زمینه و هدف: دفراسیروکس (اکسجید) یک داروی شلاتکننده آهن است که در بیماران بتا تالاسمی ماژور استفاده میشود. مصرف دفراسیروکس به دلیل ایجاد استرس اکسیداتیو و افزایش میزان آپوپتوز سلولها سبب ایجاد اختلال عملکرد در توبولهای کلیوی و ایجاد سمیت کلیوی میشود. در این مطالعه با توجه به خصوصیات آنتیاکسیدانی و ضدالتهابی اثر ویتامین C روی آسیب کلیوی ایجادشده توسط دفراسیروکس بررسی شد.
مواد و روش ها: این مطالعه روی سی رَت از نژاد ویستار در سه گروه کنترل، دفراسیروکس و دفراسیروکس همرا ه با ویتامین C صورت گرفت. جهت ایجاد سمیت کلیوی از دفراسیروکس (75 mg/kg/day) به صورت تزریق داخل صفاقی استفاده شده است. میزان غلظت یونهای سدیم، پتاسیم و منیزیم در نمونههای پلاسما و ادرار با دستگاه فلیم فتومتر اندازهگیری شد. در ادامه اسمولالیته و (BUN) پلاسما و ادرار محاسبه و سپس میزان کلیرانس کلیوی کراتینین (Cr)، دفع مطلق و نسبی سدیم و پتاسیم اندازهگیری شد. بعد از خارج کردن کلیهها جهت مطالعه بافتی و رنگآمیزیH&E و جهت مطالعه بیوشیمیایی FRAP و MDA مورد استفاده قرار گرفتند.
ملاحظات اخلاقی: این مطالعه با کد اخلاق IR.ARAKMU.REC.1396.309در کمیته اخلاق در پژوهش دانشگاه علومپزشکی اراک به ثبت رسیده است.
یافته ها: مصرف همزمان ویتامین C همراه با دفراسیروکس باعث کاهش معناداری در میزان مالون دیآلدهید بافت کلیوی (0001>P)، دفع نسبی و مطلق سدیم (0/001>P)، پتاسیم (0/001>P) و اسمولالیته ادرار (0/001>P) شد که در اثر تجویز دفراسیروکس افزایش یافته بودند، همچنین باعث افزایش کلیرانس کراتینین و میزان توان آنتیاکسیدانی احیای آهن بافت کلیوی (0/001>P) شد که در اثر تجویز دفراسیروکس کاهش یافته بودند.
نتیجه گیری: تجویز همزمان ویتامین C اثر محافظتی قابل ملاحظهای روی سمیت کلیوی حاصل از دفراسیروکس دارد. خاصیت آنتیاکسیدانی ویتامین C با کاهش دادن استرس اکسیداتیو و کاهش میزان پراکسیداسیون لیپیدی میتواند مؤثر باشد.