زمینه و هدف: گیاهان دارویی منبع اولیه بسیاری از داروها جهت درمان بیماری‏های مختلف می‏باشند. جنس جاشیر (Prangos) از خانواده چتریان شامل گیاهان دارویی بسیاری است که اثرات مطلوب دارویی آن‌ها در بررسی‏های متعدد ثابت شده است. هدف از این پژوهش، بررسی اثر بخشی عصاره متانولی بخش‏های مختلف دو گونه جاشیر با نام‏های علمی Prangos ferulacea و Prangos acaulis بر رشد و تکثیر لنفوسیت‏های انسانی و نیز جهش‏زایی آن‌ها در سالمونلا تیفی موریوم TA98 می‏باشد.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه تجربی، نمونه‏های گیاهی از مناطق مختلف استان کردستان جمع‏آوری گشتند و سپس خشک و آسیاب شدند. بعد از آن عصاره متانولی این گیاهان استخراج شد و از عصاره‏های به دست آمده غلظت‏های10، 100، 500، 1000، 1500، 2000، 2500 میکروگرم بر میلی‏لیتر تهیه گشت. در نهایت اثر گذاری عصاره‏های حاصل بر رشد و تکثیر لنفوسیت‏های انسان و نیز جهش‏زایی آن‌ها به وسیله تست‏های MTT و ایمز بررسی گردید.

یافته‌ها: نتایج نشان داد که عصاره اندام‏های مختلف هر دو گونه به ویژه در غلظت‏های 500 تا 2500 میکروگرم بر میلی‌لیتر موجب افزایش معنی‌داری در میزان رشد و تکثیر لنفوسیت‏ها می‏شود. در بین عصاره‏های بررسی شده، گل و بذر در هر دوگونه به ترتیب بیشترین و کمترین تأثیر را بر تکثیر لنفوسیت‏ها داشتند. به طور کلی، میزان افزایش رشد و تکثیر ناشی از عصاره‏های گونه Prangos ferulacea بیشتر از گونه Prangos acaulis بود. نتایج حاصل از بررسی جهش‏زایی نیز حاکی از عدم جهش‏زایی عصاره‏های دو گونه مطالعه شده در غلظت‏های بررسی شده بود.

نتیجه گیری: نتایج نشان داد که دو گونه جاشیر مورد بررسی می‏توانند عملکرد سیستم ایمنی را افزایش دهند و به عنوان گیاهان دارویی ایمن در بیماران مبتلا به نقص‏های ایمنی و انواع عفونت‏های میکروبی مورد استفاده قرار گیرند.