12 نتیجه برای آهن
حیدر فراهانی، هما مدرسی،
دوره 3، شماره 2 - ( 4-1379 )
چکیده
آنمی فقر آهن در سراسر دنیا شیوع فراوان دارد. فقر آهن در زنان باردار و کودکان در حال رشد اهمیت ویژه ای دارد. با توجه به این اهمیت، مراقبتهای دوران بارداری تاکید سازمان بهداشت جهانی در سال 1998 گردید. یکی از نکات مورد توجه میزان آهن دریافتی و جذب آن می باشد. جذب آهن وابسته به اسیدیته ی شیره معده می باشد. در این تحقیق 3 گروه 15 تایی Rat انتخاب شدند که از نظر سن، جنس، محیط زیست و تغذیه از شروع تحقیق در محل نگهداری در شرایط یکسان بوده اند، به غذای گروه A و B به ترتیب kg/5gو 10g/kg جوش شیرین اضافه گردید. غذای گروه C بدون جوش شیرین به عنوان گروه شاهد منظور گردیده است. در بسیاری از روزها غذای A,B به طور کامل خورده نمی شد و در مجموع این دو گروه نسبت به گروه C با مقدار غذای کمتری سیر می شدند. پس از 3 ماه با ماده بیهوشی اثر حیوانات بیهوش شدند و از قلب آنها به طور مستقیم خون گرفته شد و آزمایش اندازه گیری ظرفیت اتصال تام آهن (TIBC) انجام شد. بعد از باز کردن شکم حیوانات محتویات معده خارج گردید و به PH عصاره ی هر معده اندازه گیری شد. نهایتا میانگینPH عصاره معده ها در گروه C (3)، میانگین (69/1 PH گروه A(3/8) و میانگین PH گروه B (3/8) مشاهده شد. میزان آهن و TIBC در گروه C ترتیب (72/5و 353 میکروگرم بر دسی لیتر )، در گروه A(8/52 و 2/480 میکروگرم بر دسی لیتر) و در گروه B و 9/309 میکرو گرم بر دسی لیتر ) مشاهده گردید. در مجموع در این تحقیق مشاهده گردید که مصرف جوش شیرین باعث افزایش PH (کاهش اسیدیته) معده گردیده، همچنین کاهش آهن سرم را سبب شده است. این تغییرات همراه افت TIBC سرم خون حیوان در گروه B و افزایش آن در گروه A در مقایسه با گروه کنترل بوده است.
کامران مشفقی، محمد رفیعی،
دوره 4، شماره 4 - ( 10-1380 )
چکیده
مقدمه: آنمی فقرآهن، شایع ترین شکل کم خونی در جهان است و مهم ترین بیماری که با آن ممکن است اشتباه شود، بیماری بتاتالاسمی مینور می باشد. جهت تشخیص این دو بیماری در حال حاضر، آزمایش اندازه گیری فریتین سرم و الکتروفورز هموگلوبین انجام می شود. به دلیل اینکه انجام تست های مذکور در حال حاضر در تمام آزمایشگاه های کشور امکان پذیر نمی باشد، یافتن تست های آسان تر، سهل الوصول تر و ارزان تر جهت افتراق این دو بیماری مفید می باشد. لذا در این مقاله تست شمارش رتیکولوسیت پس از مصرف یک دوره کوتاه مدت آهن در افتراق این دو بیماری، ارزیابی شده است.
روش کار: این مطالعه به روش توصیفی از نوع مقطعی است. تعداد 69 بیمار مبتلا به آنمی هیپوکروم میکروسیتیک وارد طرح شدند. از این بیماران آزمایشات اندازه گیری فریتین سرم، شمارش رتیکولوسیت و الکتروفورز هموگلوبین انجام گردید. پس از یک هفته درمان با قرص آهن خوراکی مجددا از بیماران تست شمارش رتیکولوسیت اندازه گیری شد و در صورت افزایش میزان رتیکولوسیت بیمار به عنوان آنمی فقر آهن محسوب می گردید. سپس جواب تست شمارش رتیکولوسیت با جواب فریتین و الکتروفورز هموگلوبین بیمار مقایسه می شد و حساسیت و ویژگی تست مذکور مورد بررسی قرار می گرفت.
نتایج: حساسیت و ویژگی تست مذکور جهت آنمی فقر آهن به ترتیب 82 و 67% و در مورد بتاتالاسمی مینور به ترتیب 64 و 78% بود.
نتیجه گیری: نتایج نشان دهنده این است که این تست دارای حساسیت بالا در مورد آنمی فقر آهن و ویژگی بالا در مورد بتاتالاسمی مینور می باشد و به نظر می رسد در شرایطی که اندازه گیری فریتین و الکتروفورز هموگلوبین در دسترس نباشد، استفاده از تست شمارش رتیکولوسیت در افتراق این دو بیماری کمک کننده است.
فاطمه دره، محبوبه سجادی،
دوره 7، شماره 3 - ( 7-1383 )
چکیده
مقدمه: کم خونی فقر اهن در کودکان از مشکلات مهم بهداشتی کشورهای در حال توسعه است که با مشکلات تکاملی و شناختی همراه می باشد. برای کاهش فقر اهن مکمل آهن روزانه پیشنهاد می گردد ولی از پذیرش خوبی برخوردار نیست. مطالعه حاضر جهت تعیین علل پذیرش نامناسب مکمل آهن صورت گرفته است.
روش کار: در این مطالعه توصیفی 400 فرم جمع آوری اطلاعات و پرسشنامه مربوط به آگاهی، نگرش و عملکرد طی مصاحبه حضوری از مادران مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر اراک که کودک 24-6 ماهه داشتند، تکمیل گردید. نمونه گیری به روش آسان بود و نتایج توسط نرم افزار SPSS مورد آنالیز قرار گرفت.
نتایج: 10% کودکان قطره آهن را مصرف نمی کردند، 32/2% مرتب و 56/8% نامرتب مصرف می کردند. میانگین (با 95% فاصله اطمینان) آگاهی و نگرش مادران به ترتیب 32/2 (33/7-32/7) از 70 امتیاز و 25/2 (25/6-24/8) از 40 امتیاز بود. 68/8% مادران در سن مناسب قطره را شروع و 72/3% به میزان مناسب قطره می دادند. فقط 3/3% مادران همه نکات در مورد نحوه تجویز صحیح قطره را رعایت می کردند. سه اولویت شایع مادران از علل مصرف نامنظم قطره آهن به ترتیب عدم پذیرش کودک (40/3%)، استفراغ به دنبال مصرف قطره (16/3%) و فراموش کردن دارو (18/5%) بوده است.
نتیجه گیری: بر اساس یافته های این مطالعه طعم ناخوشایند قطره آهن و عوارض آن و مطلوب نبودن آگاهی و نگرش مادران در خصوص مصرف مکمل آهن از علل مهم مصرف نامنظم آن می باشند.
ثریا شکوری، غلام رضا شریفی راد، پرستو گلشیری، اکبر حسن زاده، محمد شافع شکوری،
دوره 12، شماره 3 - ( 8-1388 )
چکیده
چکیده مقدمه: بیش از 2 بیلیون نفر از مردم جهان از کمبود آهن رنج می‌برند. دختران نوجوان از جمله گروه‌های آسیب‌پذیر در این زمینه هستند. آموزش بهداشت با روش‌های گوناگون، وسیله‌ای مناسب جهت ایجاد انگیزه و اصلاح عملکردهای نادرست است. هدف از این پژوهش تعیین تاثیر برنامه آموزش بهداشت براساس الگوی پرسید برآگاهی، نگرش و ایجاد رفتار مطلوب در جهت کاهش کم خونی فقر آهن می‌باشد. روش کار: این پژوهش از نوع مطالعات نیمه تجربی و دو مرحله‌ای است که بر روی 72 دانش آموز که به طور تصادفی در دو گروه مورد و شاهد قرار گرفتند در سال تحصیلی 87-86 انجام شد. مداخله در سه جلسه 45 دقیقه ای برگزار شد و 3 ماه بعد از مداخله آموزشی پیگیری صورت گرفت. ابزار گرد آوری اطلاعات شامل پرسشنامه براساس اجزاء مدل پرسید و انجام آزمایشات خونی هموگلوبین، هماتوکریک و فریتین بود. به منظور دستیابی به نتایج از آزمون‌های تی زوج، تی مستقل و من ویتنی و کای دو استفاده گردید. نتایج: پس از مداخله آموزشی در گروه مورد نسبت به گروه شاهد میانگین نمره آگاهی(001/0p<) و میانگین نمره نگرش(001/0p<) (عوامل مستعد کننده)، استفاده از منابع آموزشی، تشکیل کلاس آموزشی و شرکت در کلاس آموزشی (عوامل قادر کننده) و تشویق خانواده و معلمین (عوامل تقویت کننده) و رفتارهای پیش‌گیری کننده از کم خونی فقر آهن افزایش معنیدار یافته‌اند. نتیجه‌گیری: نتایج فوق نشان دهنده تاثیر مثبت برنامه مداخله آموزشی براساس الگوی پرسید و اجزای اصلی آن (عوامل مستعد کننده، قادر کننده و تقویت کننده)در افزایش رفتارهای پیش‌گیری کننده از کم خونی فقر آهن در جامعه مورد مطالعه می‌باشد.
کیوان قسامی، اکرم اصغری قمی، فرشته نارنجی، کامران مشفقی، بابک عشرتی،
دوره 12، شماره 4 - ( 12-1388 )
چکیده
مقدمه: سردردهای تنشی از اصلی‌ترین علل مراجعه به پزشکان در سراسر جهان هستند، آنمی فقر آهن نیز شایع‌ترین اختلال خونی در سطح جهان بالاخص در زنان در سنین باروری می‌باشد. این مطالعه به منظور بررسی ارتباط سردردهای عروقی و آنمی فقر آهن و تاثیر تجویز قرص آهن بر درمان این سردردها در زنان سنین باروری انجام گردیده است. روش کار: در طی این کارآزمایی بالینی، 50 زن در سنین باروری مبتلا به آنمی فقر آهن و سردردهای عروقی، از بین مراجعه کنندگان به کلینیک مغز و اعصاب بیمارستان ولی عصر شهر اراک انتخاب گردیده و تحت درمان با قرص فروسولفات به مدت سه ماه قرار داده شدند. جهت تایید درمان پس از یک ماه هموگلوبین بیماران کنترل گردیده و در صورت افزایش معنیدار هموگلوبین، بیماران مجاز به ادامه شرکت در تحقیق بودند. تعداد حملات سردرد و تعداد مسکن مصرفی توسط بیماران قبل از شروع درمان، در طی مصرف فروسولفات و در نهایت پس از اتمام سه ماه تجویز فروسولفات ثبت گردیدند. نتایج: میانگین تعداد حملات سردرد در ماه قبل از شروع درمان در بیماران 8/12±6/19، در طی درمان 2/11±2/14 (٠٠٠١/٠p=) و یک ماه بعد از قطع درمان سه ماهه 8/11±3/13 (٠٠٠١/٠p=) بود. میانگین تعداد مسکن مصرفی نیز در ماه قبل از شروع درمان 1/14±1/30، در طی درمان 2/11±3/14 (٠٠٠١/٠p=) و یک ماه بعد از قطع درمان سه ماهه 1/13±1/16((٠٠٠١/٠p=) به دست آمد. نتیجه گیری: به نظر میرسد مصرف قرص آهن بتواند در درمان سردردهای عروقی موثر واقع گردد.
فریبا کیانی، حسین سماواتیان، سیامک پورعبدیان،
دوره 15، شماره 1 - ( 1-1391 )
چکیده
زمینه و هدف: در رابطه با استرس پس آسیبی در محیط کار پژوهشهای فراوانی انجام شده است، اما کمتر پژوهشی به نقش استرس مزمن شغلی بر علایم بیماری جسمی و سلامت روانشناختی پرداخته است. این مطالعه به بررسی اثرات ترکیبی استرس مزمن کاریی و پریشانی روانی بر گزارش دهی علایم بیماری جسمی در میان کارکنان شرکت ذوب آهن اصفهان میپردازد.
مواد و روش‌ها: در این مطالعه مقطعی، 189 نفر از کارکنان شرکت ذوب آهن اصفهان در سال 1389 به روش نمونه گیری تصادفی طبقهای انتخاب شده و به پرسشنامههای خصوصیات دموگرافی، استرس مزمن کاریی کوهن،کامارک و مرملستین، پریشانی روانی و علایم بیماری جسمی از بارلینگ، لوگین و کلوی پاسخ دادند. داده‌ها با استفاده از محاسبه ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون سلسله مراتبی تحلیل شدند.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که بین متغیرهای استرس مزمن کاریی، پریشانی روانی و گزارش دهی علایم بیماری جسمی همبستگی درونی معنی‌داری وجود دارد(01/0p<). همچنین نتایج تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی نشان داد بعد از کنترل متغیرهای دموگرافیک، اثر تعاملی استرس مزمن کاریی و پریشانی روانی بر گزارش دهی علایم بیماری جسمی معنیدار می باشد(05/0p<).
نتیجه گیری: استرس مزمن کاریی به طور مثبتی در ارتباط با گزارش دهی علایم بیماری جسمی هم در تجربه و هم در عدم تجربه پریشانی روانی می باشد، اما این تأثیر زمانی قویتر بود که کارکنان همراه با استرس مزمن کاریی، پریشانی روانی را نیز تجربه کرده باشند.
هادی انصاری هادی پور، مریم السادات الحسینی، سهیلا رستمی، نرگس فراهانی، محیا هاشمی،
دوره 15، شماره 2 - ( 3-1391 )
چکیده
زمینه و هدف: هدف این مطالعه بررسی اثرات آنتی اکسیدان و پرواکسیدان آسکوربات بر آلبومین سرم در طی استرس اکسیداتیو توسط آهن می‌باشد. مواد و روش‌ها: در این مطالعه تجربی، آلبومین در یک سیستم اکسیداتیو حاوی یون‌های آهن و غلظت‌های مختلف آسکوربات قرار داده شد. برای بررسی تجزیه آلبومین، الکتروفورز در ژل پلی آکریل آمید در حضور سدیم دودسیل سولفات و طبق روش لاملی انجام شد. تغییرات اکسیداتیو در آلبومین، با روش سنجش گروه‌های کربنیل و با استفاده از معرف 2 و 4 دی نیتروفنیل هیدرازین نشان داده شد. یافته‌ها: با استفاده از روش سنجش کربنیل، آسکوربات اثرات دوگانه‌ای نشان داد: ابتدا اثر پرواکسیدان بر آلبومین مشاهده شد، سپس به صورت وابسته به دوز به اثر آنتی اکسیدان تغییر یافت. آسکوربات در غلظت‌های کم (صفر تا 100 میکرومول) دارای اثرات پرواکسیدان ولی در غلظت‌های بالا (100 تا 300 میکرومول) دارای اثرات آنتی اکسیدان است. همچنین طرح الکتروفورتیک پروتئین‌های سرم نشان‌دهنده به هم پیوستن قابل توجه پروتئین‌ها در محدوده وزن مولکولی 35 تا 45 کیلودالتون و تجزیه پروتئین‌ها در محدوده وزن مولکولی 115 تا 180 کیلو دالتون است. نتیجه گیری: آسکوربات می‌تواند در حضور یون‌های آهن، گونه‌های اکسیژن فعال را تولید کند و همچنین قادر است از تولید این ترکیبات اکسید کننده جلوگیری نماید. این نتایج ممکن است در شرایط استرس اکسیداتیو در هنگام تجویز آسکوربات کاربرد داشته باشد و یا می‌تواند برای جلوگیری از تغییرات اکسیداتیو پروتئین‌ها در گردش خون و سایر مایعات بیولوژیک ارزشمند باشد.
بهروز کریمی، محمد صادق رجایی، محمد جواد قناد زاده، معصومه مشایخی، مصطفی جهانبخش،
دوره 15، شماره 10 - ( 12-1391 )
چکیده
زمینه و هدف: وجود نیترات در آب آشامیدنی موجب مشکلات بهداشتی و محیط زیستی فراوانی میگردد. این پژوهش با هدف بررسی کارایی روش احیاء نیترات توسط فرآیند Fe/H2O2 و جذب روی کربن فعال صورت پذیرفت. مواد و روش‌ها: در این مطالعه تجربی، اکسیداسیون نیترات توسط فرآیند اکسیداسیون پیشرفته Fe°/FeІІ/FeШ/H2O2 در pH 10-2، غلظت نیترات 50 تا 300 میلی‌گرم بر لیتر انجام شد. پس از تنظیم pH، مقادیر 5/0، 1، 2، 5 و 10 گرم در لیتر از GAC، PAC، H2O2/GAC و Fe/H2O2/GAC همراه با H2O2 در فاصله زمانی 15، 30، 45، 60 و 90 دقیقه به محیط واکنش اضافه و مخلوط گردید. یافته‌ها: در زمان ماند 10 دقیقه و 5/0 میلی‌لیترH2O2 و 1 گرم در لیتر Fe، FeІІ وFeШ راندمان حذف به ترتیب 5/88، 84 و 78 درصد به دست آمد. در غلظت نیترات 50 میلی‌گرم در لیتر و غلظت‌های 5/0، 1 و 10 میلی‌گرم در لیتر GAC نیز راندمان حذف 5/86، 6/93 و 6/82 درصد به دست آمد. راندمان حذف نیترات در 4=pH حدود 50 درصد می‌باشد در حالی که در3= pH راندمان حذف به 80 درصد میرسد. نتیجه‌گیری: فرآیند فنتون اصلاحی با نانو ذرات آهن و جذب با کربن فعال قادر به کاهش موثر نیترات تحت شرایط بهینه بوده و استفاده از کربن فعال در غلظت 1 گرم در لیتر راندمان حذف نیترات را می‌تواند تا 90 درصد افزایش دهد.
هادی انصاری هادی پور، علی ملائی نظام آبادی،
دوره 17، شماره 3 - ( 3-1393 )
چکیده
زمینه و هدف: مطالعات قبلی ما ثابت کرده است که یون‌های آهن، باعث ایجاد محصولات واکنشهای رادیکال آزاد اکسیژن در اریتروسیت می‌شود. در تحقیق حاضر نقش آلومینیوم در بروز استرس اکسیداتیو در اریتروسیتها و پروتئین‌های پلاسما و کاهش قدرت آنتی اکسیدان پلاسما در پرسنل اطاق عمل ارزیابی شده است.
مواد و روش‌ها: در این مطالعه تجربی، نمونههای خون از پرسنل بیمارستانها جمعآوری شد. اریتروسیت و پلاسما در شرایط هوازی در سیستم اکسیداسیون فلزی حاوی آلومینیوم قرار داده شد. بررسی ظرفیت آنتی اکسیدان تام پلاسما با روش FRAP، ارزیابی اکسیداسیون پروتئین‌های پلاسما با اندازه‌گیری گروه‌های کربنیل و تغییرات ساختاری در هموگلوبین با بررسی طیف جذبی، غلظت اکسی هموگلوبین، مت هموگلوبین و همی کروم انجام شد.
یافته‌ها: در حضور یون‌های آلومینیوم، بین جذب نوری هموگلوبین در طول موجهای 340 و 420 نانومتر و همچنین بین غلظت اکسی هموگلوبین و جذب نوری هموگلوبین در طول موج 420 نانومتر، رابطه معنی‌داری وجود داشت(05/0p<). از طرف دیگر کاهش ظرفیت آنتی اکسیدان تام پلاسما به میزان 68 تا 56 درصد به ترتیب در گروه کنترل و پرسنل اطاق عمل، منجر به اکسیداسیون پروتئین‌های پلاسما گردید، به طوری که غلظت گروه‌های کربنیل به میزان 3 برابر افزایش یافت.
نتیجه‌گیری: یافته‌های این تحقیق در بررسی استرس اکسیداتیو و تغییرات ساختاری هموگلوبین و پروتئین‌های پلاسما، در افرادی که در معرض آلودگی با آلومینیوم قرار دارند، می‌تواند مفید واقع گردد. .
مینا قاسمی، زینب خزائی کوهپر، مجتبی فلاحتی،
دوره 21، شماره 3 - ( 3-1397 )
چکیده
زمینه و هدف: ایسکمی طولانی در اندامهای با نرخ متابولیک بالا همچون مغز و قلب اثرات زیان باری را به همراه دارد. بنابراین، نشر مواد غذایی به واسطه رگزایی بعد از ایسکمی برای ترمیم ناحیه آسیب دیده بافت ضروری است. در این مطالعه، اثرات نانوذرات اکسید آهن و میدان مغناطیسی در رگزایی بعد از ایسکمی ریپرفیوژن(IR) در مدل رت بررسی شده است.
مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی، پنجاه رت نر با سن بین 6 تا 7 هفته در وزن 220 تا 250 گرم از دانشگاه تهران خریداری شدند. حیوانات در 5 گروه شم(مدل ایسکمی ریپرفیوژن)، کنترل، تحت تیمار با نانوذرات اکسید آهن، در معرض میدان مغناطیسی و درمان ترکیبی با نانوذرات اکسید آهن و در معرض میدان مغناطیسی تقسیم بندی شدند. رگزایی در هیپوکامپ پنج گروه بعد از 4 روز به روش رنگ آمیزیH&E ارزیابی شد. بیان ژنVegfa در پنج گروه به صورت کمی به روش Q-RT- PCR مطالعه شد.
یافته ها: نانوذرات اکسید آهن همینطور میدان مغناطیسی رگزایی را در حیوانات بعد از ایسکمی ریپرفیوژن (IR) در طول 4 روز القا کردند (05/0 > p)، اما درمان ترکیبی آنها تفاوت معنی‌داری را در مقایسه با گروه شم در طول 4 روز نشان نداد. افزایش بیان ژنVegfa در گروه تحت تیمار با نانوذرات اکسید آهن و در گروه در معرض میدان مغناطیسی به طور معنی‌داری (05/0 > p) در مقایسه با مدل ایسکمی ریپرفیوژن (IR)مشاهده شد. اما افزایش بیان ژنVegfa در درمان ترکیبی نسبت به مدل ایسکمی ریپرفیوژن (IR) معنیدار نبود.
نتیجه گیری: به نظر میرسد نانوذرات اکسید آهن و میدان مغناطیسی به صورت جداگانه بتوانند دو روش مؤثر در رگزایی بعد از ایسکمی ریپرفیوژن (IR) باشند.
زهرا شیراوند، افسانه طلایی،
دوره 22، شماره 4 - ( 7-1398 )
چکیده
زمینه و هدف مطالعات متعددی نشان داده‌اند بین کمبود آهن و اختلال عملکرد تیروئید رابطه وجود دارد. تیروئید پراکسیداز نقش اساسی در عملکرد تیروئید دارد و آهن جزء اساسی این آنزیم است، بنابراین ممکن است تجویز آهن بتواند موجب بهبود عملکرد تیروئید شود.
مواد و روش ها در این مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی دوسوکور، 94 نفر از زنان مبتلا به هیپوتیروئیدی کنترل‌شده انتخاب و به طور تصادفی با روش نمونه‌گیری بلوکی ساده به دو گروه مساوی تقسیم شدند. در شروع مطالعه سطح TSH ،T4 ،T3 و پروفایل آهن همه بیماران اندازه‌گیری شد. سپس بیماران گروه آزمایش، تحت درمان با لووتیروکسین به همراه روزانه صد میلی‌گرم آهن خوراکی و گروه دوم نیز تحت درمان با لووتیروکسین به همراه دارونما (به مدت دو ماه) قرار گرفتند. بعد از گذشت دو ماه مجدداً سطح هورمون‌های تیروئید و پروفایل آهن در هر دو گروه اندازه‌گیری شد.
ملاحظات اخلاقی این تحقیق در کمیته اخلاق پژوهش دانشگاه علوم پزشکی اراک با کد 1396154 تصویب شد و در مرکز ثبت کارآزمایی بالینی با کد IRCT20151114025031 به ثبت رسید.
یافته ها پس از گذشت دو ماه، در دو گروه آزمایش و کنترل (دریافت‌کننده دارونما)، سطح سرمی TSH به ترتیب 1±2/2 و 1/1±2/9 واحد بین‌المللی بر لیتر (P=0/04)، سطح سرمی T4 به ترتیب 1/4±9/3 و 8/2±0/9 میکروگرم بر دسی‌لیتر (P=0/01) و سطح سرمی T3 به ترتیب 0/3±1/6 و 0/3±1/1 نانوگرم بر میلی‌لیتر (P=0/01) به دست آمد.
نتیجه گیری تجویز همزمان آهن همراه با لووتیروکسین در بیماران مبتلا به کم‌کاری تیروئید، به کاهش TSH و بهبود شاخص‌های آزمایشگاهی و پاسخ به درمان منجر می‌شود.
یاسمن کثیری، دکتر قدرت اله عباسی، دکتر بهرام میرزاییان،
دوره 26، شماره 6 - ( 12-1402 )
چکیده
مقدمه: زن به‌عنوان عضوی از جامعه که دارای مسئولیت‌های متعدد و مهم است به رشد و توسعه خانواده و جامعه کمک می‌کند؛ و به دلیل دوران قاعدگی، بارداری و دریافت و جذب ضعیف آهن در برابر کم‌خونی ناشی از فقر آهن و عوارض روانشناختی آن از جمله افسردگی آسیب‌پذیر است. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر فرایند (Process Based Therapy یا PBT) بر افسردگی زنان مبتلا به کم‌خونی ناشی از فقر آهن دارای اختلال اضطراب فراگیر بود.
روش کار: پژوهش حاضر یک طرح آزمایشی تک موردی بود. به این منظور، شش شرکت‌کننده زن مبتلا به کم‌خونی ناشی از فقر آهن به شیوه نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند و پروتکل PBT در طی نه جلسه ۶۰ دقیقه‌ای بر روی آنها اجرا گردید. شرکت‌کننده‌ها در مرحله پیش از درمان، به نسخه چهارم پرسشنامه اختلال اضطراب فراگیر نیومن و همکاران پاسخ دادند و مصاحبه بالینی شدند. در مراحل درمان نیز به سیاهه افسردگی بک پاسخ دادند. داده‌ها به روش ترسیم دیداری، شاخص تغییر پایا و فرمول درصد بهبودی تحلیل گردید و همچنین ارزیابی اثربخشی درمان با استفاده از ملاک‌های اینگرام انجام شد.
یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد درصد بهبودی برای آزمودنی اول تا ششم در مرحله درمان به ترتیب ۲۶/۴۹، ۵۴/۵۰، ۲۷/۵۹، ۲۰/۷۶، ۴۱/۵۴ و ۸۳/۵۷ و در مرحله پیگیری به ترتیب ۱۰/۷۰، ۷۰/۶۴، ۹۳/۷۵، ۶۱/۷۸، ۵۷/۷۷ و ۹۳/۸۴ بود. همچنین درصد بهبودی کلی در مرحله درمان و پیگیری به ترتیب برابر با ۹۰/۵۷ و ۳۰/۷۵ بود که نشانه موفقیت در درمان بود.
نتیجه گیری: درمان مبتنی بر فرایند موجب کاهش افسردگی آزمودنی‌های پژوهش گردید. ازاین‌رو پیشنهاد می‌شود به‌عنوان یکی از شیوه‌های درمانی و مکمل درمان پزشکی، جهت درمان اختلالات روانی همراه و بهبود عملکرد کلی افراد مبتلا به آنمی به کار رود.
