زمینه و هدف: بیوسورفکتانت‌ها ترکیبات زیستی آمفی‌فیلیک بصورت خارج سلولی بوسیله انواع میکروارگانیسم ها هستند. به علت استفاده از آنها در صنایع مختلف از اهمیت ویژه‌ای برخورداراند. هدف از این پژوهش شناسایی یک سویه باکتری از جنس باسیلوس سرئوس تولید کننده بیوسورفکتانت و بررسی اثرات ضد باکتریایی بیوسورفکتانت تولید شده از آن بود.

مواد و روش‌ها: در این پژوهش نمونه‌های مختلف از نفت، آب و خاک آلوده به نفت تهیه شدند. فعالیت های همولیتیک، امولسیفیه کنندگی و اندازه‌گیری کشش سطحی استفاده و سویه انتخابی بوسیله تست‌های بیوشیمیایی شناسایی شد. همچنین ماهیت بیوسورفکتانت و اثرات ضد باکتریایی نیز برای سویه‌ انتخابی بررسی شد.

یافته‌ها: در این پژوهش 88 سویه باکتریایی جداسازی شدند. از میان آنها24 سویه دارای فعالیت همولیتیک بودند که از میان آنها 14 سویه فعالیت امولسیفیه کنندگی بالای70 درصد داشتند. و در نهایت از میان آنها 4سویه قادر به رساندن کشش سطحی به کمتر از 40 میلی نیوتن بر متر بودند. براساس تست‌های بیوشیمیایی، یک سویه انتخابی در این پژوهش به عنوان باسیلوس سرئوس 43، شناسایی و انتخاب شد. نتایج بررسی ماهیت بیوسورفکتانت مشخص شد که از نوع لیپوپپتید بود. همچنین بیوسورفکتانت‌ تولیدی دارای فعالیت ضد باکتریایی بر علیه 6 باکتری عفونت‌زا بود. حساس‌ترین و مقاوم ترین باکتری نسبت به تاثیر عصاره بیوسورفکتانت؛ استافیلوکوکوس اورئوس و پروتئوس میرابیلیس می‌باشد. همچنین نتایج MIC , MBC نشان داد که MIC عصاره در رقت 63 میلی گرم بر میلی لیتر بر روی استافیلوکوکوس اورئوس و استافیلوکوکوس اپیدرمیس موثر بود و MBC عصاره در رقت 125 میلی گرم بر میلی لیتر بر روی استافیلوکوکوس اورئوس، استافیلوکوکوس اپیدرمیس و سودوموناس آئروزینوزا بیشترین اثرداشت.

نتیجه‌گیری: باسیلوس سرئوس 43؛‌ قابلیت بالایی در کاهش کشش سطحی و بیوسورفکتانت استخراج شده از آن دارای اثرات ضدباکتریایی بالایی است. بنابراین، دارای پتانسیل فراوانی برای کاربرد‌های بیوتکنولوژی و زیست محیطی می باشد.