---

زمینه و هدف: فاضلاب خروجی بیمارستان‎ها که دارای انواع میکروارگانیسم‎های بیماری‎زا، رادیواکتیو، مواد دارویی و مواد سمی شیمیایی هستند چنانچه بدون تصفیه دفع گردند موجب آلودگی و اشاعه بیماری می‎شوند؛ لذا بررسی وضعیت خروجی فاضلاب بیمارستان‎ها برای برنامه‎ریزی ضروری است. مواد و روش‎ها: در طی یک مطالعه‎ای توصیفی ـ مقطعی گردآوری اطلاعات از طریق مصاحبه، مشاهده و پرسش‎نامه در سال 1388 در کلیه بیمارستان‎های استان مرکزی انجام گرفت. در پرسش‎نامه با در نظر گرفتن 33 آیتم وضعیت کلی بیمارستان‎ها و چگونگی استفاده از سیستم فاضلاب استخراج و هم‎زمان از وضعیت تصفیه خانه ودفع فاضلاب بازدید به عمل آمد. یافته‎ها: از مجموع 19 بیمارستان موجود 10 بیمارستان فاضلاب خروجی را بدون هیچ گونه تصفیه به روش سنتی وارد چاه تخلیه می‎نمایند و از 4 بیمارستان دارای تصفیه خانه 3 مورد یا عملاً از کار افتاده و یا کارآیی ندارد. 5 بیمارستان نیز بدون پیش تصفیه به شبکه فاضلاب شهری وصل شده‎اند. همه بیمارستان‎های استان فاقد اپراتور مشخص سیستم فاضلاب و تصفیه خانه می‎باشند. نتیجه‎گیری: دفع فاضلاب بیمارستان‎های استان مرکزی مطلوب نمی‎باشد؛ لذا اقداماتی نظیر انجام تحقیقات تخصصی‎تر، ایجاد نگرش مثبت در برنامه‎ریزان و تأمین اعتبار لازم جهت تصفیه فاضلاب در پاره‎ای از بیمارستان‎ها پیشنهاد می‎شود.

---

زمینه و هدف: دفع باقی‌مانده‌های مواد دارویی به محیط از طریق فاضلاب‌های بیمارستانی و شهری یکی از مشکلات نوین زیست محیطی به شمار می‌آید. ایمیپنم به عنوان یک آنتی‌بیوتیک بیمارستانی مصرف بسیار وسیعی جهت مقابله با باکتری‌های گرم مثبت و منفی دارد که با راه‌یابی آن به محیط‌های آبی خطراتی از جمله مقاومت باکتریایی، آلرژی، نابودی دافنی‌ها و جلبک‌ها و ایجاد اختلال در فرایندهای تصفیه فاضلاب به وجود می‌آید. بنابراین وجود یک روش استخراج و اندازه‌گیری دقیق و ساده جهت تعیین مقدار ایمیپنم در نمونه‌های زیست محیطی لازم می‌باشد.

مواد و روش‌ها: از ستون‌های استخراج فاز جامد در دو pH 3 و 7 برای استخراج ایمیپنم از نمونه‌های فاضلاب بیمارستانی و تعیین درصد بازیابی آنها استفاده شد. نمونه‌های استخراج شده توسط دستگاه کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا در شرایط نرخ جریان 7/0 میلی‌لیتر در دقیقه، دمای 20 درجه سانتی گراد، فاز متحرک بافر بورات/ متانول و طول موج 280 الی 300 نانومتر اندازه‌گیری شد.

یافته‌ها: بیشترین درصد بازیابی در pH=7 با میانگین 8/68 درصد به دست آمد. بهترین شرایط راهبری دستگاه کروماتوگرافی فاز متحرک با نسبت حجمی 80 به 20 از بافر بورات/ متانول با pH= 5/7 و طول موج 300 نانومتر می‌باشد که در این حالت معیار خطی بودن برابر با 9829/0و هم‌چنین دقت اولیه و ثانویه آنالیز هر دو بیشتر از 95 درصد می‌باشد. آستانه تشخیص و آستانه تعیین مقدار در این مطالعه به ترتیب 3 و 10 میکروگرم در لیتر به دست آمد.

نتیجه‌گیری: روش ارائه شده به سادگی و با قابلیت اعتماد قابل توجه می‌تواند در استخراج و اندازه‌گیری ایمیپنم در نمونه‌های زیست محیطی آبی به کار برده شود.