---

مقدمه: کاربرد روزافزون دستگاه‌های مولد امواج الکترومغناطیس در زندگی روزمره باعث نگرانی‌های بسیاری در ارتباط با اثرات این امواج بر سلامت انسان شده است. در پژوهش حاضر اثر تابش امواج الکترومغناطیس با فرکانس بسیار پایین بر القای آسیب‌های کروموزومی در اریتروسیت‌های مغز استخوان موش نر نژاد بالب سی بررسی شده است. روش کار: این مطالعه از نوع تجربی است که در آن برای انجام تجربیات از سیستم آزمایشگاهی مولد میدان الکترومغناطیس با فرکانس بسیار پائین (50 هرتز) استفاده شد. موش‌های نر 5 هفته‌ای در سه گروه کنترل، شاهد آزمایشگاهی و تجربی تقسیم بندی شدند. موش های گروه تجربی به مدت 4 روز و هر روز 12 ساعت در معرض تابش دهی امواج الکترومغناطیس با فرکانس 50 هرتز و شدت 50 گاؤس قرار داده شدند. پس از انجام تیمار، آسیب‌های کروموزومی با استفاده از آزمون میکرونوکلئوس در اریتروسیت‌های پلی کروماتیک بررسی شد. داده‌های کمی حاصل با استفاده از آزمون تی و من ویتنی در سطح 05/0p< تحلیل شد. نتایج: یافته‌های این پژوهش نشان داد که فراوانی اریتروسیت‌های پلی کروماتیک میکرونوکلئوس‌دار در موش‌های نر تیمار شده با امواج الکترومغناطیس با فرکانس بسیار پائین (589/1±35/14) در مقایسه با گروه شاهد آزمایشگاهی(049/1±958/8) و کنترل (768/0±65/7) افزایش معنی دار یافته است(05/0p<). نتیجه گیری: میدان الکترومغناطیس با فرکانس بسیار پایین باعث القای آسیب‌های کروموزومی در اریتروسیت‌های پلی کروماتیک مغز استخوان موش نر نژاد بالب سی می‌شود.

---

زمینه و هدف: تحقیقات بیوشیمیائی نشان داده است که آهن از طریق فرآیندهای هابر-ویز و فنتون، باعث ایجاد گونه‎های اکسیژن فعال می‎شود. هدف از تحقیق حاضر، بررسی نقش آهن در اکسیداسیون هموگلوبین انسان و تغییرات ساختاری این پروتئین در گلبول‎های قرمز است. مواد و روش‎ها: این مطالعه از نوع تجربی است. گلبول‎های قرمز افراد سالم، در شرایط هوازی در محیط کشت حاوی سیستم اکسیداسیون فلزی و در حضور غلظت‎های 036/0، 7/0، 14/0، 28/0، 57/0، 14/1، 27/2، 55/4، 09/9 و 18/18 میکرومولار یون آهن قرار داده شد. برای مطالعه تغییرات ساختاری، طیف جذبی هموگلوبین در محدوده طول موج‎های 300 تا 650 نانومتر بررسی گردید. هم‎چنین اندازه‎گیری گروه‎های کربنیل به منظور سنجش اکسیداسیون پروتئین در زنجیره‎های گلوبین انجام شد. یافته‎ها: بر اساس نتایج این تحقیق، غلظت اکسی هموگلوبین به میزان 68 درصد کاهش یافته بود. کاهش در نسبت جذب نوری در طول موج‎های542 و 577 نشان دهنده تبدیل اکسی هموگلوبین به مت هموگلوبین بود. هم‎چنین، غلظت مت هموگلوبین، 7/4 برابر همی کروم بود. پس از 24 ساعت انکوباسیون، غلظت اکسی هموگلوبین به میزان 50 درصد تقلیل و میزان مت هموگلوبین به میزان 85 درصد افزایش یافت. افزایش غلظت آهن نیز موجب افزایش معنی‎داری در میزان گروه‎های کربنیل در هموگلوبین گردید. نتیجه گیری: این نتایج نشان می‎دهد که اکسیداسیون هموگلوبین به جای اکسیژناسیون آن، منجر به کم خونی و هیپوکسی می‎شود. یافته‎های این تحقیق ممکن است در ارزیابی وضعیت اکسیداسیون در مبتلایان به کم خونی و افراد تحت درمان با آهن مفید واقع گردد.

---

زمینه و هدف: چای سبز با خواص آنتی اکسیدانی خود می‎تواند از بروز برخی آسیب‎های کروموزومی جلوگیری کند. در پژوهش حاضر اثر چای سبز در مهار آسیب‎های کروموزومی القایی توسط امواج تلفن‎های همراه (امواج تلفن‎های همراه به مدت 4 روز، روزانه 3 ساعت) بر روی اریتروسیت‎های پلی کروماتیک مغز استخوان موش نر بالب سی بررسی شده است. مواد و روش‎ها: در این مطالعه تجربی آزمایشگاهی، 40 سر موش به طور تصادفی در 5 گروه شامل کنترل (شرایط طبیعی اتاق پرورش حیوانات)، شاهد آزمایشگاهی (شرایط آزمایشگاهی فاقد امواج تلفن‎های همراه)، تجربی 1 (قرارگیری در معرض امواج تلفن همراه)، تجربی2 (تزریق درون صفاقی 100 میلی‎گرم بر کیلوگرم وزن بدن عصاره چای سبز به مدت 5 روز و قرارگیری در معرض امواج تلفن همراه) و تجربی3 (200 میلی‎گرم عصاره به مدت 5 روز و قرارگیری در معرض امواج تلفن همراه) تقسیم‎بندی شدند. در کلیه گروه‎ها آزمون میکرونوکلئوس انجام شد و داده‎ها با آزمون‎های آماری آنووا و توکی و به کمک نرم افزار SPSSدر سطح 05/0 p< تحلیل گردید. یافته‎ها: متوسط تعداد میکرونوکلئوس‎ها در اریتروسیت‎های پلی کروماتیک گروه شاهد آزمایشگاهی (253/0±47/3) در مقایسه با گروه کنترل (605/0±34/3) اختلاف معنی‎دار نشان نداد (05/0p>). در حالی که متوسط فراوانی میکرونوکلئوس‎ها در گروه تجربی 1 (308/0±64/5) افزایش معنی‎دار و در تجربی 2 (129/0±92/0) و تجربی 3 (046/0±55/0) در مقایسه با گروه کنترل و شاهد آزمایشگاهی کاهش معنی‎دار نشان داد (001/0=p). نتیجه گیری: امواج ساطع شده از تلفن‎های همراه سبب ایجاد آسیب‎های کروموزومی در اریتروسیت‎های پلی کروماتیک مغز استخوان موش بالب سی می‎شود، لیکن چای سبز اثر مهار کنندگی داشته و آسیب‎های کروموزومی را کاهش می‎دهد.

---

زمینه و هدف: مطالعات قبلی ما ثابت کرده است که یون‎های آهن، باعث ایجاد محصولات واکنش‎های رادیکال آزاد اکسیژن در اریتروسیت می‎شود. در تحقیق حاضر نقش آلومینیوم در بروز استرس اکسیداتیو در اریتروسیت‎ها و پروتئین‎های پلاسما و کاهش قدرت آنتی اکسیدان پلاسما در پرسنل اطاق عمل ارزیابی شده است.

مواد و روش‎ها: در این مطالعه تجربی، نمونه‎های خون از پرسنل بیمارستان‎ها جمع‎آوری شد. اریتروسیت و پلاسما در شرایط هوازی در سیستم اکسیداسیون فلزی حاوی آلومینیوم قرار داده شد. بررسی ظرفیت آنتی اکسیدان تام پلاسما با روش FRAP، ارزیابی اکسیداسیون پروتئین‎های پلاسما با اندازه‎گیری گروه‎های کربنیل و تغییرات ساختاری در هموگلوبین با بررسی طیف جذبی، غلظت اکسی هموگلوبین، مت هموگلوبین و همی کروم انجام شد.

یافته‎ها: در حضور یون‎های آلومینیوم، بین جذب نوری هموگلوبین در طول موج‎های 340 و 420 نانومتر و هم‎چنین بین غلظت اکسی هموگلوبین و جذب نوری هموگلوبین در طول موج 420 نانومتر، رابطه معنی‎داری وجود داشت(05/0p<). از طرف دیگر کاهش ظرفیت آنتی اکسیدان تام پلاسما به میزان 68 تا 56 درصد به ترتیب در گروه کنترل و پرسنل اطاق عمل، منجر به اکسیداسیون پروتئین‎های پلاسما گردید، به طوری که غلظت گروه‎های کربنیل به میزان 3 برابر افزایش یافت.

نتیجه‎گیری: یافته‎های این تحقیق در بررسی استرس اکسیداتیو و تغییرات ساختاری هموگلوبین و پروتئین‎های پلاسما، در افرادی که در معرض آلودگی با آلومینیوم قرار دارند، می‎تواند مفید واقع گردد. .

---

زمینه و هدف: دیابت و دیالیز با استرس اکسیداتیو در ارتباط‌ هستند. هدف از این مطالعه، مقایسه تغییرات ساختاری هموگلوبین، میزان آسیب اکسیداتیو پروتئین‌های پلاسما و قدرت آنتی اکسیدانی در این بیماران و گروه شاهد است.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه توصیفی تحلیلی، نمونه‌خون وریدی از بیماران دیابتی دیالیزی و گروه شاهد تهیه شد. آسیب اکسیداتیو پروتئین‌های پلاسما به وسیله سنجش کربنیل و قدرت آنتی اکسیدان پلاسما با روش FRAP بررسی شد. تغییرات ساختاری هموگلوبین نیز با بررسی اسپکتروفتومتریک بررسی شد. قند، اوره، کراتینین و اسید اوریک بیماران نیز توسط روش‌های روتین آزمایشگاهی اندازه‌گیری شدند. در نهایت یافته‌ها با استفاده از آزمون همبستگی، تی تست و شاخص‌های میانگین و انحراف معیار توسط نرم افزار SPSS تحلیل شدند.

یافته‌ها: در این مطالعه ارتباط معنی‌داری بین میزان کربنیل پلاسما و جذب نوری هموگلوبین در طول موج های 275 و 630 نانومتر که مبین تغییرات ساختاری هموگلوبین است، مشاهده شد. هم‌چنین در بیماران دیابتی دیالیزی میزان FRAP، به عنوان شاخص ظرفیت آنتی اکسیدان تام پلاسما افزایش معنی‌داری را (از 129±62/1019 به 129±54/1354 میکرومولار) نسبت به گروه شاهد نشان داد.

نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان داد که فاکتورهای القا شده در بیماران دیابتی همودیالیزی، در فعالیت آنتی اکسیدان پلاسما دخیل هستند و احتمالا مسئول جلوگیری از تشکیل کربنیل پروتئین‌های پلاسما و حفاظت در مقابل استرس اکسیداتیو در هموگلوبین می‌باشند.