---

مقدمه: برگ سبز چای (L Camellia sinensis) حاوی ترکیبات پلی فنلی با اثرات ضد میکربی می‌باشد. از آنجا که چای از نوشیدنی‌های بسیار پرطرفدار در ایران می‌باشد لذا تاثیر آن بر تشکیل بیوفیلم و کلونیزه شدن عوامل ایجاد عفونت‌های روده‌ای و عفونت‌های فرصت طلب بیمارستانی اهمیت زیادی دارد. هم‌چنین با جدا کردن ترکیبات بازدارندۀ تشکیل بیوفیلم می‌توان از آنها به عنوان نگهدارندۀ مواد غذایی در صنایع استفاده نمود. در این پژوهش اثر ممانعت کنندگی عصاره‌های چای سیاه و سبز از تشکیل بیوفیلم، در ۵ باکتری از خانوادۀ انتروباکتریاسه شامل اشریشیا کلی انتروپاتوژن، سالمونلا انتریکا سرووار تایفی موریوم، کلبسیلا نومونیه، پروتئوس میرابیلیس و شیگلا فلکسنری سنجیده شد و با هم مقایسه گردید. روش کار: در این مطالعه تجربی پس از عصاره‌گیری نمونه‌ها توسط عصاره‌گیر Soxhlet با استفاده از حلال متانول ۵۰ درصد و جدا نمودن مجدد در فاز اتیل استات، عصاره‌ها پس از استریل شدن توسط فیلتر ۴۴/۰ میکرون تا زمان استفاده در یک فانل استریل در ۴ درجۀ سانتی‌گراد نگهداری شدند. از روش انتشار چاهک (طبق روش کربی بائر) برای محاسبۀ حداقل غلظت بازدارندگی و از روش تهیۀ رقت در محیط مایع برای بررسی تشکیل بیوفیلم در کشت‌های تیمار شده با غلظت‌های مختلف عصاره‌ها استفاده شد. ارزیابی تشکیل بیوفیلم با نمونه‌برداری از جدار ارلن مایر حاوی محیط‌های تیمار شده و کشت آن روی تریپتیکاز سوی آگار و شمارش کلنی‌ها و سپس مقایسه آن با کشت‌های شاهد صورت گرفت. تحلیل آماری داده‌ها با آزمون آنالیز واریانس انجام شد. نتایج: اثر ممانعت کنندگی از تشکیل بیوفیلم در چای سیاه بیشتر از چای سبز بود. غلظت ۵/۴ میلی‌گرم در میلی‌لیتر از عصارۀ چای سیاه و ۵ میلی‌گرم در میلی‌لیتر از عصارۀ چای سبز، اثر باکتریسایدی بر این میکروارگانیسم‌ها داشت. در میان این باکتری‌ها پروتئوس میرابیلیس بیشترین حساسیت به چای سیاه و اشریشیا کُلی انتروپاتوژن بیشترین حساسیت را به چای سبز داشتند و کلبسیلا نومونیه بیشترین مقاومت را نسبت به هر دوی این عصاره‌ها نشان داد. نتیجه گیری: از آنجا که چای به طور مستقیم پس از نوشیدن بر دستگاه گوارشی تاثیر می‌گذارد، منجر به کاهش انتروباکتریاسه‌ها و کاهش کلونیزاسیون آنها بر سطح سلول‌های اپی تلیال دستگاه گوارشی، کاهش خطر عفونت‌های روده‌ای و کاهش تولید مواد سرطان زا از قبیل اسکاتول در اثر متابولیسم این باکتری‌ها در روده می‌شود. هم‌چنین می‌توان از پلی فنل‌های چای به عنوان نگهدارندۀ مواد غذایی در صنایع نیز بهره گرفت.

---

زمینه و هدف: مهم ترین عامل بیماری زا در ایجاد عفونت های بیمارستانی، میکروارگانیسم های موجود در بدن بیمار است. ۹۰ درصد از عفونت های بیمارستانی توسط باکتری ها ایجاد می گردد. ازگیل یکی از گیاهانی است که اثرات درمانی آن از دیرباز مورد توجه بوده است. هدف از این مطالعه ارزیابی اثرات ضدباکتریایی عصاره متانولی و اتانولی برگ ازگیل علیه برخی از باکتری های جداشده از محیط بیمارستانی می باشد.

مواد و روش ها: دراین مطالعه تجربی، باکتری‌های عفونت زا از بیمارستان شهید مصطفی خمینی شهر ایلام نمونه برداری شدند. برای تهیه عصاره برگ ازگیل از روش سوکسله استفاده شد. به منظوربررسی اثرضد‌باکتریایی ازروش انتشاردیسک و برای تعیین حداقل غلظت بازدارندگی (MIC) و حداقل غلظت کشندگی (MBC) ازروش روش براث میکرودیلوشن استفاده گردید.

یافته ها: دو‌گونه سودوموناس آئروژینوزا، سه‌گونه استافیلوکوکوس اورئوس و پنج‌گونه اشرشیاکلی‌از بیمارستان جداسازی شدند. نتایج نشان داد که عصاره متانولی برگ ازگیل مانع از رشد تمام گونه‌های پسودوموناس آئروجینوزا و هر چهار گونه استافیلوکوکوس شد و همچنین مانع رشد تمام سویه های اشرشیاکلی به استثناء سویه E۴ گردید. بیشترین فعالیت ضدمیکروبی علیه سویه E۲ بودکه قطر هاله اطراف آن ۶۷/۱۹میلیمترمی باشد. مقادیرحداقل غلظت مهارکنندگی برای هر ۳ سویه P۱ و P۲ و P۳ و سویه‌هایE۵وS۱,S۲S۳,E۲,E۳و برابر با ۱۲۵میلی‌گرم بر میلی‌لیتر می باشد.

نتیجه گیری: عصاره متانولی برگ ازگیل دارای فعالیت ضد باکتریایی قابل توجهی علیه باکتریهای عفونت زای بیمارستانی دارد و لذا این عصاره می تواند درکنترل برخی بیماریهای عفونی مد نظر قرارگیرد.

---

زمینه و هدف: بیوسورفکتانت‌ها ترکیبات زیستی آمفی‌فیلیک بصورت خارج سلولی بوسیله انواع میکروارگانیسم ها هستند. به علت استفاده از آنها در صنایع مختلف از اهمیت ویژه‌ای برخورداراند. هدف از این پژوهش شناسایی یک سویه باکتری از جنس باسیلوس سرئوس تولید کننده بیوسورفکتانت و بررسی اثرات ضد باکتریایی بیوسورفکتانت تولید شده از آن بود.

مواد و روش‌ها: در این پژوهش نمونه‌های مختلف از نفت، آب و خاک آلوده به نفت تهیه شدند. فعالیت های همولیتیک، امولسیفیه کنندگی و اندازه‌گیری کشش سطحی استفاده و سویه انتخابی بوسیله تست‌های بیوشیمیایی شناسایی شد. همچنین ماهیت بیوسورفکتانت و اثرات ضد باکتریایی نیز برای سویه‌ انتخابی بررسی شد.

یافته‌ها: در این پژوهش ۸۸ سویه باکتریایی جداسازی شدند. از میان آنها۲۴ سویه دارای فعالیت همولیتیک بودند که از میان آنها ۱۴ سویه فعالیت امولسیفیه کنندگی بالای۷۰ درصد داشتند. و در نهایت از میان آنها ۴سویه قادر به رساندن کشش سطحی به کمتر از ۴۰ میلی نیوتن بر متر بودند. براساس تست‌های بیوشیمیایی، یک سویه انتخابی در این پژوهش به عنوان باسیلوس سرئوس ۴۳، شناسایی و انتخاب شد. نتایج بررسی ماهیت بیوسورفکتانت مشخص شد که از نوع لیپوپپتید بود. همچنین بیوسورفکتانت‌ تولیدی دارای فعالیت ضد باکتریایی بر علیه ۶ باکتری عفونت‌زا بود. حساس‌ترین و مقاوم ترین باکتری نسبت به تاثیر عصاره بیوسورفکتانت؛ استافیلوکوکوس اورئوس و پروتئوس میرابیلیس می‌باشد. همچنین نتایج MIC , MBC نشان داد که MIC عصاره در رقت ۶۳ میلی گرم بر میلی لیتر بر روی استافیلوکوکوس اورئوس و استافیلوکوکوس اپیدرمیس موثر بود و MBC عصاره در رقت ۱۲۵ میلی گرم بر میلی لیتر بر روی استافیلوکوکوس اورئوس، استافیلوکوکوس اپیدرمیس و سودوموناس آئروزینوزا بیشترین اثرداشت.

نتیجه‌گیری: باسیلوس سرئوس ۴۳؛‌ قابلیت بالایی در کاهش کشش سطحی و بیوسورفکتانت استخراج شده از آن دارای اثرات ضدباکتریایی بالایی است. بنابراین، دارای پتانسیل فراوانی برای کاربرد‌های بیوتکنولوژی و زیست محیطی می باشد.

---

زمینه و هدف: هدف از این مطالعه بررسی اثر ضد باکتریایی دندریمر پلی‌آمیدوآمین–G۴ بر باکتری‌های اشرشیاکلی، آنتروباکتر کلواکه، باسیلوس سوبتیلیس و استافیلوکوکوس اورئوس می‌باشد.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه تجربی اثرات ضد باکتریایی دندریمر پلی‌آمیدوآمین–G۴ به روش انتشار دیسک و رقت لوله‌ای بررسی شد. غلظت‌های مختلفی از دندریمر پلی‌آمیدوآمین-G۴ بر روی دیسک‌های بلانک تلقیح شده و در محیط کشت مولر هینتون آگار قرار داده شدند. با تلقیح باکتری‌ها مطابق با غلظت استاندارد ۵/۰ مک فارلند، هاله‌های عدم رشد بررسی گردید. حداقل غلظت بازدارندگی و کشندگی دندریمر پلی‌آمیدوآمین–G۴، به روش رقت لوله‌ای در محیط کشت نوترینت براث تعیین گردید.

یافته‌ها: قطر هاله عدم رشد در غلظت ۵۰۰ میکروگرم بر میلی‌لیتر از دندریمر پلی‌آمیدوآمین–G۴ برای اشرشیاکلی، آنتروباکتر کلواکه، باسیلوس سوبتیلیس و استافیلوکوکوس اورئوس به ترتیب برابر ۱۴، ۰، ۳۵ و ۲۹ میلی‌متر بود. درمورد قطر هاله عدم رشد در باکتری‌های گرم منفی با باکتری‌های گرم مثبت اختلاف معنی‌داری مشاهده شد(۰۵/۰p<). حداقل غلظت بازدارندگی دندریمر پلی‌آمیدوآمین–G۴ برای اشرشیاکلی، باسیلوس سوبتیلیس و استافیلوکوکوس اورئوس به ترتیب برابر۱۲۵۰، ۵/۲ و ۱ میکروگرم بر میلی‌لیتر بود. حداقل غلظت کشندگی دندریمر پلی‌آمیدوآمین–G۴ برای اشرشیاکلی، باسیلوس سوبتیلیس و استافیلوکوکوس اورئوس به ترتیب برابر ۲۵۰۰، ۵ و ۵ میکروگرم بر میلی‌لیتر بود. دندریمر پلی‌آمیدوآمین–G۴ بر آنتروباکتر کلواکه اثر بازدارندگی و کشندگی نداشت.

نتیجه‌گیری: دندریمر پلی‌آمیدوآمین–G۴ برای حذف اشرشیاکلی، استافیلوکوکوس اورئوس و باسیلوس سوبتیلیس موثر است. در ادامه این تحقیقات پیشنهاد می‌شود که سمیت احتمالی ترکیبات نانوساختار در آب شرب بررسی شده و در صورت عدم ممنوعیت استفاده، بررسی‌های اقتصادی برای سنتز و استعمال آنها به عمل آید.

---

زمینه و هدف: خانواده نعناعیان دارای حدود ۲۰۰ جنس و ۴۰۰۰ گونه می‌باشد. اکثر گونه‌های این خانواده دارای اسانس بوده که در صنایع مختلف دارویی، آرایشی و بهداشتی و غذایی کاربرد دارند. هدف از این مطالعه، بررسی ترکیبات شیمیایی اسانس اندام هوایی گونه گیاهی Ballota platyloma و بررسی اثر ضد باکتریایی عصاره متانولی گونه مذکور می‌باشد.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه تجربی، گیاه Ballota platyloma متعلق به خانواده lamiaceae و بومی ایران از منطقه ورسک مازندران جمع‌آوری شد. اسانس‌گیری قسمت‌های هوایی گیاه به روش تقطیر با آب از طریق دستگاه کلونجر انجام شد. به منظور شناسایی ترکیب‌های عمده اسانس از GC/MS استفاده شد. عصاره‌گیری به روش ماسراسیون انجام شد. فعالیت ضد باکتریایی عصاره متانولی برعلیه استافیلوکوکوس اورئوس، سودوموناس آئروژینوزا، اشرشیاکلی و باسیلوس سابتلیس به روش انتشار از دیسک و حداقل غلظت بازدارندگی بررسی شد.

یافته‌ها: نتایج حاصل از بررسی اجزای اسانس به روش GC/MS، تعداد ۲۴ ترکیب را در اسانسBallota platyloma  اثبات کرد. هگزا دکانوئیک اسید (۳۰/۴۰ درصد)، جرماکرن دی(۶/۲۶ درصد) و بتاکاریوفیلن (۷۴/۴ درصد) ترکیبات عمده موجود در آن را تشکیل می‌دهند. نتایج نشان داد که عصاره متانولی Ballota platyloma دارای فعالیت ضد باکتریایی است. در میان باکتری‌های مذکور، بیشترین فعالیت ضد باکتریایی عصاره علیه استافیلوکوکوس اورئوس و کمترین فعالیت علیه سودوموناس آئروژینوزا می‌باشد.

نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه نشان داد که مهم‌ترین ترکیب اسانس جرما کرن دی بود و هم‌چنین عصاره متانولی دارای اثرات ضد باکتریایی می‌باشد. از این رو، به منظور پیدا کردن مکانیسم اساسی این فعالیت، تحقیقات بیشتری باید انجام شود.

---