن rpoB که منجر به مقاومت به ریفامپین در مایکوباکتریوم توبرکلوزیس می‎شوند.

مواد و روش‎ها: در این مطالعه تجربی پرایمر و پروپ توسط نرم افزارهای اختصاصی برای ناحیه RRDR ژن rpoB به منظور شناسایی جهش طراحی شد. برای ارزیابی حساسیت و ویژگی کلینیکی واکنش از نمونه‎های بالینی استفاده شد که پیش از این مقاومت و حساسیت آنها به وسیله تست حساسیت دارویی تناسبی تعیین شده بود.

یافته‎ها: با استفاده از 40 نمونه بالینی(20 سویه حساس و 20 سویه مقاوم) حساسیت پروب استفاده شده برای تشخیص موتاسیون در کدون 526 و 531 معادل100 درصد در نظر گرفته شد. پرایمر و پروب‎های طراحی شده تنها به ناحیه اختصاصی RRDR ژن rpoB مایکوباکتریوم توبرکلوزیس متصل می‎گردند و مطالعات بیوانفورماتیکی هیچ گونه واکنش متقاطعی با ژنوم سایر میکرو ارگانیسم‎ها و انسان نشان ندادند. ویژگی بالینی روش راه اندازی شده به طور تجربی و با بررسی 25 نمونه منفی مورد آزمایش قرار گرفت و معادل 100 درصد در نظر گرفته شد.

نتیجه گیری: روش Real-time PCR راه اندازی شده به علت سرعت و حساسیت بالا می‎تواند به عنوان ابزاری مفید وکارا در تشخیص سریع مایکوباکتریوم‎های مقاوم به ریفامپین در نظر گرفته شود.

---

مایکوباکتریوم‎های غیر سلی یا مایکوباکتریوم‎های غیر توبرکلوزیس ارگانیسم‎های محیطی هستند که غالبا در خاک و آب حضور دارند. بسیاری از این گونه‎ها که در دهه اخیر توصیف شده‎اند با بیماری‎های انسانی به خصوص در افراد با نقص سیستم ایمنی و مبتلا به ایدز ارتباط نزدیکی دارند. در این مطالعه مروری، بیماری‎زایی و اهمیت بالینی گونه‎های جدید مایکوباکتریوم بررسی شده است. در مجموع ٦٣ گونه جدید مایکوباکتریوم در ١٠ سال اخیر(٢٠١٣-٢٠٠٣) شناسایی شده که در گروه‎های مختلف طبقه‎بندی رانیون قرار گرفته‎اند. از این تعداد حدود ٤٠ ایزوله از انسان گزارش شده که در بیماری‎زایی دخالت داشته‎اند. از بین این ٤٠ مورد، ٢٧ ایزوله(5/67 درصد) در گروه غیر کروموژن‎ها و ١٣ ایزوله(5/32 درصد) در گروه اسکوتوکروموژن‎ها بوده و اکثر این ایزوله‎ها کند رشد می‎باشند. گونه‎های فتوکروموژن با بیماری‎های انسانی در ارتباط نبوده‎اند. بیش‎ترین بیماری‎های ایجاد شده توسط مایکوباکتریوم‎های غیر توبرکلوزیس شامل عفونت‎های تنفسی در افراد مسن و لنفادنیت‎های گردنی در بچه‎ها بیشتر به دلیل Mycobacterium kyorinense و Mycobacterium mantenii بوده است. بعضی از گونه‎ها مانند  M. riyadhenseنیز می‎توانند به عنوان پاتوژن اولیه انسان مطرح باشند. با توجه به شیوع پیش‎رونده بیماری ایدز در سال‎های اخیر و عفونت توام مایکوباکتریوم‎ها در این افراد؛ شناسایی صحیح این ارگانیسم‎ها، بیماری‎زایی، مقاومت دارویی و درمان مناسب آنها در مناطق سل خیز از جمله ایران اهمیت ویژه‎ای دارد.

---