---

چکیده مقدمه: پرتودرمانی یکی از راه‌های درمان سرطان است. دوز تجویز شده برای هر جلسه رادیوتراپی بر اساس حساسیت رادیوبیولوژیکی بافت سرطانی و بافت‌های سالم در نظر گرفته می‌شود. از جمله عوامل تاثیر گذار بر حساسیت بافت‌ها، عوامل ویروسی هستند. این پژوهش با هدف تعیین تاثیر تابش اشعه یونیزان کبالت 60 بر حساسیت پرتوی سلول‌های سرطانی آغشته به مولد بیماری سرخک انجام گردید. روش کار: در این تحقیق به صورت کیفی و تجربی، حساسیت پرتوی سلول‌های هلا مورد بررسی قرار گرفت. جهت انجام تحقیق سلول‌ها را در دو گروه شاهد و آزمایش در چاهک‌های شش تایی کشت داده و بازده کشت آنها محاسبه گردید. سپس مقدار 100 میکرولیتر ویروس سرخک را به روش ترقیق سازی موازی به نسبت‌های مختلف در محیط کشت گروه آزمایش تلقیح نموده و پس از رشد و پاساژ سلولی، محیط‌های کشت شاهد و آزمایش در معرض تابش 2 گری اشعه گامای کبالت 60 قرار داده شدند. نتایج: مرگ سلولی پس از دریافت اشعه در غلظت‌های کم آغشتگی به ویروس سرخک، 5 تا 7 درصد، در غلظت‌های متوسط 15 تا 20 درصد و در غلظت‌های بالا 50 تا 65 درصد افزایش نشان داد. نتیجه گیری: وجود بیماری ویروسی در بافت‌های درگیر با سرطان، حساسیت پرتوی سلول‌های سرطانی را افزایش می‌دهد. این یافته نشان می‌دهد که در تجویز دوز اشعه در جلسات رادیوتراپی باید به محیط دریافت کننده اشعه از لحاظ درگیر بودن با بیماری‌های غیر سرطانی نیز توجه شود.

---

زمینه و هدف: در این تحقیق پارامترهای دزیمتریک جیوه برای معرفی آن به عنوان ماده‌ای مناسب جهت تعدیل اشعه در پرتودرمانی بررسی و با سروبند به عنوان رایج ترین ماده مورد استفاده در اکثر مراکز پرتودرمانی، مقایسه شده است. همچنین چندین طراحی برای سیستم شیلدینگ جیوه معرفی و بررسی شده است.

مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی، برای بررسی جیوه به عنوان تعدیل کننده اشعه، فاکتور عبور برای ضخامتهای مختلف جیوه و سروبند در دو انرژی MV6 وMV18 شتابدهنده درمانی اندازه گیری شد. برای اندازه گیری از دزیمتری نسبی بوسیله اتاقکهای یونیزاسیون استفاده گردید. همچنین سیستم تعدیل کننده با استفاده از جیوه برای پرتودرمانی با سطح مقطع های مختلف طراحی شد.

یافته ها: نتایج حاصل از دزیمتری نشان می دهد، مقادیر عبور اشعه برای هر دو انرژی برای تمام ضخامت های جیوه و سروبند، با افزایش ابعاد میدان به علت زیاد شدن پراکندگی، افزایش می یابد و روند تغییرات فاکتور عبور جیوه با سروبند مشابه است. همچنین استفاده از طراحی نوع دوم با سطح مقطع شش ضلعی توافق خوبی با کانتور بیمار ایجاد می کند.

نتیجه گیری: بررسی پارامترهای دزیمتری جیوه به صورت تجربی نشان داد که جیوه به علت دارا بودن ویژگیهای فیزیکی و دزیمتری مناسب مانند مایع بودن در دمای معمولی، قدرت جذب، ضریب تضعیف بالا و ... می تواند به عنوان ماده‌ای مناسب برای تعدیل اشعه (در یک سیستم بسته جهت جلوگیری از انتشار بخارات جیوه در محیط) در پرتودرمانی پیشنهاد داده شود.