زمینه و هدف: جنتامایسین از مهمترین آنتیبیوتیکهای آمینوگلیکوزیدی میباشد. استفاده مکرر آن منجر به عوارض جانبی شدید سمیت کلیوی و سمیت شنوایی میگردد. کوآنزیم Q۱۰ دارای خواص آنتیاکسیدانی، ضدالتهابی و اتساع عروقی می باشد. هدف از این مطالعه بررسی اثرات درمانی کوآنزیم Q۱۰ به صورت درمان همزمان و پس درمان بر روی آسیب کلیوی ناشی از تجویز جنتامایسین بود.
مواد و روشها: مطالعه بر روی ۴۲ موش سفید بزرگ آزمایشگاهی از نژاد ویستار (Wistar) صورت گرفت. سمیت کلیوی با تزریق جنتامایسین (mg/kg ip۱۰۰) القاء شد. اثرات درمانی کوانزیم Q۱۰ mg/kg ip)۱۰) در دو پروتکل درمان همزمان و پس درمان مورد بررسی قرار گرفت. به منظور جمعآوری ادرار، حیوان در قفس متابولیسم قرار داده شد. فشار خون و جریان خون شریانی کلیه اندازهگیری گردید. میزان اوره، کراتینین، سدیم، پتاسیم و اسمولالیته در نمونههای پلاسما و ادرار تعیین گردید. کلیه راست جهت مطالعه بافتی و کلیه چپ جهت مطالعه بیوشیمیایی FRAP و MDA استفاده شد.
یافتهها: درمان همزمان با کوآنزیم Q۱۰ در مقایسه با گروه جنتامایسین باعث کاهش دفع نسبی سدیم، (۳۳/۱±۳۷/۶؛ ۰۰۱/۰p<) و کاهش دفع نسبی پتاسیم (%۸/۸۳±۱۴/۲۱۹؛ ۰۰۱/۰>p) و MDA(µmol/gkw۲۴/۰±۱۳/۲؛ ۰۰۱/۰>p) شد ، همچنین باعث افزایش جریان خون کلیه (ml/min ۱/۰±۳۸/۶؛ ۰۱/۰>p) وFRAP (mmol/gkw ۴۲/۰±۴۴/۲۴؛ ۰۰۱/۰>p) شد. پسدرمان با کوآنزیم Q۱۰ باعث کاهش دفع نسبی سدیم، (%۵۷/۰±۵۸/۳؛ ۰۰۱/۰>p)، پتاسیم (%۱۴/۲۹ ±۷۷/۱۱۱؛ ۰۰۱/۰>p) و MDA (µmol/gkw ۱۲/۰± ۰۸/۳؛ ۰۰۱/۰>p) در مقایسه با گروه جنتامایسین شد، همچنین باعث افزایش جریان خون کلیه(ml/min ۱۵/۰±۷۴/۶؛ ۰۰۱/۰>p) و FRAP(mmol/gkw ۷۵/۰±۳۴/۲۴؛ ۰۰۱/۰>p) شد.
نتیجهگیری: در مقایسه با درمان همزمان پس درمان با کوآنزیم Q۱۰ اثر حافظتی بیشتری بر روی بافت کلیه داشت و سبب افزایش بیشتری در دفاع آنتیاکسیدانی گردیدو سبب بهبود در دفع یونها شد.