---

زمینه و هدف: چای سبز با خواص آنتی اکسیدانی خود می‎تواند از بروز برخی آسیب‎های کروموزومی جلوگیری کند. در پژوهش حاضر اثر چای سبز در مهار آسیب‎های کروموزومی القایی توسط امواج تلفن‎های همراه (امواج تلفن‎های همراه به مدت 4 روز، روزانه 3 ساعت) بر روی اریتروسیت‎های پلی کروماتیک مغز استخوان موش نر بالب سی بررسی شده است. مواد و روش‎ها: در این مطالعه تجربی آزمایشگاهی، 40 سر موش به طور تصادفی در 5 گروه شامل کنترل (شرایط طبیعی اتاق پرورش حیوانات)، شاهد آزمایشگاهی (شرایط آزمایشگاهی فاقد امواج تلفن‎های همراه)، تجربی 1 (قرارگیری در معرض امواج تلفن همراه)، تجربی2 (تزریق درون صفاقی 100 میلی‎گرم بر کیلوگرم وزن بدن عصاره چای سبز به مدت 5 روز و قرارگیری در معرض امواج تلفن همراه) و تجربی3 (200 میلی‎گرم عصاره به مدت 5 روز و قرارگیری در معرض امواج تلفن همراه) تقسیم‎بندی شدند. در کلیه گروه‎ها آزمون میکرونوکلئوس انجام شد و داده‎ها با آزمون‎های آماری آنووا و توکی و به کمک نرم افزار SPSSدر سطح 05/0 p< تحلیل گردید. یافته‎ها: متوسط تعداد میکرونوکلئوس‎ها در اریتروسیت‎های پلی کروماتیک گروه شاهد آزمایشگاهی (253/0±47/3) در مقایسه با گروه کنترل (605/0±34/3) اختلاف معنی‎دار نشان نداد (05/0p>). در حالی که متوسط فراوانی میکرونوکلئوس‎ها در گروه تجربی 1 (308/0±64/5) افزایش معنی‎دار و در تجربی 2 (129/0±92/0) و تجربی 3 (046/0±55/0) در مقایسه با گروه کنترل و شاهد آزمایشگاهی کاهش معنی‎دار نشان داد (001/0=p). نتیجه گیری: امواج ساطع شده از تلفن‎های همراه سبب ایجاد آسیب‎های کروموزومی در اریتروسیت‎های پلی کروماتیک مغز استخوان موش بالب سی می‎شود، لیکن چای سبز اثر مهار کنندگی داشته و آسیب‎های کروموزومی را کاهش می‎دهد.

---

زمینه و هدف: در دهه‎های اخیر، با توجه به کاربرد روز افزون وسایل مولد میدان‎های الکترومغناطیسی در جوامع مدرن صنعتی، مطالعه اثرات زیستی این امواج بر رشد و نمو موجودات زنده مورد توجه بسیاری از مجامع علمی و دولتی کشورهای مختلف جهان قرار گرفته است. بسیاری از افراد در تمامی ساعات شبانه‎روزی خود در معرض میدان‎های الکترومغناطیسی دستگاه‎های محل کار و زندگی خود با انواع متفاوتی از شدت‎ها و فرکانس‎ها قرار دارند. این که آیا رابطه معنی‎داری بین افزایش برخی از بیماری‎ها و آسیب‎های ژنتیکی با میدان‎های الکترومغناطیسی وجود دارد یا نه یکی از مباحث پر اهمیت و مورد توجه محققان محسوب می‎شود و نگرانی‎های زیادی در ارتباط با اثرات سوء احتمالی این امواج به وجود آورده است. نتایج برخی از مطالعات نشان می‎دهد که میدان‎های الکترومغناطیسی، انرژی کافی برای آسیب به مولکول‎های زیستی را ندارند در حالی که بسیاری دیگر از محققان معتقدند که تشعشعات این میدان‎ها با تاثیر بر پاسخ‎های استرس سلولی و مکانیسم‎های حفاظتی دیگر، سبب بروز آسیب‎های ژنتیکی می‎گردند. برخی از مطالعات نیز میدان‎های الکترومغناطیسی را به تنهایی ایمن می‎دانند اما تقویت عملکرد ژنوتوکسیک آلاینده‎های فیزیکی شیمیایی محیطی را به این میدان‎ها نسبت می‎دهند.