آقای محسن کمالی نیا، دکتر کیانوش زهراکار، دکتر مهدی عرب زاده،
دوره ۲۶، شماره ۰ - ( ۵-۱۴۰۲ )
چکیده
مقدمه
پرستاران به عنوان نیروی اصلی و مهمترین حاملان نظام سلامت نقش اساسی در تداوم مراقبت دارند. پرستاران زن متاهل علاوه بر انجام مشاغل پر استرس و فرسودگی شغلی بالا، باید نقش های دیگری مانند جفت گیری و مادری را نیز ایفا کنند. بنابراین این فشار، استرس و خستگی بیشتر مشهود است. بنابراین برای کاهش این مشکلات افزایش تاب آوری در این گروه بیش از پیش است. در سال های اخیر رویکرد روانشناسی مثبت گرا با شعار توجه به استعدادها و توانایی های انسان مورد توجه محققان قرار گرفته است. عواملی که انسان را با نیازها و تهدیدات زندگی سازگارتر می کند، تاب آوری نامیده می شود. تاب آوری بنیادی ترین سازه های مورد تحقیق در این رویکرد است که به ویژه در حوزه روانشناسی رشد، روانشناسی خانواده و سلامت روان جایگاه ویژه ای دارد.
روش
پژوهش حاضر بر اساس هدف بنیادی و از نظر روش گردآوری داده های توصیفی از نوع همبستگی مدل معادلات ساختاری است. جامعه آماری پژوهش را کلیه پرستاران زن متاهل بیمارستانها و مراکز درمانی دولتی استان البرز در سال ۱۴۰۱ تشکیل میدهند که با روش نمونهگیری خوشهای چند مرحلهای ۴۰۰ نفراز بین واحدها و بخش های محتلف درمانی انتخاب شدند. در این تحقیق از پرسشنامه های تاب آوری کانر و دیویدسون )۲۰۰۳)، تنظیم شناختی هیجان گرانفسکی و همکاران(۲۰۰۱) ومقیاس صمیمیت زناشویی باگاروزی (۲۰۰۱ ) استفاده گردید جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون مدل معادلات ساختاری و از نرم افزارهای spss نسخه ۲۶ و Amos نسخه ۲۴جهت تحلیل داده ها استفاده شد که نتایج نشان می دهد داده ها با مدل مفهومی پژوهش برازش دارند.همچنین نقش واسطه گری صمیمیت زناشویی بین تنظیم شناختی هیجان و تاب آوری تایید شد.ُ
نتایج
از ۴۰۰ پرستار زن متاهل، نتایج اطلاعات دموگرافیک بر اساس سن (۲۵-۲۰ سال، ۱۵۲ نفر) ۳۸ درصد؛ از نظر تحصیلات (لیسانس ۲۶۵ نفر، ۶۶,۲۵ درصد، بر اساس تعداد فرزندان، بدون فرزند با ۱۴۴ نفر). ۳۶ درصد، سابقه اشتغال (تا ۵ سال سابقه، ۱۹۸ نفر ۴۹.۵ درصد بر اساس مدت ازدواج، تا ۵ سال ازدواج، ۱۶۶ نفر ۴۱.۵ درصد) همچنین بیشترین تعداد اختلاف زندگی مشترک (۳۸۲ نفر). ۹۵.۵ درصد بیشترین درصد شرکت کننده را تشکیل می دادند. آلفای کرونباخ، تنظیم شناختی هیجان ۸۴/۰ ، صمیمیت زناشویی ۸۷/۰ و تاب آوری ۸۱/۰ بود. همچنین متغیرهای انحراف معیار، چولگی و کشیدگی، متغیر تنظیم شناختی هیجان ۶۸۰/۰-، ۱۹۵/۰- و ۹۰۵/۰- ، متغیر صمیمیت زناشویی ۸۹.۵۹۷، ۰.۸۸۷- و ۰.۰۱۹- و متغیرهای تاب آوری به ترتیب ۰۵۵/۰-، ۲۰۲/۰- و ۱۳۱/۱- بدست آمد. همچنین ماتریس همبستگی بین متغیرهای تنظیم هیجانی شناختی ، صمیمیت زناشویی و تاب آوری در ۰۱/۰ (، ۷۲۹/۰ و ۷۹۶/۰) به دست آمد که رابطه مثبت ومعنادری بین متغیرها بدست آمد، بنابراین امکان بررسی مدل تحقیق فراهم شد.
برای بررسی برازندگی مدل از مدل ساختاری استفاده شدکه شاخص های برازش (مقایسه ای (CFI)؛ نیکویی برازش انطباقی (AGFI)؛برازندگی افزایشی (IFI)؛ نیکویی برازش (GFI)، هنجار شده ( NFI) ،تناسب نسبی ( RFI) فزاینده (IFI) و هنجارنشده ( TLI) به ترتیب۹۳۸/۰، ۹۰۸/۰، ۹۱۵/۰، ۹۴۷/۰ ، ۹۲۳/۰ ،۹۱۵/۰ و ۹۰۹/۰ که بزرگتر از ۹۰/۰ و شاخص برازش مقتصد (PCFI)، شاخص برازش هنجار شده مقتصد (PNFI)، به ترتیب ۷۹۶/۰، ۷۴۸/۰ بدست آمده اند که بیشتر از ۶۰/۰ می باشند و نشان دهنده برازش مناسب و مطلوب مدل دلالت دارند. مقدار شاخص تقریب برازندگی(PCLOSE) ،۰۱۹/۰ وشاخص خطای ریشه ی مجذور میانگین تقریب) RMSEA ( برابر ۰۴۹/۰که بر اساس مدل کلاین نشان دهنده برازش مدل است.جهت ارزیابی روابط واسطهای یا میانجی در مدل دوم نیز از آزمون بوت استرپ و برای بررسی وضعیت میانجیگری از نمودار تصمیمگیری تحلیل میانجیگری با استفاده از روش بوت استرپینگ استفاده شد. رابطه تنظیم شناختی هیجان با تاب آوری با میانجیگری صمیمیت زناشویی که اثر مستقیم و غیر مستقیم و کل آن به ترتیب ۱۳۵/۰، ۳۵۲/۰ و ۴۸۷/۰ حاصل شد.همچنین بارهای عاملی استاندارد برای مسیر تنظیم شناختی هیجان به صمیمیت زناشویی و تاب آوری به ترتیب ۰۵۲/۳و ۸۷۵/۰بدست آمد.که همگی بالای ۵/۰ می باشدخطای استاندارد مسیرهای فوق برای صمیمیت زناشویی نیز به ترتیب ۲۹۱/۰ و ۲۰۸/۰ حاص شد.همچنین نسبت بحرانی یا آماره تی که از تقسیم برآورد بر خطای استاندارد حاصل میگردد برای صمیمیت زناشویی به ترتیب۴۸۷/۱۰و ۳۷۰/۴ حاصل شد و بدست آمد. و برای مسیرهای فوق معنادار بدست آمد.
نتیجه گیری
هدف از این پژوهش بررسی مدل تابآوری مبتنی بر تنظیم شناختی هیجان با نقش میانجی صمیمیت زناشویی بود. نتایج نشان داد که ضریب مسیر مستقیم تنظیم شناختی هیجان بر تاب آوری معنادار بود(۴،۷،۱۱)همچنین نتایج نشان داد که تنظیم شناختی هیجان بر تاب آوری بواسطه نقش میانجی صمیمیت زناشویی معنادار بدست آمد(۲،۵،۳). می توان ادعا کرد که هر چه زوج ها کنترل بیشتری بر عواطف و احساسات و هیجانات خود داشته باشند، بیشتر می توانند خودپنداره مثبتی به دست آورند و مستقل عمل کنند و در موقعیت های مختلف فردی، اجتماعی و شغلی، توانایی بیشتری در کنترل هیجانات خود داشته باشند. همچنین موقعیت خود را در این مواقع تثبیت می کنند و عدم وابستگی را در نظر می گیرند و در روابط خود با دیگران در مورد عواطف خود و هیجاناتشان قابل کنترل ترند. ۴(بنابراین هر چه افراد بر اساس منطق، استدلال، نگاه جامع به شرایط، عقلانیت و عاری از عواطف و هیجانات کاذب تصمیم گیری کنند و در انتخاب آنها عوامل مختلف شناختی، عاطفی، عاطفی و رفتاری مناسب تر و عاری از افراط و تفریط باشدبنابراین در تبیین نتایج تحقیق می توان بیان کرد که صمیمیت زناشویی می تواند حلقه پیوندی برای افزایش تاب آوری زوج های دارای تنظیم شناختی هیجان باشد.
رعایت اخلاق تحقیق
به شرکت کنندگان در مطالعه اطمینان داده شد که اطلاعات آنها حفظ خواهد شد. فرم رضایت آگاهانه به همه داده شد و شرکت کنندگان فرم را امضا کردند. این پژوهش دارای کد کمیته اخلاق IR. ZUMS. REC,۱۴۰۱.۲۹۷ از دانشگاه علوم پزشکی البرز می باشد.
حامی مالی
به گفته نویسندگان، هیچ حمایت مالی برای تحقیق وجود نداشت.
تضاد منافع
به گفته نویسندگان، این مقاله تضاد منافع ندارد.
با تشکر و قدردانی
نویسندگان مقاله از معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه، مسئولین دانشگاه علوم پزشکی البرز، همکاران مراکز بهداشتی درمانی کرج و کلیه پرستاران زن شرکت کننده در این پژوهش صمیمانه قدردانی می نمایند.
آقای محسن کمالی نیا، دکتر کیانوش زهراکار، دکتر مهدی عرب زاده،
دوره ۲۶، شماره ۳ - ( ۶-۱۴۰۲ )
چکیده
مقدمه: تاب آوری بعنوان مؤلفهای که نقش مهمی درتحمل سختیهای محیط شغلی وزناشویی داردشناخته میشود. لذا بعنوان سازه اصلی شخصیت شناسایی شده، بنابراین شناسایی متغیرهایی که بتواننند تاب آوری را پیش بینی نمایند مهم است.
روش کار: پژوهش حاضر ازلحاظ هدف بنیادی واز نظر نحوه جمع آوری اطلاعات توصیفی ازنوع همبستگی بامدل معادلات ساختاری است. جامعه آماری پژوهش شامل پرستاران زن متأهل مراکز درمانی وبیمارستانی دولتی استان البرزندکه ۴۰۰ نفرشان به شیوه نمونه گیری خوشهای چند مرحلهای بعنوان نمونه انتخاب شدند. جهت جمعآوری اطلاعات از پرسشنامه تاب آوری کانور و دیویدسون، مقیاس انعطاف پذیری شناختی دنیس و وندروال، پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان گرانفسکی و همکاران، فرم کوتاه پرسشنامه تمایزیافتگی خود اسکورن و اسمیت و مقیاس سازگاری زناشویی لاک- والاس استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون مدل معادلات ساختاری و نرم افزارهای SPSS ۲۶، و Amos۲۴ استفاده شده است. این پژوهش با شناسه IR.ZUMS.REC,۱۴۰۱.۲۹۷ به تصویب کمیته اخلاق دانشگاه علومپزشکی البرزرسیده است.. رضایت آگاهانه بودن آزمون از شرکت کنندگان دریافت و به آنها اطمینان داده شد که اطلاعات ایشان محرمانه خواهد بود.
یافتهها: نسبت بحرانی بین انعطاف پذیری شناختی ۷/۷۶ = r؛ تنظیم شناختی هیجان ۹/۷۲ = r تمایز یافتگی خود ۲/۷۱ = r سازگاری زناشویی ۶/۷۹ = r با تاب آوری که در سطح معناداری ۰۱/۰ رابطه مثبت و معناداری بدست آمد.
نتیجه گیری: نتایج نشان داد که دادهها با مدل مفهومی پژوهش برازش دارند. همچنین نقش واسطه گری سازگاری زناشویی؛ بین انعطاف پذیری شناختی، تمایزیافتگی خود و پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان بر تاب آوری تأیید شد. ُباتوجه به نتایج بدست آمده جهت افزایش تاب آوری پرستاران زن متأهل به مسئولین درمانی پیشنهاد میشود به متغیرهای شناختی، هیجانی و عاطفی این قشر توجه ویژه داشته باشند.