7 نتیجه برای حافظه فضایی
محمدرضا پالیزوان، هاجر رجبیان، الهه میرزازاده، یحیی ژند، احسان اله غزنوی راد،
دوره 11، شماره 4 - ( 10-1387 )
چکیده
مقدمه: اگر چه نقش هورمون‌های استروئیدی در فعال شدن و حفظ اعمال تولید مثلی به خوبی ثابت شده است، شواهد روز افزون حکایت از تاثیر این هورمون‌ها بر روی حافظه و یادگیری دارند. این اثرات پیچیده بوده و بستگی به نوع یادگیری، جنس، سن و نیز محلی که در معرض هورمون‌های استروئیدی قرار می‌گیرد دارند. این مطالعه جهت تعیین نقش تجویز پروژسترون به موشهای تازه متولد شده بر روی توانایی یادگیری آنها در ماز آبی موریس پس از بلوغ طراحی شده است. روش کار: این تحقیق تجربی بر روی 36 موش صحرایی نر و ماده تازه متولد شده نژاد ویستار انجام گرفت. موش‌ها به شکل تصادفی به شش گروه تقسیم شدند که عبارت بودند از: موشهای ماده با تزریق پروژسترون، موشهای نر با تزریق پروژسترون، موشهای ماده با تزریق روغن کنجد، موشهای نر با تزریق روغن کنجد و موشهای نر و ماده کنترل. سپس گروههای پروژسترونی، هورمون را با غلظت 100 میلی گرم به ازاء هر کیلوگرم وزن حیوان و گروههای روغن کنجدی هم حجم پروژسترون، روغن کنجد را در روزهای 1 و یا 2 بعد از تولد دریافت کردند. 60 روز پس از تزریق حافظه فضایی آنها در ماز آبی موریس مورد ارزیابی و تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج: تجویز روغن کنجد به موشهای ماده تازه متولد شده (ولی نه موشهای نر) سبب افزایش میزان حافظه فضایی در آنها نسبت به گروه کنترل و پروژسترون گردید(05/0p<). اضافه کردن پروژسترون به روغن کنجد سبب شد یادگیری آنها تا سطح گروه کنترل کاهش یابد. نتیجهگیری: نتایج تحقیق این فرضیه را که پروژسترون سبب اختلال در حافظه فضایی مرجع در موشهای ماده می‌گردد تایید می‌نماید.
محمود سلامی، غلامعلی حمیدی، زهرا آقانوری، مژگان دادخواه،
دوره 11، شماره 4 - ( 10-1387 )
چکیده
مقدمه: پیام‌های حسی و فعالیت ذاتی مدارهای نورونی در ابتدای زندگی تکامل سیستم‌های حسی را به طور عمیقی تحت تاثیر قرار می‌دهند. یکی از راه‌های بررسی نقش سیگنال‌های حسی محیطی در تکامل عصبی، محرومیت از نور از طریق پرورش حیوانات در تاریکی کامل است. روش کار: در این مطالعه تجربی 18 موش صحرایی نر نژاد ویستار در سن 75 روزگی در دو گروه تحت آزمایش قرار گرفتند. یک گروه در دوره طبیعی نور- تاریکی نگهداری شدند (گروه شاهد) و گروه دیگر از زمان تولد تا هنگام انجام آزمایشات و نیز در طول این دوره در تاریکی کامل پرورش یافتند (گروه مورد). حافظه فضایی حیوانات پس از رها شدن در ماز آبی موریس بررسی شد. مدت زمان لازم برای یافتن سکوی نجات و نیز مسافت پیموده شده طی آن محاسبه گردید و عملکرد موشهای صحرایی در دو گروه مورد مقایسه قرار گرفت. در هر روز 4 جلسه آزمایش انجام می‌شد و مطالعه 6 روز ادامه یافت. سپس آزمایشات پروب و پس از پروب برای نشان دادن میزان پایداری یادگیری انجام شدند. نتایج: در زمان رسیدن به سکوی نجات، حیوانات گروه شاهد برتری قابل توجهی نسبت به همتایان خود در گروه مورد نشان دادند(009/0p<). همچنین موشهای پرورش یافته در شرایط استاندارد نور – تاریکی مسافت کمتری را برای یافتن سکو طی می‌کنند(034/0p<). عملکرد بهتر گروه شاهد نسبت به گروه مورد در نیمه اول آزمایشات مشاهده شد اما این دو گروه بتدریج رفتار مشابهی را در ماز بروز می‌دادند. نتیجه گیری: محرومیت از نور میتواند جستجوی فضایی در ماز آبی را تحت تاثیر قرار دهد بگونه‌ای که حیوانات توانایی کمتری در یافتن سکوی نجات ماز براساس علائم فضایی اطراف نشان می‌دهند.
مرتضی کفایی رضوی، سعیده ابراهیم پور، مریم طهرانی پور، مرتضی بهنام رسولی،
دوره 13، شماره 2 - ( 4-1389 )
چکیده
زمینه و هدف: از دیدگاه فیزیولوژیک حافظه به واسطه تغییراتی در قابلیت هدایت سیناپسی از نورونی به نورون بعد ایجاد میشود. این تغییرات موجب پیدایش مسیرهای تسهیلی برای هدایت پیام می‌گردد. در گیاه شاهدانه بیش از 61 ماده شیمیایی یافت میشود که کانابینوئید نامیده میشوند. هدف از این تحقیق بررسی اثر عصاره آبی بذر این گیاه بر تثبیت حافظه طولانی مدت می‌باشد. مواد و روش‌ها: در این تحقیق تجربی- آزمایشگاهی ابتدا تعداد 40 راس رت با وزن تقریبی 320-250 گرم به 4 گروه تجربی و یک گروه شاهد تقسیم شدند. بذر گیاه توسط روش سوکسله عصارهگیری شد. برای تثبیت حافظه تست توسط روش ماز آبی موریس در 7 جلسه و در هر جلسه با 4 کارآزمایی برای هر رت صورت گرفت. گروههای تجربی 1 ، 2 ، 3 و 4 به ترتیب با دوزهای 50 ، 100، 150، 210 میلی گرم بر کیلوگرم به روش داخل صفاقی تزریق شدند. موقعیت سکوی پنهان پس از تثبیت حافظه تغییر داده شد و تست موریس به مدت 5 روز تکرار گردید. یافته‌ها: گروهای تجربی 1 ، 2 و 3 نسبت به گروه شاهد کاهش معنیداری در زمان یادگیری داشته است(05/0p<) در حالی که گروه تجربی 4 نسبت به گروه شاهد اختلاف معنیداری را نشان نداد. نتیجه گیری: احتمال میرود این تقویت دراز مدت حافظه از طریق مکانیسم دپولاریزاسیون سیناپسی مهاری و دپولاریزاسیون سیناپسی تحریکی در ناحیه CA1 ژیروس دندانهای هیپوکامپ ایجاد شود که با تنطیم آزاد سازی میانجی موجب پلاستی سیتی نورونی میشود.
الهام سلیمانی، ایران گودرزی، کتانه ابراری، تقی لشکر بلوکی،
دوره 19، شماره 2 - ( 2-1395 )
چکیده
زمینه و هدف: مطالعات کمی به بررسی راه‌های ممکن برای جلوگیری از نقص‌های ناشی از قرارگیری در معرض سرب طی دوره بارداری و شیردهی پرداخته‌اند. در این مطالعه اثرات ملاتونین به عنوان هورمونی با ویژگی آنتی‌اکسیدانتی بر روی استرس اکسیداتیو در هیپوکمپ و اختلال یادگیری و حافظه ناشی ازتجویز سرب مورد بررسی قرار گرفت.
مواد و روش‌ها: موشهای باردار از روز 6 بارداری تا پایان شیردهی در معرض تیمارهای کنترل، استات سرب (2/0 درصد محلول در آب آشامیدنی)، استات سرب + ملاتونین و ملاتونین (10 میلی گرم بر کیلوگرم به صورت گاواژ) قرار گرفتند. در روز 21 پس از تولد، فعالیت آنزیم‌های سوپراکسیددیسموتاز، گلوتاتیون پراکسیداز، کاتالاز و همچنین میزان مالون‌دی‌آلدئید در هیپوکمپ 23 موش نر سنجیده شد. جهت مطالعه رفتاری، 30 روز پس از تولد، 57 موش نر به مدت 6 روز در ماز آبی موریس آموزش دیدند و 24 ساعت بعد تست پروب جهت ارزیابی حافظه انجام گردید.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که تجویز سرب در دوران بارداری و شیردهی میتواند سبب افزایش میزان مالون‌دی‌آلدئید و کاهش فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانت گلوتاتیون پراکسیداز، سوپراکسیددیسموتاز و کاتالاز در فرزندان نر شود. همچنین این تیمار باعث اختلال در اجرای تست ماز آبی موریس گردیده و یادگیری و حافظه فضایی را در فرزندان نر در مقایسه با گروه کنترل کاهش داد. تجویز ملاتونین میزان لیپید پراکسیداسیون را کاهش داد و اختلال یادگیری و حافظه فضایی و فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدانت را درگروه دریافت کننده سرب بهبود بخشید.
نتیجهگیری: ملاتونین میتواند به عنوان یک داروی نوروپروتکتیو از هیپوکمپ در مقابل عوارض ناشی از سرب در دوره تکوین محافظت کند.
فاطمه جلالوند، معصومه اصل روستا،
دوره 21، شماره 3 - ( 3-1397 )
چکیده
زمینه و هدف: استرس مزمن بی حرکتی به اختلال در یادگیری و حافظه منجر میشود. مورد (Myrtus communis) دارای خواص آنتیاکسیدانی، ضددیابتی، محافظت کننده کبدی و محافظت کننده عصبی است. هدف از این مطالعه، بررسی اثر عصاره هیدروالکلی برگ مورد بر اختلال حافظه فضایی ناشی از استرس مزمن بی حرکتی در رت های نر بالغ نژاد ویستار است.
مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی، 80 سر رت نژاد ویستار به 8 گروه (هر گروه شامل 10 سر) تقسیم شدند که عبارت بود از گروه کنترل (بدون تیمار)، گروههای مورد 75/0، مورد 5/1 و مورد3 (که عصاره هیدروالکلی مورد را به صورت گاواژ با دوزهای mg/kgbw 3، 5/1 و 75/0 به مدت 21 روز دریافت میکردند)، گروه استرس (هر روز 6 ساعت به مدت 21 روز متوالی در مقیدکننده قرار گرفتند) و گروههای استرس-مورد75/0، استرس-مورد 5/1 و استرس-مورد3 (که علاوه بر دریافت دوزهای mg/kgbw 3، 5/1 و 75/0 عصاره مورد، با استرس بیحرکتی مواجه شدند). یادگیری و حافظه فضایی حیوانات با استفاده از آزمون ماز آبی موریس مورد بررسی قرار گرفت.
یافته ها: استرس بیحرکتی موجب اختلال در یادگیری و حافظه فضایی حیوانات شد. تیمار عصاره مورد با دوزهای 5/1 و 3 میلیگرم بر کیلوگرم در حیوانات تحت استرس موجب کاهش معنی‌دار مدت زمان و مسافت سپری شده برای رسیدن به سکوی پنهان شد (05/0p<) و مدت زمان سپری شده در ربع دایره هدف را نیز در مقایسه با گروه استرس افزایش داد (05/0p<).
نتیجه گیری: نتیجهگیری میشود که عصاره مورد به صورت وابسته به دوز میتواند یادگیری و حافظه فضایی را در موشهای تحت استرس بهبود بخشد.
فاطمه حیدری سروشجانی، مجید خیرالهی، پریچهره یغمایی، فتاح ستوده‌نژاد نعمت‌اللهی،
دوره 23، شماره 4 - ( 7-1399 )
چکیده
زمینه و هدف: بیماری آلزایمر یک بیماری مغزی ازبین‌برنده اعصاب است که به مرور حافظه و مهارت‌های شناختی را تخریب می‌کند. در این بیماری تجمع بتا آمیلوئید، استرس اکسیداتیو، نقص در سیستم کولینرژیک و التهاب منجر به مرگ نورون‌ها و نهایتاً انحطاط مغزی میشود. دونپزیل و هیوسیاموزید دارای تأثیرات مهاری بر این عوامل بیماری‌زا هستند. هدف این مطالعه، بررسی تأثیر این دو ترکیب بر حافظه و یادگیری موشهای صحرایی آلزایمری بود.
مواد و روش ها: در مطالعه تجربی حاضر، شصت رت نر نژاد ویستار با سن تقریبی هفت هفته در گروههای کنترل (آب و غذای معمولی دریافت کردند)؛ PBS (تحت عمل جراحی قرار گرفته و PBS دریافت کردند)؛ آلزایمر اول (تحت عمل جراحی آلزایمری، بتا آمیلوئید دریافت کردند)؛ آلزایمر دوم (پس از جراحی آلزایمری روزانه یک سی‌سی نرمال‌سالین دریافت میکردند) و گروههای تیمار که پس از آلزایمری شدن به مدت 28 روز، روزانه 10 میلیگرم بر کیلوگرم هیوسیاموزید (گروه هیوسیاموزید) و 4 میلیگرم بر کیلوگرم دونپزیل (گروه دونپزیل) به صورت گاواژ دریافت کردند، تقسیم شدند. برای ارزیابی یادگیری و حافظه از آزمون ماز آبی موریس استفاده شد. داده‌ها توسط آزمون آنالیز آماری وان وی آنووا (One way) و آزمون Post Hoc (پست هاک) بررسی شدند.
ملاحظات اخلاقی: مجوز تحقیق توسط کمیته اخلاق در پژوهش‌های زیست‌پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات با کد IR.IAU.SRB.REC 1397.057 صادر شد.
یافته ها: تزریق بتا آمیلوئید موجب آسیب بسیار به حافظه شد. گروههای تیمار با هیوسیاموزید و دونپزیل نسبت به گروه آلزایمری، زمان و مسافت کمتری را برای یافتن سکوی پنهان سپری کردند (001/P<0) و در مرحله یادآوری که قبلاً سکوی پنهان قرار داشت نیز زمان بیشتری را در ربع محلی گذراندند (001/P<0).
نتیجه گیری: تیمار با هیوسیاموزید و دونپزیل موجب بهبود حافظه فضایی در موشهای آلزایمری میشود. به نظر می‌رسد این ترکیبات در پیشگیری و درمان بیماری آلزایمر نقش بارزی داشته باشند.
دکتر معصومه غلامی، اقا حسین بختیاری دوم بایگی، خانم مهلا رضایی شاندیز، دکتر سعید پژوهان، مهدی صادق،
دوره 26، شماره 3 - ( 6-1402 )
چکیده
مقدمه: مصرف مکمل‌های حاوی فولات توسط مادران، با کاهش خطرات ایجاد تعدادی از بیماری‌های تکاملی سیستم عصبی در جنین همراه است. با وجود این، اثرات دریافت بیش از اندازه فولات از طریق رژیم غذایی و مکمل‌ها، بر اختلال در تکامل سیستم عصبی و رفتاری به خوبی مشخص نیست. بنابراین هدف از این مطالعه، بررسی تأثیر مصرف مزمن و دوز بالای اسید فولیک قبل و حین بارداری بر یادگیری و حافضه فضایی و اجتنابی فرزندان می‌باشد.
روش کار: در این مطالعه تجربی، 12 رت ماده تصادفی در دو گـروه مـادران کنتـرل و اسید فولیک قـرار گرفتنـد. مدت 2 هفته پیش از بارداری و در طی بارداری روزانه مادران کنترل، سالین و مادران اسید فولیک در سه گروه جداگانه، به میزان 5/0، 1 و 2 میلی گرم اسید فولیک را داخـل صـفاقی دریافـت کردند. پس از تولد وشیر دهی از فرزندان نر و ماده هر مادر 2 حیوان تصادفی انتخاب و گروههای زیـر ایجاد شد: (1 فرزندان نر مادران کنترل، 2) فرزندان ماده مادران کنترل،3) فرزنـدان نـر مـادران اسید فولیک 500،1000 و 2000 میکروگرم 4 ) فرزنـدان ماده مـادران اسید فولیک 500،1000 و 2000 میکرو گرم. این گروه‌ها برای آزمایش‌های بعدی استفاده شدند. حافظه اجتنابی با شاتل باکس و حافظه فضایی با ماز آبی موریس اندازهگیـری شـد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که مصرف 1000 و 2000 میکروگرم در قبل و حین بارداری باعث اختلال در یادگیری فضایی فرزندان نر میشود. در حالیکه حافظه فضایی در دو جنس فرزندان در مقایسه با گروه کنترل مرتبط بدون تغییر است. همچنین دوز 2 میلیگرم اسید فولیک باعت اختلال در حافظه اجتنابی فرزندان هر دو جنس نر و ماده میشود.
نتیجه گیری: نتایج ما پیشنهاد می‌کند که دوز بالای مکمل‌های اسید فولیک در دوران ابتدای زندگی (جنینی) پتانسیل اختلال در کارکردهای عصبی مانند حافظه را دارد. اگرچه بروز این اختلال میتواند وابسته به جنسیت فرزند باشد.
