زمینه و هدف: تاکسول یک ترکیب دیترپنوئیدی است که اولین بار از درخت سرخدار و سپس از درختان دیگر مانند فندق جداسازی شد. تحقیقات نشان داده است که برخی قارچهای اندوفیت جداسازی شده از این گیاهان نیز قادر به تولید تاکسول هستند. ژن DBAT یکی از ژنهای کلیدی در مسیر بیوسنتزی تاکسول است که تشکیل باکاتین III، یکی از پیشسازهای اصلی در مسیر بیوسنتزی تاکسول را کاتالیز میکند. هدف از این مطالعه بررسی تولید تاکسول توسط قارچهای اندوفیت جداسازی شده از گیاه فندق بود.
مواد و روشها: در این مطالعه مورد- شاهدی، قارچهای اندوفیت از درختان فندق در منطقه فندقلو واقع در استان اردبیل، جداسازی و به روش نوکهیف خالصسازی شدند. DNA ژنومی قارچهای اندوفیت به روش CTAB، استخراج شد. حضور ژن DBAT توسط واکنش زنجیرهای پلیمراز مورد آزمایش قرار گرفت. تولید تاکسول در محیطهای کشت قارچی، به روش کروماتوگرافی لایه نازکّ بررسی گردید.
یافتهها: پس از خالصسازی، 60 قارچ از اندامهای مختلف درختان فندق جداسازی گردید. حضور ژن DBAT در 12 ایزوله با استفاده از پرایمرهای اختصاصی توسط PCR به اثبات رسید. بررسی تولید تاکسول در کشت این ایزولهها، نشان داد که 7 ایزوله توانایی تولید تاکسول را در شرایط آزمایشگاهی داشتند.
نتیجهگیری: گروهی از قارچهای اندوفیت جدا شده از فندق، رویش یافته در شمال غرب ایران، حاوی ژن DBAT، ژن مولد آنزیم کلیدی در مسیر بیوسنتزی، بودند و از آن میان تعدادی در شرایط آزمایشگاهی قادر به تولید تاکسول بودند.
