زمینه و هدف: بیماری سلیاک یک التهاب ایمنی روده کوچک می‌باشد که ناشی از حساسیت به گلوتن در رژیم غذایی و پروتئین‌های مرتبط با آن در افراد به طور ژنتیکی است. این پژوهش با هدف تعیین پنج عامل بزرگ شخصیت و طرحواره‌های ناسازگار اولیه در بیماران دچار سلیاک و افراد سالم انجام شد.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه مورد- شاهدی تعداد 108 بیمار مبتلا به سلیاک به روش نمونه‌گیری در دسترس و 108 نفر از افراد غیر بیمار از 4 دانشکده پرستاری، روان‌شناسی، ادبیات و حسابداری دانشگاه آزاد اسلامی کرج به صورت نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. هر دو گروه پرسش‌نامه‌های نسخه کوتاه پنج عاملی شخصیت نئو و طرحواره‌های ناسازگار یانگ را پاسخ دادند. داده‌ها با استفاده از آزمون تی مستقل، آزمون تجزیه و تحلیل واریانس و تجزیه و تحلیل واریانس چند متغیره، آزمون بن فرونی و آزمون لاندای ویکلز و در نرم افزار SPSS نسخه 19 تجزیه و تحلیل شدند.

یافته‌ها: نتایج نشان داد که از میان پنج عامل بزرگ شخصیت، نمره روان آزرده‌گی بیماران دچار سلیاک بیشتر از افراد سالم بود. هم‌چنین نمره‌های بیماران در مولفه‌های طرحواره‌های ناسازگار اولیه محرومیت هیجانی، بی‌اعتمادی، نقص/ شرم، انزوای اجتماعی/ بیگانگی، وابستگی/ بی‌کفایتی، آسیب‌پذیری نسبت به ضرر یا بیماری، خود تحول نیافته/ گرفتار، شکست، استحقاق/ بزرگ منشی، خویشتن – داری و خود انضباطی ناکافی، اطاعت، ایثار، معیارهای سرسختانه/ عیب جویی افراطی و بازداری هیجانی در مقایسه با افراد سالم، بالاتر بود.

نتیجه‌گیری: این بررسی نشان داد که با توجه به تأثیر پذیری بیماری سلیاک از طرحواره‌های ناسازگار اولیه، می‌توان از دوره‌های آموزشی روان‌شناختی و طرحواره درمانی در بهبود الگوهای هیجانی و شناختی این بیماران استفاده کرد.

زمینه و هدف: میگرن یکی از اختلالات نورولوژیک مزمن است که سبب ناتوانی و دوری از هر گونه فعالیت افراد می‌گردد. از آن‌جایی‌که عوامل مختلفی در بروز و ایجاد میگرن نقش دارند، تنوع داروهایی که در پیش‌گیری و درمان میگرن به کار می‌روند نیز زیاد می‌باشد. درمان‌های ترکیبی نیز در تسکین میگرن کاربرد دارند. هدف این پژوهش اثربخشی آموزش کنترل خود بر ابعاد کیفیت زندگی بیماران مبتلا به میگرن بود.

مواد و روش‌ها: جامعه آماری این پژوهش را کلیه بیماران مبتلا به میگرن شهر اردبیل در سال 1393 تشکیل می‌دهند (برآورد تقریبی: 1150N=). نمونه این پژوهش شامل 40 بیمار مبتلا به میگرن بود که از میان بیماران مبتلا به میگرن شهر اردبیل به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. از پرسش‌نامه جمعیت شناختی و اطلاعات بیماری و نیز پرسش‌نامه‌ کیفیت زندگی (36 سوال) برای جمع‌آوری داده‌ها در مراکز درمانی استفاده شد. از آن‌جاکه پژوهش حاضر یک مطالعه آزمایشی با کار آزمایی بالینی و طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه شاهد است، برای تحلیل داده‌ها از تجزیه‌ و تحلیل واریانس چند متغیره استفاده شد.

یافته‌ها: نتایج نشان داد که بین دو گروه بیماران مبتلا به میگرن و گروه کنترل در ابعاد کیفیت زندگی تفاوت معنی‌داری وجود دارد و این بدان معنی است که ابعاد سلامت جسمانی و سلامت روانی کیفیت زندگی بین دو گروه آزمایش و کنترل بعد از آموزش کنترل خود متفاوت است.

نتیجه‌گیری: آموزش کنترل خود می‌تواند برای ارتقای کیفیت زندگی بیماران مبتلا به میگرن استفاده شود. این نتایج کاربرد مؤثر و مهمی در درمان بیماران مبتلا به میگرن دارد. به‌طورکلی، متخصصان مراکز درمانی می‌توانند از این روش در کنار سایر مداخلات درمانی استفاده کنند.