---

زمینه و هدف: خود درمانی از جمله مشکلات موجود در چرخه درمان بیماران می‌باشد و با ورود به مرحله سالمندی، مصرف دارو و میزان بروز عوارض جانبی آنها افزایش می‌یابد، پژوهش حاضر با هدف تعیین عوامل موثر بر مصرف خود سرانه داروها در سالمندان تحت پوشش مراکز شهری زرندیه با استفاده از مدل اعتقاد بهداشتی انجام شده است. مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه مقطعی توصیفی می‌باشد که بر روی 180 نفر (95 نفر زن و 85 نفر مرد) از افراد بالای 60 سال زرندیه انجام شده است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسش‌نامه طراحی شده بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی شامل سازه‌های حساسیت، شدت، منافع، موانع درک شده و چک لیست عملکرد در خصوص مصرف خود سرانه دارو بود. اطلاعات به دست آمده با استفاده از نرم افزار آماری SPSS و آزمون‌های کای دو، تی مستقل و ضریب همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: میزان شیوع خود درمانی در سالمندان 31درصد بود( زنان 33 درصد و مردان 29 درصد بود و از مهم‎ترین دلایل آن تجربه قبلی از بیماری و شناخت آن (61 درصد)، در دسترس بودن داروها (5/60 درصد)، نتیجه خوب خود درمانی‌های قبلی (7/56 درصد)بود. هم‎چنین اختلاف معنی‎داری در میزان آگاهی، حساسیت ، شدت، منافع و موانع درک شده افراد با سابقه یا بدون سابقه خود درمانی وجود داشت (001 /0>p). نتیجه گیری: با توجه به عوارض نامطلوب مصرف خودسرانه داروها و شیوع بالای خوددرمانی در میان سالمندان، طراحی یک برنامه آموزشی برای تغییر آگاهی و اعتقادات سالمندان در رابطه با خود درمانی توصیه می‎شود.

---

زمینه و هدف: آلودگی اکوسیستم‎های آبی به فلزات سنگین، خصوصاً جیوه همواره نگرانی‎هایی را در مورد سلامت و بهداشت موجودات آبزی پدید آورده است. لذا در این پژوهش ضمن توصیف یک روش جدید برای سنجش جیوه آلی، غلظت جیوه کل و جیوه آلی در باکلان بزرگ سنجیده و با استانداردهای بهداشت جهانی مقایسه شده است. مواد و روش‎ها: در این مطالعه مقطعی تعداد 18 نمونه از باکلان بزرگ را در فصل زمستان (اسفند ماه) 1388 به صورت تصادفی صید، سپس از سه بافت کبد، کلیه و عضله، نمونه‎هایی تهیه و غلظت جیوه کل و آلی با دستگاه آنالیز جیوه ساخت امریکا (Leco AMA 254) اندازه‎گیری شد. جهت آنالیز آماری از آزمون‎های من ویتنی و کلموگروف اسمیرنوف استفاده گردید. یافته‎ها: میانگین میزان جیوه کل در کبد، کلیه و عضله این پرنده به ترتیب 67/5، 59/3 و 26/2 میلی‎گرم در هر کیلوگرم وزن تر (mg kg -1 w.w) بود که به ترتیب 82، 79 و 58 درصد را جیوه آلی تشکیل می‎داد. نتیجه گیری: غلظت جیوه کل در باکلان بزرگ از استاندارد تعریف شده WHO، FAO و EPA بالاتر بود و این نتایج می‎توانند یک هشدار جدی برای مصرف کنندگان این پرنده خصوصاً افراد آسیب‎پذیر باشند.

---

زمینه و هدف: با توجه به نقش اساسی فرزندآوری در خانواده ایرانی، شیوع زیاد ناباروری و ابعاد فرهنگی اجتماعی آن، این مطالعه با هدف بررسی وضعیت سلامت عمومی زنان نابارور و مقایسه آن با زنان بارور انجام شده است. مواد و روش‎ها: پژوهش حاضر یک مطالعه مورد شاهدی بوده که بر روی 147 زن نابارور و 147 زن بارور به عنوان گروه شاهد که از لحاظ متغیرهای تأثیرگذار همسان شده بودند، انجام گرفت. ابزار جمع‎آوری اطلاعات شامل پرسش‎نامه اطلاعات دموگرافیک و پرسش‎نامه سلامت عمومی(GHQ) بود که توسط هر دو گروه تکمیل شد. نتایج به دست آمده با استفاده از رگرسیون لجستیک، آزمون تی و کای دو با کمک نرم افزار10 STATA مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها: میانگین نمره سلامت عمومی در زنان بارور 72/924/19 و در زنان نابارور 71/1006/28 بود که میانگین نمره در زنان نابارور از زنان بارور به صورت معنی‎داری بیشتر بود(001/0 p<)، هم‎چنین میانگین نمرات حیطه‎های علائم جسمانی، اضطراب، کنش اجتماعی و افسردگی در زنان نابارور به صورت معنی‎داری از زنان بارور بیشتر بود(001/0 p<). اختلاف آماری معنی‎داری بین میانگین سن و طول مدت ازدواج در دو گروه وجود نداشته است و توزیع سطوح تحصیلات، شغل و درآمد نیز دو گروه یکسان بوده است. نتیجه گیری: میانگین نمره سلامت عمومی و مقیاس‎های شکایات جسمانی، اضطراب، اختلال در کنش اجتماعی و افسردگی در زنان نابارور به صورت معنی‎داری بیشتر از این شاخص در زنان بارور بود که بیان‎گر ابتلای آنها به سطوحی از امراض سلامت عمومی بوده است.

---

زمینه و هدف: بروسلوز یکی از شایع‎ترین بیماری‎های مشترک بین انسان و دام با انتشار جهانی است. این بیماری در بسیاری از کشورهای توسعه یافته کاهش چشم‎گیری داشته اما در کشورهای در حال توسعه هنوز شایع می باشد. هدف اصلی این مطالعه تعیین تاثیر مداخله آموزشی با استفاده از مدل اعتقاد بهداشتی بر توانمندسازی مادران روستایی زرندیه در پیش‎گیری از بروسلوز است. مواد و روش‎ها: این مطالعه نیمه تجربی از نوع قبل و بعد می‎باشد. 141 نفر از زنان متأهل روستایی به روش تصادفی انتخاب و به دو گروه آزمون و کنترل تخصیص یافته و گروه آزمون در برنامه آموزشی طراحی شده بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی شرکت کردند. داده‎ها با استفاده از پرسش‎نامه محقق ساخته، جمع‎آوری گردید و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS نسخه 16 تجزیه و تحلیل شد. یافته‎ها: قبل از مداخله آموزشی تفاوت معنی‎دار در متغیرهای دموگرافیک، میانگین نمره آگاهی، عملکرد و اجزاء مدل اعتقاد بهداشتی در دو گروه وجود نداشت، اما بعد از مداخله آموزشی، میانگین نمرات متغیرهای مورد بررسی در گروه آزمون افزایش معنی‎داری یافت و بین دو گروه آزمون و کنترل اختلاف معنی‎داری پیدا شد(001/0>p). نتیجه گیری: برنامه آموزشی طراحی شده بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی در توانمند سازی، بهبود باورها و عملکرد مادران در خصوص پیش‎گیری از بروسلوز موثر می‎باشد. بنابراین نتایج این مطالعه می‎تواند به عنوان چارچوبی در طراحی برنامه‎های پیش‎گیری از بیماری‎های مشترک انسان و دام مورد استفاده قرار گیرد.

---

زمینه و هدف: تا به حال محقیقین توجه زیادی را به شادکامی و ارتباط آن با عوامل گسترده‌ای مانند شخصیتی، اقتصادی اجتماعی، سلامت عمومی و عوامل دیگر را داشته‌اند. با همه این موارد مطالعات بسیار کمی در خصوص موضوع شادکامی انجام گرفته است. هدف این مطالعه بررسی شادکامی، سلامت روانی و ارتباط بین آنها در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اراک می‌باشد. مواد و روش‌ها: این مطالعه مقطعی بر روی یک نمونه تصادفی 315 نفری از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اراک در سال 1389 انجام گرفته است. برای محاسبه شادکامی از پرسش‌نامه آکسفورد و برای به دست آوردن نمره سلامت عمومی دانشجویان از پرسش‌نامه GHQ28 استفاده شده است. داده‌های به دست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون‌های تی، آنالیز واریانس، ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون لجستیک و آزمون کای اسکوئر مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته‌ها: میانگین نمرات شادکامی دانشجویان در دانشگاه علوم پزشکی اراک 14/14±72/40 به دست آمد و تنها 2/9 درصد شادکامی بهنجار داشتند. میانگین نمرات سلامت روانی دانشجویان نیز 47/7 73/25 بوده است و 1/32 درصد دانشجویان از سلامت روانی بهنجار برخوردار بودند. ضریب همبستگی پیرسون ارتباط آماری معنی‌داری را بین نمره شادکامی و سلامت روانی دانشجویان نشان داد(012/0p= و 14/0-=r). نتیجه‌گیری: با در نظر گرفتن وضعیت شادکامی و سلامت روانی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اراک، توجه جدی به این موضوع در برنامه‌ریزی‌های آموزشی توصیه می‌شود.

---

زمینه و هدف: با توجه به عدم وجود پرسش‎نامه استاندارد در زمینه مراقبت‎های بهداشت دهان و دندان در مادران باردار بر اساس الگوهای رفتاری، پژوهش حاضر با هدف طراحی و روان سنجی ابزار مراقبت‎های بهداشت دهان و دندان در مادران باردار شهر اراک بر اساس الگوی اعتقاد بهداشتی صورت پذیرفته است. مواد و روش‎ها: در این مطالعه مقطعی که بر روی 340 نفر از مادران باردار شهر اراک صورت پذیرفت، پس از بررسی متون، ابزار لازم طراحی، و روایی و پایایی آن بر اساس کسب نظر پانل خبرگان، محاسبه نسبت روایی محتوی، شاخص روایی محتوی، روایی صوری، تحلیل عامل اکتشافی و نیز تعیین اعتماد ابزار با سه روش آزمون-آزمون مجدد، همسانی درونی و ضریب توافقی انجام گرفت. کلیه تحلیل ها با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شد. یافته‎ها: روایی 61 آیتم با محاسبه شاخص امتیاز تاثیر آیتم بالاتر از 5/1، شاخص نسبت روایی محتوای بالاتر از 79/0 ارزیابی و بر اساس تحلیل عامل اکتشافی در 7 عامل دسته‎بندی شدند. پایایی کلی ابزار تحقیق با محاسبه آلفا کرونباخ برابر 84/0 تایید شد. پایایی پرسش‎نامه آگاهی 88/0، حساسیت درک شده 73/0، شدت درک شده 70/0، منافع درک شده 75/0، موانع درک شده 71/0، راهنماهای عمل 72/0، خودکارآمدی 76/0 و چک لیست عملکرد با ضریب کاپای بالا تعیین گردید. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه شواهد مناسبی در خصوص استحکام ساختار عاملی و پایایی ابزار سنجش سازه‎های مدل اعتقاد بهداشتی در مورد رعایت رفتارهای بهداشت دهان و دندان در گروه آسیب پذیر مادران باردار، بر اساس انجام فرایند روان سنجی مورد مطالعه را فراهم نمود.

---

زمینه و هدف: در دهه‎های اخیر، با توجه به کاربرد روز افزون وسایل مولد میدان‎های الکترومغناطیسی در جوامع مدرن صنعتی، مطالعه اثرات زیستی این امواج بر رشد و نمو موجودات زنده مورد توجه بسیاری از مجامع علمی و دولتی کشورهای مختلف جهان قرار گرفته است. بسیاری از افراد در تمامی ساعات شبانه‎روزی خود در معرض میدان‎های الکترومغناطیسی دستگاه‎های محل کار و زندگی خود با انواع متفاوتی از شدت‎ها و فرکانس‎ها قرار دارند. این که آیا رابطه معنی‎داری بین افزایش برخی از بیماری‎ها و آسیب‎های ژنتیکی با میدان‎های الکترومغناطیسی وجود دارد یا نه یکی از مباحث پر اهمیت و مورد توجه محققان محسوب می‎شود و نگرانی‎های زیادی در ارتباط با اثرات سوء احتمالی این امواج به وجود آورده است. نتایج برخی از مطالعات نشان می‎دهد که میدان‎های الکترومغناطیسی، انرژی کافی برای آسیب به مولکول‎های زیستی را ندارند در حالی که بسیاری دیگر از محققان معتقدند که تشعشعات این میدان‎ها با تاثیر بر پاسخ‎های استرس سلولی و مکانیسم‎های حفاظتی دیگر، سبب بروز آسیب‎های ژنتیکی می‎گردند. برخی از مطالعات نیز میدان‎های الکترومغناطیسی را به تنهایی ایمن می‎دانند اما تقویت عملکرد ژنوتوکسیک آلاینده‎های فیزیکی شیمیایی محیطی را به این میدان‎ها نسبت می‎دهند.

---

زمینه و هدف: با تغییر ترکیب جمعیتی کشور به سمت سالخوردگی در سال‎های اخیر، نیازمند افزایش اطلاعات راجع به کیفیت زندگی در این گروه سنی هستیم. برنامه‎ریزی مناسب برای ارتقاء کیفیت این گروه سنی مستلزم شناخت عوامل مرتبط با کیفیت زندگی آنان می‎باشد. هدف از این مطالعه بررسی ارتباط کیفیت زندگی با کیفیت رژیم غذایی در افراد سالمند 60 ساله و بالاتر در مناطق شهری استان مرکزی بود. مواد و روش‎ها: این پژوهش مقطعی در سال 1389 بر روی 165 فرد 60 ساله و بالاتر ساکن مناطق شهری استان مرکزی انجام شد. برای جمع‎آوری اطلاعات از پرسش‎نامه عمومی، پرسش‎نامه کیفیت زندگی (فرم کوتاه شده 36 سوالی) و 3 روز یادآمد خوراک استفاده شد. کیفیت رژیم غذایی با استفاده از شاخص غذا خوردن سالم اندازه‎گیری شد. یافته‎ها: میانگین امتیاز کلی کیفیت زندگی، بخش جسمی و روانی به ترتیب برابر 66/55، 32/51 و 30/57 و میانگین شاخص غذا خوردن سالم برابر 83/82 بود. ارتباط معنی‎داری بین امتیاز کلی کیفیت زندگی و بخش جسمی و روانی با شاخص غذا خوردن سالم مشاهده نشد(2/0p=). نمرات کلی کیفیت زندگی و رژیم غذایی با سن، جنس، سطح تحصیلات، شغل قبلی، درآمد، فعالیت‎های اوقات فراغت، ورزش، بیمه، کشیدن سیگار، ابتلا به بیماری و مصرف دارو ارتباط معنی‎دار داشتند(05/0p< ). نتیجه‎گیری: نتایج این مطالعه نشان می‎دهد که کیفیت زندگی سالمندان با کیفیت رژیم غذایی آنها مرتبط نمی باشد.

---

زمینه و هدف: با توجه به اهمیت حضور رابطین در برنامه‎های بهداشتی و این که در سال‎های اخیر شاهد کاهش میزان همکاری و یا قطع ارتباط آنها با مراکز بهداشتی درمانی هستیم این مطالعه با هدف تعیین نیازهای آموزشی رابطین بهداشت و مربیان آنان انجام شده است. مواد و روش‎ها: در این مطالعه کیفی، ابزار جمع‎آوری اطلاعات بحث متمرکز گروهی و مصاحبه عمیق فردی بوده که با سه گروه از افراد شامل رابطین بهداشت شاغل، قطع همکاری کرده و مربیان آنان انجام و نیازهای آموزشی آنان سوال شده است. در مجموع 14 مصاحبه متمر کز گروهی و 5 مصاحبه عمیق فردی بر اساس نمونه‎گیری مبتنی بر هدف انجام شد سپس داده‎های متنی شرکت کنندگان با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی مورد تحلیل قرار گرفت. یافته‎ها: مفاهیم کلیدی زیر در سه طبقه اصلی شامل سخت افزار و نرم افزارها (چهار طبقه فرعی شامل زمان، فضا و وسایل کمک آموزشی، کتب و محتوای تدریس)، آموزش دهندگان (شیوه تدریس، آگاهی و مهارت) و آموزش گیرندگان (به کارگیری، سطح سواد، تجربه، سطح یادگیری و انگیزه) استخراج شد. نتیجه‎گیری: بسیاری از نیازهای آموزشی رابطین و مربیان آنها تامین نگردیده که در بسیاری از موارد زمینه ساز قطع ارتباط رابطین با مراکز بهداشتی گردیده است، لذا ارایه پپس خوراند به مسئولین مربوطه جهت تامین نیازهای مربوطه می‎تواند در ارتقاء فعالیت‎های رابطین و ماندگاری آنان در سیستم بهداشتی تاثیر گذار باشد.

---

زمینه و هدف: رفتار پرخطر، رفتاری است که فرد را در معرض عواقب بد یا نا خوشایند قرار می‌دهد. انجام رفتار پر خطر در محل کار منجر به بروز حوادث در کارکنان می‎شود. هدف این تحقیق تعیین میزان شیوع و توزیع رفتارهای پرخطر کارکنان شرکت خودروسازی سایپا در ارتباط با سلامت‏ و ایمنی می‌باشد.

مواد و روش‎ها: در یک مطالعه مقطعی با استفاده از نمونه‎برداری سهمیه‎ای تصادفی و به نسبت از جمعیت کارکنان در معرض خطر شرکت خودرو سازی تعداد 302 نمونه انتخاب شدند. اطلاعات توسط پرسش‎نامه محقق ساخت که پایایی و روایی آن قبل از انجام مطالعه تعیین شده بود به روش خود تکمیلی و مشاهده مستقیم توسط کارشناسان آموزش دیده ایمنی جمع‎آوری شد. نتایج به دست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 17 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

یافته‎ها: نتایج نشان داد شایع‎ترین بیماری‎ها شامل کمر درد (با 4/86 درصد)، درد دست (با 9/58 درصد)، پا درد (با 40 درصد) و بیماری‌های تنفسی (با 33 درصد)می‎باشد. حداکثر میزان شیوع رفتارهای ناایمن و ناسالم در بین کارکنان شرکت به ترتیب حدود66 و 57 درصد بود. به طور کلی رفتارهای ناایمن در کارکنان با شیفت شب کاری بیشتر بود(001/0p<). رفتارهای ناسالم در کارکنان مونتاژکار، جوشکار، رتوش کار، کاردان، رنگ‌پاش و کارگر خط بیشتر بود(05/0p<).

نتیجه‎گیری: شیوع نسبتاً بالای رفتارهای نا ایمن و ناسالم در افراد مورد مطالعه لزوم انجام مداخلات لازم برای کنترل و پیش‎گیری و در نتیجه کاهش مصدومیت‌های شغلی و بیماری‌های اسکلتی عضلانی و بیماری‌های تنفسی را به ‎ویژه در ارتباط با رفتارهای شایع‌تر و بخش‎های مرتبط و زیرگروه های پرخطرتر را مورد تاکید قرار می‌دهد.

---

زمینه و هدف: امروزه جمعیت سالمندان در سراسر دنیا رو به افزایش است و بیماری‎ها و مشکلات حاصل از این مرحله تکاملی می‎تواند به شدت بر کیفیت زندگی سالمندان تاثیرگذار باشد. لذا هدف از مطالعه حاضر تعیین تاثیر برنامه آموزش شیوه زندگی سالم بر کیفیت زندگی سالمندان شهر اراک می‎باشد.

مواد و روش‎ها: مطالعه حاضر از نوع نیمه تجربی است که بر روی 60 نفر از سالمندان شهر اراک انجام پذیرفته است. نمونه‎ها در کلاس‎های آموزشی تغذیه، تحرک، مهارت‎های زندگی و بهداشت خواب به مدت یک ماه شرکت نموده و به مدت سه ماه بعد از مداخله پی‎گیری شدند. ابزار جمع‎آوری اطلاعات شامل پرسش‎نامه استاندارد (فرم کوتاه) کیفیت زندگی (36-SF) در افراد سالمند بوده است.

یافته‎ها: میانگین کل نمره کیفیت زندگی 42/7±06/61 بود. بیشترین میانگین کیفیت زندگی در بعد سلامت اجتماعی 15±5/74 و کمترین در بعد سلامت جسمی 17±46 بود. از لحاظ شاخص کیفیت زندگی در قبل از مداخله آموزشی 3/13 درصد در سطح ضعیف،30 درصد متوسط، 7/41 درصد در سطح خوب و 15 درصد در سطح عالی قرار داشتند که بعد از مداخله آموزشی اکثریت نمونه‎ها در سطح خوب (3/38 درصد) و عالی(45 درصد) قرار داشتند که اختلاف معنی‎داری در قبل و بعد از مداخله آموزشی وجود داشت(001/0>p).

نتیجه‎گیری: با آموزش سالمندان در مورد شیوه زندگی سالم، می‎توان از بسیاری از مشکلات آنان پیش‎گیری و در جهت ارتقای کیفیت زندگی آنان گام برداشت. لذا لزوم برگزاری کلاس‎های مختلف آموزشی جهت این گروه جمعیتی که مورد غفلت قرار می‎گیرند بسیار ضروری به نظر می‎رسد.

---

 زمینه و هدف: هدف از انجام این تحقیق، مطالعه تغییرات احتمالی پروتئین شوک گرمایی 70 ، آنزیم های کبدی و کراتین فسفو کیناز پس از فصل تمرینات و مسابقات آزاد جهانی در ورزشکاران حرفه‌ای می باشد.

مواد و روش‌ها: 10 دختر ورزشکار حرفه‌ای اسکیت انتخاب شدند. آزمون ورزشی برونگرا در سه نوبت (24 ساعت قبل از شروع تمرینات، بعد از شش ماه برنامه تمرینی (قبل از مسابقات جهانی) و 24 ساعت بعد از مسابقات جهانی) توسط ورزشکاران انجام شد. برنامه تمرینی تخصصی اسکیت ، 26 هفته و هر هفته در 5 جلسه اجرا می‌شد ونمونه خونی به منظور اندازه گیری در قبل و بعد از هر آزمون ورزشی برونگرا گرفته ‌شد.

یافته‌ها: در مرحله قبل از تمرین، غلظت پروتئین شوک گرمایی 70 در واکنش به آزمون ورزشی برونگرا تغییر معنی‌داری نشان نداد (898/0p=). اما در مرحله پس از تمرین، به طور معنی‌داری پس از آزمون برونگرا افزایش یافت (031/0p=). همچنین، در اندازه گیری-های پس از آزمون برونگرا، غلظت آنزیم‌های کبدی و کراتین فسفو کیناز در مرحله دوم و سوم نسبت به مرحله اول به طور معنی داری بیشتر بود (05/0p<).

نتیجه گیری: یافته‌های پژوهش نشان داد بالا رفتن سطح آمادگی بدنی ورزشکاران در طول فصل تمرینات و مسابقات باعث افزایش سطح محافظت از بدن (تولید HSP70) می‌گردد و این موضوع به سطح توانایی بدن فرد جهت تولید این پروتئین بستگی دارد. همچنین می-توان گفت احتمالا سطح آمادگی بدنی افراد، عاملی مهم در میزان سطوح ALT، AST وALP پس از اجرای آزمون ورزشی برونگرا است.

---

زمینه و هدف: سرطان پستان شایع ترین نوع سرطان در بین زنان می باشد. بهبود کیفیت زندگی توسط به حداکثر رساندن عملکرد آنها که خود میتواند متاثر از بیماری و درمان باشد، مهمترین هدف در بیماران سرطانی می باشد. هدف پژوهش بررسی تاثیر ماساژ بر کیفیت زندگی زنان با سرطان پستان بعد از جراحی می باشد.

مواد و روش ها: پژوهش از نوع نیمه تجربی بود. از بین 53 زن مبتلا به سرطان پستان مراجعه کننده به کلینیک های جراحی و انکولوژی شهر اراک ، 30 نفر بطور تصادفی انتخاب و در دو گروه ماساژ (15 نفر) که به مدت 5 هفته(مدت 30 دقیقه، 2 جلسه درهفته) و کنترل (15نفر) قرار گرفتند. اندازه گیری کورتیزول سرم و پر کردن پرسشنامه کیفیت زندگی(SF36) و سلامت روان در هر دو گروه انچام شد. تحلیل داده ها به کمک نرم افزار SPSS نسخه 16 با استفاده از آزمون های t همبسته و تحلیل واریانس یک طرفه و در سطح اطمینان 95 درصد (05/0 p<) انجام شد.

یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد ماساژ در گروه آزمون سبب افزایش معناداری در بهبود بعد جسمی(p=0/001) و روانی-اجتماعی(p=0/002) افراد نسبت به گروه کنترل گردیده است. همچنین ماساژ سبب بهبود کیفیت زندگی و سلامت روان بیماران مبتلا به سرطان پستان پس از جراحی شده است( p<0/05). اما میزان کورتیزول سرم بین دو گروه آزمون و کنترل تفاوت معناداری مشاهده نشدp>0/05).

نتیجه گیری: بطور کلی نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد ماساژ درمانی می تواند به عنوان مداخله ای موثر در راستای بهبود کیفیت زندگی و سلامت روان بیماران مبتلا به سرطان پستان در بعد از جراحی مورد استفاده قرار گیرد

---

زمینه و هدف: امروزه ارزیابی وضعیت سلامت به وسیله خود فرد یک قسمت استاندارد پژوهش های اپیدمیولوژیکی و مبتنی بر جامعه می باشد. هدف از این مطالعه، بررسی و ارزیابی کیفیت زندگی مرتبط با سلامت در جمعیت عمومی شهر قم می باشد.

مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی تحلیلی تعداد 340 نفر از مردم بالای 18 سال جمعیت عمومی شهر قم با رجوع به درب منازل و پر کردن پرسشنامه وارد مطالعه شدند. جهت گردآوری اطلاعات از پرسشنامه ای دو قسمتی استفاده گردید که قسمت اول آن مربوط به اطلاعات دموگرافیک بیماران شامل سن، جنس، وضعیت تاهل، وضعیت تحصیلات، وضعیت اشتغال و محل سکونت بود. در قسمت دوم نیز جهت ارزیابی کیفیت زندگی افراد از نسخه دوم پرسشنامه SF-36 استفاده شد.

یافته ها: به طور کلی با در نظر گرفتن همه ابعاد کیفیت زندگی در این مطالعه، میانگین امتیازات برابر با 78/14±69/67 بود. این میانگین در مردان برابر با 91/15±28/67 و در زنان برابر با 03/14±97/67 بود که بین دو جنس اختلاف معنی داری وجود داشت (030/0P=).

نتیجه گیری: در این مطالعه امتیازات زنان و افراد مجرد بالاتر از سایر افراد بود. با استفاده از گونه فارسی نسخه دوم پرسشنامه SF-36 می توان به سطح کیفیت زندگی مردم در شرایط مختلف پی برد و اثر عوامل مختلف دموگرافیک را بر سطح کیفیت زندگی اندازه گیری نمود.

---

زمینه و هدف: عفونت نهفته ویروس هپاتیت C (HCV) با حضور HCV-RNA در بیوپسی کبد یا Peripheral blood mononuclear cells (PBMCs)بیماران، بدون وجود انتی بادی ضد HCV(anti-HCV) یا HCV-RNA در سرم توصیف می گردد. هر چند که عفونت نهفته HCV نسبت به عفونت مزمن کلاسیک HCV خفیف تر است با این حال می تواند در نحوه برخورد و درمان بیماران همودیالیزی حائز اهمیت باشد. عفونت نهفته HCV در دو گروه از بیماران مشاهده می شود: بیماران دارای انزیم های کبدی طبیعی و افراد دارای سطوح افزایش یافته انزیم های کبدی. هدف از این مطالعه تعیین حضور عفونت نهفته HCV در بیماران همودیالیزی دارای سطوح افزایش یافته انزیم های کبدی می باشد.

مواد و روش ها: این مطالعه مقطعی بر روی بیماران همودیالیزی مراجعه کننده به 3 مرکز دیالیز شهر تهران انجام گرفت.از بین بیماران anti-HCV منفی مراجعه کننده به این مراکز 30 بیمار که دارای افزایش انزیم های کبدی(ALT و AST) بودند از نظر حضور HCV-RNA در پلاسمابا روش RT-nested PCR بررسی شدند و در افراد HCV-RNA منفی، وجود HCV-RNA در PBMC بررسی گردید.

یافته ها: 30 بیمار همودیالیزی با میانگین سنی 1/14± 4/54 سال و میانگین مدت زمان دیالیز 4/64± 2/81 ماه در مطالعه وارد شدند. همه بیماران از نظر HCV-RNA پلاسما و عفونت نهفته HCV با روش RT-nested PCR منفی بودند.

نتیجه گیری: مطالعه ما نشان داد که در بیماران همودیالیزی دارای افزایش آنزیمهای کبدی نیز میزان عفونت نهفته HCV ناچیز می باشد.

---

زمینه و هدف: بیماریهای عروق کرونر از شایع ترین بیماریهای قلبی هستند که با وجود موثر بودن روش های طبی فعلی در درمان ، ممکن است بسیاری از مبتلایان نیاز به بازسازی عروقی پیدا کنند. از سویی دیگر اضطراب پیامد مشترک تمام اعمال جراحی است . اضطراب در عمل جراحی پیوند عروق کرونر باعث افزایش میزان سوخت و ساز ، کاهش ایمنی بدن ، افزایش فعالیت دستگاه قلب و عروق و گوارش می گردد. مطالعه اخیر با هدف بررسی تاثیر ماساژ بازتابی پا بر میزان اضطراب آشکار بیماران پس از عمل جراحی پیوند عروق کرونر در بیمارستان امام علی (ع) کرمانشاه انجام شده است.

مواد و روش ها: این پژوهش یک مطالعه کارآزمایی بالینی است. 88 بیمار به شکل تخصیص تصادفی در دو گروه ازمون و شاهد قرار گرفتند. در گروه آزمون زیر انگشت شست پای راست بیمار به مدت ده دقیقه یک بار در روز در روزهای سوم و چهارم پس از عمل جراحی پیوند عروق کرونر ماساژ داده شد ، در گروه کنترل هیچ گونه اقدامی صورت نگرفت و فقط در زمان های مذکور اضطراب آشکار بیماران با استفاده از پرسشنامه استاندارد اشپیل برگر اندازه گیری شد.

یافته ها: میزان اضطراب آشکار بیماران در گروه مداخله در مقایسه با گروه شاهد کاهش معنادار آماری را در اولین روز مداخله نشان داد، ولی در گروه کنترل تفاوتی دیده نشد.

نتیجه گیری: یافته های این مطالعه نشان می دهد که ماساژ بازتابی کف پا یک مداخله پرستاری موثر و ساده بوده که عوارض و خطرات کمی دارد که می توان از آن در جهت کاهش اضطراب بیماران در مراکز بهداشتی – درمانی استفاده نمود.

---

مقدمه : از جمله اصلاحات ایجاد شده در نظام سلامت ایران برنامه پزشک خانواده است که از سال 1384 در کشور به اجرا درآمد. این مطالعه با هدف تبیین تجارب پزشکان خانواده و اعضای تیم سلامت از منافع عمومی برنامه پزشک خانواده انجام گردید.

مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه کیفی و روش جمع آوری اطلاعات مصاحبه عمیق فردی ( نیمه ساختار یافته) با سه گروه از پزشکان (15 نفر)، ماماها (15 نفر) و بهورزان (25 نفر) انجام و تجارب آنان در مورد منافع عمومی برنامه پزشک خانواده سوال شده است. در مجموع 55 مصاحبه صورت گرفت. نمونه گیری مبتنی بر هدف انجام و برای تجزیه و تحلیل از روش آنالیز محتوا با رویکرد قراردادی استفاده شده است.

یافته ها: در این مطالعه از واحدهای معنی خلاصه شده 376 کد استخراج شد که پس از ادغام کدهای مشابه، تعداد آنها به 30 کد کاهش یافت که در درون مایه منافع عمومی بطور کلی 2 طبقه اصلی شامل (منافع بهداشتی درمانی – منافع اقتصادی) و 4 زیر طبقه شامل (افزایش سطح شاخص های بهداشت عمومی و بهبود مراقبت ها، پرونده سلامت، وجود بیمه برای روستاییان و کم شدن تعداد مراجعات به پزشکان متخصص) ایجاد شد .

نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش استفاده از پرونده های الکترونیکی بجای پرونده های سنتی با هدف دسترسی سریعتر پزشکان به اطلاعات بیماران و ارتقاء کیفی ارائه خدمات و همچنین ارایه برخی از تسهیلات به اعضای شاغل در تیم سلامت جهت افزایش انگیزش شغلی پیشنهاد می شود.

---

زمینه و هدف: متخصصین اطفال با تب و افزایش دمای بدن و اضطراب ناشی از آن در والدین مواجه هستند و راهکارهای متعددی را در مواجهه با تب به کار می‌گیرند. موضوعی که در سال‌های اخیر در درمان تب مورد توجه قرار گرفته است استفاده از دوزهای آلترناتیو استامینوفن - ایبوپروفن می‌باشد. علیرغم این که این روش به طور شایع استفاده می‌شود ولی مطالعات کافی در زمینه کارایی آن وجود ندارد.

مواد و روش‌ها: این مطالعه به صورت کارآزمایی بالینی دو سوکور تصادفی بود. تعداد 240 کودک در رده سنی 6 ماه تا 12 سال مبتلا به گاستروانتریت در این پژوهش شرکت کردند. کودکان در سه گروه تقسیم شدند. گروه اول استامینوفن دریافت نموده، گروه دوم ایبوپروفن و گروه سوم استامینوفن و ایبوپروفن را به صورت یکی در میان (آلترناتیو) دریافت نمود.

یافته‌ها: 112 از تعداد 240 کودک، نفر(66/46 درصد) دختر و 128 نفر (33/53 درصد) پسر بودند. میانگین زمان کاهش تب در گروه اول 07/2، گروه دوم 82/1 و در گروه سوم 87/1 روز بود. میانگین دوز مورد استفاده داروها در گروه اول 9 دوز، گروه دوم 17/8 دوز و در گروه سوم 13/7 دوز بود. گروه اول کمترین تأثیر را نسبت به دو گروه دیگر داشت.

نتیجه‌گیری: رژیم‌ درمانی آلترناتیو استامینوفن - ایبوپروفن در کاهش تب در کودکان رده سنی 6 ماه تا 12 سال مؤثرتر از تک درمانی هر دو آنها می‌باشد.

---

زمینه و هدف: پژوهش‌های مربوط به بررسی اثر تمرینات ورزشی، به ویژه تمرین هم‌زمان بر تغییرات هورمونی در کودکان بسیار اندک است. از این رو، هدف این پژوهش مقایسه اثر 6 هفته تمرین مقاومتی و تمرین هم‌زمان مقاومتی و استقامتی بر توان هوازی، سطوح استراحتی هورمون رشد و کورتیزول در کودکان سالم بود.

مواد و روش‌ها: آزمودنی‌های این پژوهش(که به صورت نیمه تجربی به انجام رسید) 35 پسر سالم 9 تا 11 ساله بودند که به صورت تصادفی به 3 گروه تمرین هم‌زمان (12=n)، تمرین مقاومتی (11=n) و کنترل (12=n) تقسیم شدند.گروه‌های تمرینی 3 جلسه در هفته و به مدت شش هفته به تمرین پرداختند و گروه کنترل تنها فعالیت‌های روزمره خود را انجام می‌داد. 48 ساعت پیش و پس از اجرای پروتکل 6 هفته‌ای، آزمون توان هوازی و نمونه‌گیری از همه آزمودنی‌ها به عمل آمد. سنجش سطوح استراحتی هورمون رشد و کورتیزول با روش الایزا به انجام رسید. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون‌های آماری تحلیل واریانس یک طرفه و تی هم‌بسته استفاده شد.

یافته‌ها: نتایج نشان داد که توان هوازی و سطوح استراحتی هورمون رشد در گروه تمرین هم‌زمان به گونه معنی‌داری افزایش یافته است(به ترتیب 001/0=p، 003/0=p). سطوح استراحتی کورتیزول در گروه تمرین هم‌زمان به گونه معنی‌داری نسبت به دوگروه دیگر پایین‌تر بود(05/0>p) و در گروه تمرین هم‌زمان و تمرین مقاومتی نیز به گونه معنی‌داری کاهش یافته بود( به ترتیب 001/0=p، 036/0=p).

نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد که با به کارگیری یک دوره تمرین هم‌زمان با روش‌شناسی تمرینی مناسب در مقایسه با تمرین مقاومتی در کودکان بتوان سودمندی‌های بیشتری را در خصوص توان هوازی و سطوح استراحتی هورمون رشد وکورتیزول به دست آورد.

---

زمینه و هدف: تدوین برنامه‌های آموزشی درباره پیش‌گیری از بیماری‌هایی مانند سرطان از ضرورت‌های بهداشتی است. مطالعه حاضر با هدف تعیین تأثیر برنامه آموزش مبتنی بر مدل اعتقاد بهداشتی بر رفتارهای پیش‌گیری از سرطان‌های دستگاه گوارش در شهر اراک صورت گرفته است.

مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر از نوع نیمه تجربی بود که در آن 88 نفر از مادران شهر اراک شرکت داشته‌اند (نمونه‌ها به صورت تصادفی به دو گروه مورد و شاهد هر کدام 44 نفر تقسیم شدند). معیارهای ورود شامل عدم ابتلا به سرطان، داشتن ملیت ایرانی، سن بالای ۱۸ سال و سکونت در شهر اراک بود. در پژوهش حاضر روش گردآوری اطلاعات، پرسش‌نامه بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی و چک لیست عملکرد مادران در خصوص رفتارهای پیش‌گیری از سرطان‌های دستگاه گوارش بود. مداخله آموزشی برای گروه مورد در طی یک ماه و در قالب 3 جلسه آموزشی 45 دقیقه‌ای انجام گردید. سپس 2 ماه پس از مداخله آموزشی در هر دو گروه مورد و شاهد اطلاعات دوباره گردآوری و تجزیه و تحلیل شدند.

یافته‌ها: میانگین سنی گروه مورد و شاهد به ترتیب برابر 6/9± 3/38 و 1/11±3/36 سال بود که با یکدیگر اختلاف معنی‌داری نداشتند(381/0=p). میانگین نمره آگاهی و عملکرد در گروه مورد در قبل از آموزش به ترتیب برابر با 06/13±8/72 و 2/6±81/30 بود که در بعد از مداخله به ترتیب برابر 2/12±05/88 و 9/8±3/65 بود که در هر دو مورد با یکدیگر اختلاف معنی‌دای داشتند(05/0>p). هم‌چنین در قبل از مداخله آموزشی میزان‌های حساسیت، شدت و منافع درک شده مادران در زمینه انجام رفتارهای پیش‌گیری کننده در حد متوسط بود ولی پس از مداخله آموزشی بین دو گروه مورد و شاهد در همه متغیرهای ذکر شده اختلاف معنی‌داری ایجاد شد(05/0> p).

نتیجه‌گیری: یافته‌های این بررسی تاثیر و کارایی مدل اعتقاد بهداشتی را در افزایش رفتارهای پیش‌گیری از ابتلا به سرطان‌های دستگاه گوارش در مادران شهر اراک را نشان می‌دهد. .