---

چکیده مقدمه: متانول باعث مسمومیت‌های کشنده بی‌شماری می‌شود. مصرف طولانی مقادیر کم آن نیز می‌تواند باعث مسمومیت قابل توجهی گردد. گزارش‌های غیر انتشار یافته و پراکنده از بعضی پزشکان مبنی بر وجود علائم مسمومیت با متانول از جمله کوری در مصرف کنندگان مزمن عرقیات گیاهی وجود دارد. با توجه به نوع تهیه عرقیات گیاهی و نیز علائم ایجاد شده در اثر مصرف مزمن آنها احتمال تولید متانول در پروسه تولید این عرقیات وجود دارد. لذا بر آن شدیم میزان متانول رادر محصولات مختلف موجود بسنجیم. روش کار: در این پژوهش مقطعی- تحلیلی سه نمونه از هریک از عرقیات گیاهی پرمصرف (بیدمشک، خارشتر، شنبلیله، شوید، کاسنی و نعناع) تولید شده توسط عطاری‌های مختلف در شهر اراک و هم‌چنین سه نمونه از همان نوع عرقیات، تولیدی کارخانه با مارک‌های تجاری مختلف جمع‌آوری گشت. هر نمونه پنج بار به روش اسپکتروفتومتری تحت آنالیز قرار گرفت. نتایج: بیشترین میزان غلظت متانول مربوط به یک نمونه عرق نعناع تولید شده به روش صنعتی (04/415 قسمت در میلیون) و کمترین آن مربوط به یک نمونه عرق شنبلیله تولید شده به روش دست ساز (26/60 قسمت در میلیون) است. از لحاظ آماری تفاوت معنی‌داری بین غلظت متانول عرقیات گیاهی تولید شده به روش دست ساز با عرقیات گیاهی تولید شده به روش صنعتی وجود نداشت. نتیجه‌گیری: با توجه به مصرف مزمن بعضی از عرقیات گیاهی، احتمال بروز مسمومیت با متانول وجود دارد و به علت عدم وجود حداکثر غلظت مجاز برای عرقیات فاقد اتانول، توصیه می‌گردد علاوه بر اطلاع رسانی به مردم، حد مجازی نیز برای آن تعیین گردد.

---

زمینه و هدف: تغذیه نامناسب از علل عمده بروز سوء تغذیه در کودک محسوب می‎شود. این بررسی به منظور شناخت عمق نظرات و باورهای مادران در مورد نقش تغذیه تکمیلی در سلامت تغذیه‎ای کودک زیر 2 سال انجام گرفت. مواد و روش‎ها: در این مطالعه کیفی داده‎ها از طریق انجام 11جلسه بحث گروهی با مادران دارای کودک زیر 2 سال در مناطق شهری و روستایی شهرستان دماوند در سال 1386جمع‎آوری گردید. هر جلسه بحث گروهی با حضور یک هماهنگ کننده، دو یادداشت بردار و ناظر برگزار شد. پس از پایان عملیات میدانی کلیه یادداشت‎های جمع‎آوری شده بر اساس اهداف مطالعه کد گذاری شد، سپس زیر گروه‎های هر هدف به دست آمد و مضامین اصلی مطالعه از بین آنها استخراج و گزارش گردید. یافته‎ها: در تحقیق حاضر شش مضمون کلی به دست آمد: 1- مادران غذای کمکی را غذایی می‎دانستند که ساده، سبک، نرم، رقیق و مخصوص کودک تهیه شود، 2- سن شروع غذای کمکی از 6 ماهگی بود، 3- غذای کمکی بومی در منطقه دماوند وجود نداشت، 4- برای کودک زیر یک سال غذای جداگانه تهیه می‎شد، 5- غذای کمکی خانگی به دلیل بهداشتی بودن به غذای کمکی آماده ترجیح داشت و 6- از یک سالگی به کودک غذای سفره داده می‎شد. نتیجه گیری: با وجود آگاهی کافی اکثر مادران نسبت به فواید تغذیه تکمیلی به علت وجود موانعی ازجمله عوامل فرهنگی حاکم بر جامعه عملکرد نامناسبی داشتند. در این راستا علاوه بر تجدید نظر در برنامه‎های آموزشی و دستورالعمل‎های فعلی، آموزش موثر و هدفمند به مادران و سایر مراقبین کودک به طور قوی توصیه می‎شود.

---

زمینه و هدف: ارزیابی وضعیت تغذیه‎ای یکی از روش‎های معمول برای تعیین نیازهای تغذیه‎ای افراد به خصوص گروه‎های آسیب پذیر (مادران، اطفال و بچه‎ها) است. یکی از معیارهای مهم برای ارزیابی وضعیت تغذیه‎ای، میزان دریافتی یک ماده مغذی و میزان آن در شیر می باشد.. مواد و روش‎ها: در این مطالعه مقطعی، 80 مادر شیرده از بین زایشگاه‎های خصوصی و دولتی شهر تبریز انتخاب شد اطلاعات مربوط به پرسش‎نامه از دو قسمت اطلاعات کلی در مورد زنان شیرده و اطلاعات مربوط به رژیم غذایی مادران تشکیل شده بود. روش اندازه‎گیری ویتامین A و بتا-کاروتن براساس روش کار پرایس بود بنابر این روش غلظت ویتامین A و بتا – کاروتن در طول موج 620 نانومتر اندازه‎گیری شد. یافته‎ها: رتینول دریافتی با میزان رتینول شیرمادر همبستگی مثبتی را نشان داد (28/0= r) و (01/0≥p). همچنین رتینول دریافتی با میزان کل فعالیت ویتامین A (معادل رتینول) در شیر آغوز همبستگی مثبتی را نشان داد (33/0=r) و (002/0≥p). نتیجه گیری: دریافت روزانه رتینول و بتا - کاروتن بر روی میزان رتینول آغوز اثر می‎گذارد و میزان مناسب آن در شیر مادر می‎تواند در عملکرد بهتر این ویتامین در مادر و نوزاد نقش مهمی داشته باشد.

---

زمینه و هدف: یافته های متناقضی وجود دارد که نشان می‎دهد کمبود روی سرمی زنان باردار ممکن است رشد جنین را تحت تاثیر قرار دهد. لذا این مطالعه با هدف بررسی ارتباط عنصر روی سرمی زنان باردار کاشانی با فاکتورهای آنتروپومتریک نوزادان تازه متولد شده آنها در سال‎های 1388-1387 انجام گرفت. مواد و روش‎ها: در این مطالعه مقطعی از بین زنان باردار مراجعه کننده به پلی کلینیک نقوی، تعداد 128 زن باردار و نوزادان تازه متولد شده آنها انتخاب شدند. غلظت روی سرمی در زنان باردار 9-6 ماهه و فاکتورهای آنتروپومتریک نوزادان تازه متولد شده (قد، وزن و محیط دورسر) اندازه‎گیری شد. آنگاه شیوع کمبود آنها و ارتباط آنها با فاکتورهای آنتروپومتریک نوزادان تازه متولد شده گزارش شد. برای تحلیل داده‎ها از آزمون آماری تی مستقل و آنالیز رگرسیون چند گانه پلکانی استفاده شد. یافته‎ها: میانگین وزن و قد نوزادانی که مادرانشان غلظت روی سرمی کمتر از مقدار نرمال در مقایسه با مقدار نرمال داشتند 1/130 گرم و 6/0 سانتی‎متر کمتر بوده است. ارتباط مستقیم معنی‎داری بین قد نوزادان تازه متولد شده با میزان روی سرمی زنان باردار وجود داشت(02/0p=). نتیجه گیری: نتایج این مطالعه حاکی از آن است که عنصر روی سرمی مادر بر روی قد نوزادان تازه متولد شده تأثیر دارد.

---

زمینه و هدف: روغن زیتون به عنوان منبع اصلی چربی در رژیم غذایی علاوه بر داشتن سطح بالایی از اسید چرب اشباع نشده، حاوی ترکیبات بیولوژیکی مانند آنتی اکسیدان‌های فنولی بوده که قادر به جلوگیری از تأثیر مخرب رادیکال‌های آزاد و جهش‌های حاصل بر ساختارهای سلولی می‌باشد. هدف از این پژوهش بررسی اثر آنتی اکسیدانی و ضد سرطانی روغن زیتون به وسیله سالمونلا تیفی موریوم و میکروزوم است. مواد و روش‎ها: در این بررسی از 16 نمونه روغن زیتون ایرانی و1 نمونه روغن اسپانیایی استفاده گردید. آزمون تعیین توان ضد جهشی نیز بر اساس روش ایمز و با استفاده از سویه جهش یافته سالمونلا تیفی موریوم TA100 و ماده سرطان‌زای آزید سدیم انجام گرفت و با افزودن میکروزوم کبد موش اثر ضد سرطانی آن بررسی شد. شاهد مثبت آزید سدیم و شاهد منفی آب مقطر تعیین گشت. هر آزمون سه بار به طور هم زمان انجام و درصد بازدارندگی مطابق با فرمول، (1-T/M)×100 ، تعیین گردید. یافته‎ها: در صد بازدارندگی در بالا ترین سطح خود در تاریکی با توجه به واریته زیتون 64/63 درصد و در شرایط تیمار با نور 70/60 درصد بود. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که نورموجب کاهش خاصیت آنتی اکسیدانی و ضد سرطانی روغن زیتون می‌گردد.

---

زمینه و هدف: سوء تغذیه پروتئین- انرژی به عنوان یک مشکل بهداشتی در کشورهای در حال توسعه، در نتیجه کم غذایی ناشی از فقر محسوب می‎شود. این مطالعه با هدف مقایسه کیفیت پروتئینی دو نمونه غذای صنعتی کودک شامل سرلاک (بر پایه شیر خشک، گندم و موز حاوی باکتری پروبیوتیک بیفیدوباکتریوم لاکتیس) و غنچه (بر پایه شیر خشک، گندم و عسل) در موش‎های صحرایی انجام گرفت. مواد و روش‎ها: این مطالعه تجربی بر روی 64 موش صحرائی 23 روزه در گروه‎های 8 تایی تحت 8 رژیم غذایی شامل: 2 رژیم تست (سرلاک حاوی پروبیوتیک بیفیدوباکتریوم لاکتیس و غنچه)، یک رژیم استاندارد (کازئین) و یک رژیم پایه (بدون پروتئین) برای مطالعه قابلیت حقیقی هضم پروتئین و قابلیت هضم ظاهری و 2 رژیم تست، یک رژیم استاندارد و یک رژیم پایه برای مطالعه نسبت‌ خالص‌ پروتئین‌، نسبت کارآیی پروتئین و نسبت کارآیی غذا انجام شد. یافته‎ها: میزان قابلیت حقیقی هضم پروتئین برای پروتئین‎های کازئین، سرلاک و غنچه به ترتیب 77/93، 23/84 و 82/89 بود و نتایج بین گروه‎ها معنی‎دار بود(001/0p<). میزان نسبت‌ خالص‌ پروتئین‌ برای پروتئین‎های کازئین، سرلاک و غنچه به ترتیب 38/4، 1/4 و 17/3 بود و نتایج بین گروه‎ها معنی‎دار بود(009/0=p). نسبت کارآیی پروتئین برای پروتئین‎های کازئین، سرلاک و غنچه به ترتیب 05/3، 59/2 و 01/2 بود و نتایج بین گروه‎ها معنی‎دار بود(001/0p<). نتیجه‎گیری: یافته‎ها نشان داد که ارزش پروتئینی سرلاک حاوی بیفیدوباکتریوم لاکتیس در مقایسه با غنچه بالاتر می باشد.

---

زمینه و هدف: مرگ و میر ناشی از سرطان در بسیاری از کشورها در چند سال اخیر در حال افزایش است. پروبیوتیک‎ها میکروارگانیزم‎های زنده‎ای هستند که مصرف آنها اثرات مفیدی را در سلامت مصرف کننده ایجاد می‎کند. هدف این مطالعه بررسی اثرات ضد جهش و ضد سرطانی سویه‎های لاکتوباسیل جدا شده از ترخینه به منظور انتخاب سویه‎های بالقوه پروبیوتیک است. مواد و روش‎ها: در این مطالعه تجربی، از 25 سویه لاکتوباسیل به منظور بررسی اثرات ضد جهش و ضد سرطانی استفاده شد. آزمون ضد جهش‎زایی مطابق آزمون Ames انجام گرفت. نتیجه آزمایش پس از انجام مقایسه بین نمونه‎های مورد آزمایش (سوسپانسیون باکتری لاکتوباسیل) و شاهد مثبت (آزید سدیم) و شاهد منفی (آب مقطر) مشخص گردید. جهت آنالیزهای آماری از نرم افزار SPSS نسخه 16 استفاده شد. یافته‎ها: اثر ضد جهشی تنها در 4 سویه لاکتوباسیل مشاهده شد. درصد مهار جهش در بالاترین سطح خود برابر با 38/60 درصد و در پایین‎ترین سطح خود برابر با 37/39 درصد بود. هم‎چنین درصد مهار جهش در میان این 4 سویه در حضور میکروزوم کبد موش نسبت به عدم حضور میکروزوم دارای اختلاف معنی‎داری بود(05/0p<). نتیجه‎گیری: از 25 سویه لاکتوباسیل، 4 سویه که اثرات ضد جهشی و ضد سرطانی بالاتری را داشتند به عنوان سویه‎های بالقوه پروبیوتیک انتخاب شدند.

---

زمینه و هدف: با تغییر ترکیب جمعیتی کشور به سمت سالخوردگی در سال‎های اخیر، نیازمند افزایش اطلاعات راجع به کیفیت زندگی در این گروه سنی هستیم. برنامه‎ریزی مناسب برای ارتقاء کیفیت این گروه سنی مستلزم شناخت عوامل مرتبط با کیفیت زندگی آنان می‎باشد. هدف از این مطالعه بررسی ارتباط کیفیت زندگی با کیفیت رژیم غذایی در افراد سالمند 60 ساله و بالاتر در مناطق شهری استان مرکزی بود. مواد و روش‎ها: این پژوهش مقطعی در سال 1389 بر روی 165 فرد 60 ساله و بالاتر ساکن مناطق شهری استان مرکزی انجام شد. برای جمع‎آوری اطلاعات از پرسش‎نامه عمومی، پرسش‎نامه کیفیت زندگی (فرم کوتاه شده 36 سوالی) و 3 روز یادآمد خوراک استفاده شد. کیفیت رژیم غذایی با استفاده از شاخص غذا خوردن سالم اندازه‎گیری شد. یافته‎ها: میانگین امتیاز کلی کیفیت زندگی، بخش جسمی و روانی به ترتیب برابر 66/55، 32/51 و 30/57 و میانگین شاخص غذا خوردن سالم برابر 83/82 بود. ارتباط معنی‎داری بین امتیاز کلی کیفیت زندگی و بخش جسمی و روانی با شاخص غذا خوردن سالم مشاهده نشد(2/0p=). نمرات کلی کیفیت زندگی و رژیم غذایی با سن، جنس، سطح تحصیلات، شغل قبلی، درآمد، فعالیت‎های اوقات فراغت، ورزش، بیمه، کشیدن سیگار، ابتلا به بیماری و مصرف دارو ارتباط معنی‎دار داشتند(05/0p< ). نتیجه‎گیری: نتایج این مطالعه نشان می‎دهد که کیفیت زندگی سالمندان با کیفیت رژیم غذایی آنها مرتبط نمی باشد.

---

زمینه و هدف: پروبیوتیک‎ها، میکروارگانیسم‎های زنده ای هستند که در صورت مصرف در مقادیر کافی اثرات مفیدی بر روی میزبان دارند. طبق مطالعات متعدد، پروبیوتیک‎ها در پیش‎گیری و درمان بسیاری از بیماری‎ها نقش دارند. مطالعه حاضر با هدف بررسی مطالعات انسانی و حیوانی در ارتباط با نقش پروبیوتیک‎ها در کاهش کلسترول سرمی، مکانیسم‎های مرتبط و مروری کوتاه بر غذاهای عملکردی پروبیوتیکی انجام شد. مواد و روش‎ها: در این مقاله مروری، تمامی مقالات نمایه شده در پایگاه‎های علمی اطلاعاتی از سال 2000 تا 2012 با کلید واژه‎های بیماری‎های قلبی- عروقی، کلسترول سرمی و پروبیوتیک بررسی و نتایج آنها ارائه گردید. یافته‎ها: پروبیوتیک‎ها هم در غذاهای لبنی و هم در غذاهای غیر لبنی به کار می‎روند. امروزه نقش بسیاری از گونه‎های پروبیوتیکی در سلامتی انسان به خوبی شناخته شده است. از مجموع مطالعات انجام گرفته تا به امروز مشخص می‎شود که پروبیوتیک‎ها از طریق مکانیسم‎های متعددی چون اتصال کلسترول به دیواره سلولی پروبیوتیک‎ها، تبدیل کلسترول به کوپروستانول و دفع از طریق مدفوع، تولید اسیدهای چرب کوتاه زنجیر و نیز دکونژوگه کردن اسیدهای صفراوی، کلسترول سرمی را کاهش می‎دهند. نتیجه‎گیری: گونه‎های خاصی از پروبیوتیک‎ها اثرات کاهندگی کلسترول را نشان داده‎اند و گونه‎های دیگر پروبیوتیکی در دست مطالعه هستند. مطالعات بیشتری برای شناسایی بیشتر مکانیسم‎های اثر کاهندگی کلسترول پروبیوتیک‎ها و ارزیابی سالم بودن این میکروارگانیسم‎ها نیاز است.

---

زمینه و هدف: ناامنی غذایی به عنوان فراهمی محدود یا نامطمئن غذای کافی در همه اوقات برای یک زندگی سالم و فعال تعریف می‎شود. دیابت ملیتوس، از شایع‎ترین بیماری‎های متابولیک است که با عوارض و مرگ و میر قابل توجه همراه بوده و اخیرا به عنوان یک اولویت بهداشتی در ایران مطرح شده است. مطالعات اخیر بیانگر شیوع گسترده ناامنی غذایی و دیابت در جامعه ایرانی می‎باشند، هدف مطالعه حاضر بررسی وضعیت ناامنی غذایی و برخی عوامل اجتماعی اقتصادی در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 بود.

مواد و روش‎ها: این مطالعه به صورت مقطعی روی 135 بیمار جدید 30 تا 60 ساله مبتلا به دیابت نوع 2 انجام شد. مشخصات عمومی و اجتماعی اقتصادی و وضعیت ناامنی غذایی به ترتیب با استفاده از پرسش‎نامه‎های عمومی و امنیت غذایی خانوار 18 گویه‎‎ای سازمان کشاورزی ایالت متحده آمریکا (USDA) و فعالیت بدنی توسط پرسش‎نامه فعالیت بدنی مت بررسی گردید. داده‎ها با آزمون‎های آماری مجذور کای، تی مستقل و رگرسیون لوجستیک تجزیه و تحلیل شدند.

یافته‎ها: میزان شیوع ناامنی غذایی در جمعیت مورد مطالعه 7/66 درصد بود. ناامنی غذایی با سطح اقتصادی، تحصیلات، میزان درآمد، داشتن فرزند زیر 18 سال، بعد خانوار و تعداد فرزندان ارتباط آماری معنی‎داری داشت(05/0>p). اما با متغیرهای دیگر شامل وضعیت شغلی، وضعیت تأهل، سابقه فامیلی بیماری، سن، جنس و فعالیت بدنی ارتباط آماری معنی‎داری نداشت.

نتیجه گیری: با توجه به شیوع بالاتر ناامنی غذایی در بیماران دیابتی می‎توان گفت که احتمالا بروز دیابت در افراد ناامن غذایی بالاتر است.

---

زمینه و هدف: ارزیابی وضعیت تغذیه‎ای، ابزاری برای اجرای مراقبت‎های تغذیه‎ای است. هدف از اجرای این روش تعیین نیازهای تغذیه‎ای و رفع آنها در جهت ارتقای سلامتی افراد است. مادران باردار و شیرده جزو گروه‎های آسیب‎پذیر هستند، کاربرد این روش به خصوص از دیدگاه تعیین کالری و پروتئین دریافتی بر روی رشد نوزاد تاثیرات مثبتی دارد. هدف از این مطالعه مقاله بررسی وضعیت تغذیه‎ای مادران باردار است.

مواد و روش‎ها: در این مطالعه مقطعی 80 مادر باردار از بین زایشگاه‎های خصوصی، تامین اجتماعی و زایشگاه‎های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی اراک، انتخاب شد. مشخصات دموگرافیک مادران با استفاده از پرونده پزشکی ثبت شد و اطلاعات مربوط به رژیم غذایی با استفاده از پرسش‎نامه دریافت مواد غذایی و آنالیز مواد غذایی دریافتی نیز با استفاده از نرم افزار Nutritionist، نسخه 4 انجام شد. آنالیز داده‎ها با استفاده از نرم افزار SPSS صورت پذیرفت.

یافته‎ها: میانگین افزایش وزن دوران بارداری (1/10کیلوگرم) با توجه به میانگین نمایه توده بدنی به دست آمد(2/22 کیلوگرم در متر مربع). میانگین وزن نوزادان 5/2 کیلوگرم را نشان داد. میانگین انرژی دریافتی مادران در حد میزان توصیه شده غذایی(روزانه) و میزان پروتئین دریافتی نیز فراتر از میزان توصیه شده روزانه به دست آمد. وزن مادر قبل از بارداری، با وزن مادر در انتهای بارداری همبستگی مثبت و معنی‎داری(93/0=r) (001/0=p) را نشان داد. هم‎چنین بین وزن مادر قبل از بارداری با درصد افزایش وزن مادر در انتهای بارداری همبستگی منفی و معنی‎داری(39/0=r) (01/0=p) به دست آمد. هم‎چنین بین وزن نوزاد با وزن مادر در انتهای بارداری همبستگی مثبت و معنی‎داری(34/0=r) (001/0=p) به دست آمد.

نتیجه‎گیری: ارزیابی وضعیت تغذیه‎ای مادران باردار نشان داد که در حین بارداری از وضعیت تغذیه‎ای مناسبی بر خوردار بوده و نوزادانی با وزن طبیعی به دنیا آورده‎اند. واژگان کلیدی: ارزیابی وضعیت تغذیه‎ای، اندازه‎گیری‎های تن سنجی، رژیم غذایی دریافتی، مادران باردار

---

زمینه و هدف: ویتامین آ نقش اساسی در رشد ، تولید مثل و حفظ بافت اپی تلیال دارد . ویتامین آ (به ویژه اسید رتینوئیک) به عنوان یک هورمون عمل می کند تا بیان ژن را تحت تاثیر قرار دهد ، ویتامین آ جهت نمو استخوان ها و عملکرد آنها و عملکرد سیستم ایمنی ضروری می باشد . نقش ویتامین آ در کاهش مرگ و میر اطفال تا سن 6 ماهگی بدرستی شناخته شده است .

مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی 90 مادر شیر ده از بین زایشگاه های خصوصی ، تامین اجتماعی و زایشگاه های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی کشور اراک، انتخاب شد . اطلاعات مربوط به پرسش نامه از دو قسمت اطلاعات کلی در مورد مادران باردار و اطلاعات مربوط به رژیم غذایی مادر تشکیل شده بود. آنالیز مواد غذایی دریافتی با استفاده از نرم افزار Nutritionist II، انجام شد . اندازه گیری نمونه های رتینول سرم و بندناف به روش HPLC با فاز معکوس انجام شد .

یافته ها: رتینول بندناف مادران با وزن نوزادان همبستگی مثبتی را نشان داد (r=0.22) و 0.05)&ge(p رتینول سرم مادران با وزن نوزادان همبستگی مثبتی نشان داد (r=0.13) اما معنی دار نبود . رتینول دریافتی نیز با وزن نوزاد همبستگی مثبت (r=0.15) نشان داد ولی معنی دار نبود .

نتیجه گیری: بهبود وضعیت رتینول مادر می تواند در بدنیا آوردن نوزاد با وزن طبیعی نقش موثری داشته باشد .

---

زمینه و هدف: افزایش مقاومت به انسولین، فاکتورهای التهابی و پارامترهای استرس اکسیداتیو با پیشرفت دیابت مرتبط است. این مطالعه با هدف اثرات مفید گز سین بیوتیک بر روی مقاومت انسولین، فاکتورهای التهابی و استرس اکسیداتیو در بیماران مبتلا به دیابت تیپ 2 طراحی شده است.

مواد و روش ها: این مطالعه کارآزمایی بالینی دو سوکور متقاطع بر روی 62 بیمار دیابتیک در محدوده سنی 70-35 سال انجام شده است. بیماران بطور تصادفی برای مصرف یا گز سین بیوتیک (62 نفر) یا گز معمولی (62 نفر) برای 6 هفته تقسیم شدند. سه هفته دوره استراحت (Wash-out) درنظر گرفته شد. گز سین بیوتیک حاوی 107 باکتری لاکتوباسیلوس اسپوروژنز، 04/0 گرم گالاکتواولیگوساکارید اینولین و 005/0 گرم شیرین کننده استویا به ازای هر گرم بود. ترکیبات گز معمولی مشابه گز سین بیوتیک بجز لاکتوباسیوس اسپوروژنز و اینولین بود. بیماران روزانه 3 عدد گز سین بیوتیک یا گز معمولی 7 گرمی مصرف می کردند. نمونه خون ناشتا در ابتدا و 6 هفته بعد از مداخله برای اندازه گیری مقاومت به انسولین، پروتئین واکنشگر C (hs-CRP) سرمی و بیومارکرهای استرس اکسیداتیو از بیماران گرفته شد.

یافته ها: مصرف گز سین بیوتیک، در مقایسه با کنترل، باعث کاهش معنی دار انسولین سرمی (02/0p=)، سطوح hs-CRP (008/0p=) شده است. مکمل یاری با گز سین بیوتیک همچنین منجر به افزایش معنی دار گلوتاتیون توتال پلاسما (0001/0>p) در مقایسه با کنترل شده است.

نتیجه گیری: در مجموع، مصرف گز سین بیوتیک برای 6 هفته منجر به کاهش انسولین، فاکتور التهابی hs-CRP سرمی و افزایش توتال گلوتاتیون پلاسمایی شده است.

---

زمینه وهدف: با توجه به شیوع بالای دیابت و زمینه ساز بودن التهاب و اختلالات لیپیدی در ایجاد بیماری های قلبی و عروقی در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2، مطالعه حاضر با هدف بررسی تأثیر اینولین غنی شده با الیگوفروکتوز بر سطح لیپیدهای سرم و التهاب در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 انجام شد.

مواد وروش ها: در این کارآزمایی بالینی ، 52 بیمار دیابتی نوع 2 به طور تصادفی به دو گروه تقسیم شدند. افراد گروه آزمون (27n=)، روزانه 10 گرم پودر اینولین غنی شده با الیگو فروکتوز و افراد گروه شاهد (25n=)، روزانه 10 گرم مالتودکسترین به مدت 8 هفته دریافت کردند. دریافت های غذایی، شاخص های تن سنجی، hs-CRP و سطح لیپیدهای سرم در ابتدا و انتهای مطالعه اندازه گیری شد. آنالیز آماری با استفاده از نرم افزارSPSS نسخه 11.5انجام گرفت. آزمون های تی زوج، مستقل و تحلیل کوواریانس برای مقایسه متغیرهای کمی مورد استفاده قرار گرفت.

یافته ها: در پایان مطالعه، کاهش معنی دار در میانگین غلظت کلسترول تام (28میلی گرم/دسی لیتر ، 10/14 %)، LDL-c(22 میلی گرم/دسی لیتر، 70/21 %)، کلسترول تام/ HDL-c (73/0، 70/20%) و LDL-c/ HDL-c (55/0،50/27%) در گروه اینولین غنی شده با الیگوفروکتوز در مقایسه با گروه مالتودکسترین مشاهده گردید. کاهش در سطح تری گلیسرید، hs-CRP و افزایش در غلظت HDL-c در گروه اینولین غنی شده با الیگوفروکتوز در مقایسه با گروه مالتودکسترین غیرمعنی دار بود.

نتیجه گیری: یافته ها نشان داد مکمل اینولین غنی شده با الیگو فروکتوز با بهبود سطح لیپیدهای سرم و التهاب در بیماران دیابتی به کنترل این بیماری و عوارض ناشی از آن کمک می نماید.

---

زمینه و هدف: با توجه به این که پیش دیابت یکی از اختلالات افزایش دهنده خطر ابتلا به دیابت می‎باشد، این مطالعه با هدف بررسی اثر مکمل‎ یاری ال-آرژینین در بهبود وضعیت آنتی‎اکسیدانی، ظرفیت تام آنتی اکسیدانی و ترکیب بدن در افراد مبتلا به پیش دیابت انجام شد.

مواد و روش‎ها: مطالعه به صورت کارآزمایی بالینی تصادفی دو سوکور بر روی 46 فرد مبتلا به پیش دیابت انجام گرفت. بیماران در گروه مداخله (23 نفر) و گروه دارونما )23 نفر) به ترتیب 3 گرم در روز ال- آرژینین و دارونما (3 کپسول 1 گرمی) را به مدت 8 هفته دریافت کردند. اندازه‎گیری‎های تن سنجی، ترکیب بدن، دریافت غذایی و آزمایشات بیوشیمیایی در ابتدا و انتهای مطالعه انجام شد. ظرفیت تام آنتی اکسیدانی (TAC)، فعالیت آنزیم‎های سوپر اکسید دیسموتاز و گلوتاتیون پراکسیداز سرم نیز اندازه‎گیری گردید. آزمون‎های تی زوجی، تی مستقل و تحلیل کوواریانس برای داده‎های کمی مورد استفاده قرار گرفتند.

یافته‎ها: 38 بیمار (19 نفر در هر یک از دو گروه) مطالعه را به پایان رساندند. پس از تعدیل عوامل مخدوش‎گر، تفاوت معنی داری بین دو گروه از نظر ترکیب بدن، شاخص‎های تن سنجی و دریافت غذایی در انتهای مطالعه مشاهده نشد (تمامی موارد 05/0p<). اما افزایش معنی داری در میزان سطح TACسرم در انتهای مطالعه در گروه مداخله مشاهده گردید (001/0p <).

نتیجه‎گیری: مکمل یاری با 3 گرم ال- آرژینین در روز به مدت 8 هفته بدون تغییر در ترکیب بدن سبب افزایش سطح TACسرم در بیماران مبتلا به پیش دیابت شد.

---

زمینه و هدف: در چند سال اخیر مطالعاتی در خصوص نقش کوآنزیم Q10 در بهبود عملکرد ورزشی و همچنین سلامت قلب و عروق انجام یافته است. مطالعه حاضر تأثیر مکمل دهی کوآنزیم Q10 همراه با تمرینات هوازی شنا را بر نقطه شکست ضربان قلب (HRDP) و Vo2max در زنان فعال مورد بررسی قرار داده است.

مواد و روش ها: 32 زن تمرین کرده با میانگین سنی 86/0 ± 25/21 سال و شاخص توده بدنی 06/1 ±127/20 کیلوگرم بر مترمربع به طور تصادفی به چهار گروه 8 نفره: کنترل، مکمل، مکمل- تمرین و تمرین تقسیم شدند و در چهار هفته برنامه مصرف کوآنزیم Q10و تمرینات شنا (3 جلسه در هفته) شرکت کردند. میزان مصرف مکمل کوآنزیم Q10 100 mg/kg/dبه شکل کپسول بود که آزمودنی‌ها همراه با وعده غذایی ناهار مصرف می‌نمودند. آزمودنی‌ها پیش و پس از آغاز دوره 4 هفته‌ای، یک آزمون پیشرونده وامانده ساز را برای تعیین HRDP و Vo2max بر روی تردمیل و با استفاده از دستگاه تجزیه و تحلیل گازهای تنفسی اجرا کردند. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون آنالیز واریانس یک‌راهه (ANOVA) در سطح معناداری 05/0 > p انجام گرفت.

یافته‌ها: علی‌رغم اینکه بر اساس نتایج آزمون تی زوجی، HRDP در هر چهار گروه افزایش یافته بود اما بر اساس آزمون ANOVA تنها افزایش معنادار بین گروهها در (P=0.008 )Vo2maxاتفاق افتاد.

نتیجه‌گیری: هر چند پس از گذشت 4 هفته تغییرات مثبتی در داخل گروهها ایجاد شد اما مکمل دهی کوآنزیم Q10 همراه با تمرین هوازی شنا تأثیر معناداری بر نقطه شکست ضربان قلب نداشت و تنها موجب افزایش حداکثر اکسیژن مصرفی شد.

---

زمینه و هدف: لوسمی نوعی بیماری پیش رونده و بدخیم بافت‌های خون ساز بدن است. پسته درختی دو پایه، از نظر جغرافیایی در مناطق وسیعی از حوزه مدیترانه و خاورمیانه رویش دارد. رده سلولی K562 به عنوان مدل آزمایشگاهی فاز حاد لوسمی مزمن میلوئیدی انسانی در نظر گرفته می‌شود. در مطالعه حاضر اثرات مهاری رشد شربت روی به عنوان یک ترکیب شیمیایی حاوی روی در مقایسه با عصاره هیدرواتانلی دانه پسته به عنوان یک ترکیب گیاهی با ظرفیت بالای آنتی اکسیدانی در کاهش انواع سرطان‌ها، مورد بررسی قرار گرفته است.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه تجربی آزمایشگاهی، دانه پسته از اطراف کرمان جمع‌آوری شد. در دمای اتاق خشک گردید و عصاره‌گیری به روش خیساندن به مدت 48 ساعت انجام شد. رده سلولی K562 در محیط کشت 1640-RPMI، غنی شده با سرم جنین گاوی 10 درصد و 50 درصد استرپتومایسین – پنی‌سیلین انکوبه شد. اثرسایتوتوکسیک عصاره هیدرواتانولی دانه پسته برضد سلول‌های سرطانی K562 در سه فاصله زمانی توسط روش MTT ارزیابی شد. جذب نوری توسط دستگاه الایزا در طول موج 540 نانومتر اندازه‌گیری شد. بررسی داده‌ها بااستفاده از نرم افزار SPSS نسخه 15 و آنالیز یک طرفه وآزمون توکی تست صورت گرفت. سطح معنی‌داری نیز کمتر از 001/0 در نظر گرفته شد.

یافته‌ها: تیمار با عصاره هیدرواتانولی دانه پسته در 24 ساعت و در غلظت 100 میکروگرم بر میلی‌لیتر و شربت روی در 48 ساعت، غلظت 5/12 میکروگرم بر میلی‌لیتر و 72 ساعت، غلظت 50 میکروگرم بر میلی‌لیتر سبب مهار رشد نیمی از سلول‌های سرطانی K562 شدند .نتایج حاصل از تغییرات مورفولوژی سلولی تحت تاثیر عصاره پسته و شربت روی نشان‌دهنده تغییرشکل غیرعادی سلول‌ها می‌باشدکه احتمالا حاکی از آپوپتوز و نکروز می‌باشد.

نتیجه‌گیری: زمان و غلظت در مقابل اثرسایتوتوکسیکی پسته اثر توأم دارد در حالی که در شربت روی، زمان به تنهایی اثر دارد. پسته با دارا بودن ظرفیت آنتی اکسیدانی بالا می‌تواند در کنار شربت روی با غلظت کم به عنوان یک هدف بالقوه در مهار سلول‌های K562 در درمان سرطان خون بررسی شود.

---

زمینه و هدف: چاقی به عنوان شایع‌ترین مشکل بهداشتی، زمینه‌ساز بروز بسیاری از بیماری‌های مزمن، از عوامل ژنتیکی و محیطی تاثیر می‌پذیرد. گزارش تفاوت در میکروبیوتای روده‌ای افرد چاق با افراد لاغر و وجود ارتباط دو طرفه بین آنها، منجر به ایجاد زمینه‌های تحقیقاتی در خصوص اثرات میکروبیوتای روده‌ای در بروز چاقی گردیده است. از طرف دیگر، استفاده از مکمل‌های غذایی فراسودمند، اثرات مفیدی در پیش‌گیری از چاقی نشان داده‌اند. هدف مطالعه حاضر بررسی تفاوت جمعیت باکتریایی افراد چاق با افراد عادی، نقش آنها در هموستاز انرژی و مکانیسم اثرات مکمل‌های پروبیوتیکی و پری‌بیوتیکی در پیش‌گیری از چاقی بود.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه مروری تمامی مقالات ثبت شده در پایگاه‌های علمی اطلاعاتی معتبر از سال 2000 تا 2014 با کلید واژه‌های پروبیوتیک، پری‌بیوتیک، چاقی و میکروبیوتای روده‌ای، استخراج و نتایج آنها مورد بررسی قرار گرفت.

یافته‌ها: بخشی از میکروبیوتای روده‌ای، استخراج انرژی از مواد غذایی را تسهیل و آن را در بافت چربی ذخیره می‌نماید. در میکروبیوتای روده‌ای افراد چاق، شمار باکتری‌های باکترووئیدس کمتر و فرمیکوتس بیشترند و در افراد لاغر برعکس می‌باشد. تفاوت در استخراج انرژی مربوط به تفاوت در ترکیب میکروفلور روده‌ای است. باکتری‌های گونه Archaea ساکن در محیط روده نیز، با افزایش کارایی و قابلیت تخمیر پلی‌ساکاریدهای غیر قابل هضم، تولید الکترون‌ها و خارج کردن انرژی در دسترس در هموستاز انرژی دخالت می‌کنند. ترکیبات پری‌بیوتیکی با تحریک رشد باکتری‌های مفید روده، افزایش تولید اسیدهای چرب کوتاه زنجیر و تعدیل ترشح هورمون‌های گوارشی در روند پیش‌گیری از چاقی نقش دارند.

نتیجه‌گیری: مطالعات بیشتری در ارتباط با شناسایی گونه‌های خاص باکتری‌های پروبیوتیکی و سایر غذاهای فراسودمند به منظور پیش‌گیری از چاقی پیشنهاد می‌گردد.

---

زمینه و هدف: آرتریت روماتوئید یک بیماری التهابی است. پرفشاری خون می‌تواند در نتیجه التهاب مزمن در بیماران آرتریت روماتوئید اتفاق بیفتد. برخی شواهد حاکی از اثرات ضد التهابی آلفا-لیپوئیک اسید در بیماری‌های التهابی است. با این وجود، تعداد مطالعات محدودی اثرات آلفا-لیپوئیک اسید را در آرتریت روماتوئید ارزیابی نموده‌اند. بنابراین مطالعه حاضر به منظور بررسی اثرات مکمل یاری آلفا-لیپوئیک اسید بر فشار خون و برخی از فاکتورهای التهابی طراحی گردید.

مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر یک کارآزمایی بالینی تصادفی دو سو کور کنترل شده با دارونما بود که در آن 70 بیمار زن سنین 50-20 سال به طور تصادفی به دو گروه برای دریافت آلفا-لیپوئیک اسید (1200 میلی‌گرم در روز) یا دارونما تقسیم شدند. مدت مداخله 8 هفته بود. فشارخون سیستولی و دیاستولی قبل و بعد از دوره مداخله اندازه‌گیری گردید. هم‌چنین اینترلوکین 6 و پروتئین واکنشگر C مورد سنجش قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل آماری با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 13 انجام شد.

یافته‌ها: 65 بیمار مبتلا به آرتریت روماتوئید مطالعه را به پایان رساندند. فشار خون سیستولی و دیاستولی در گروه آلفا-لیپوئیک اسید در مقایسه با گروه دارونما به طور معنی‌داری کاهش یافت. اما سطوح سرمی اینترلوکین 6 و پروتئین واکنشگر C تغییرات درون گروهی و بین گروهی معنی‌داری را نشان ندادند.

نتیجه‌گیری: در مطالعه حاضر مکمل یاری آلفا-لیپوئیک اسید منجر به کاهش معنی‌دار فشار خون در بیماران آرتریت روماتوئید گردید.

---

زمینه و هدف: استفاده از شاخص توده بدنی (BMI) در مطالعات اپیدمیولوژیک برای تشخیص اضافه وزن و چاقی بسیار رایج می‌باشد. این شاخص تفاوتی بین سن و جنس قائل نیست. استاندارد طلایی سازمان بهداشت جهانی چاقی را بر اساس میزان درصد چربی بدن تعریف نموده است. هدف اصلی این بررسی اندازه‌گیری دقت شاخص توده بدنی با استفاده از نقاط برش استاندارد طلایی می‌باشد.

 مواد و روش‌ها: این مطالعه به صورت توصیفی-مقطعی می‌باشد. اندازه‌گیری ترکیبات بدن به روش آنالیز امپدانس بیوالکتریک (Bioelectrical Impedance Analysis) انجام گرفت. دقت این روش در مقایسه با سایر روش‌های پیچیده تأیید شده است. عملکرد تشخیصی برای تعیین میزان دقت شاخص توده‌ی بدنی بر اساس تعیین ویژگی، حساسیت، درصد قدرت پیش‌بینی مثبت و درصد قدرت پیش‌بینی منفی برای تشخیص چاقی با توجه به نقاط برش استاندارد طلایی سازمان بهداشت جهانی به تفکیک جنس و دسته‌بندی سنی انجام گرفت. تحلیل داده‌ها به روش تی تست، کای مربع، منحنی راک و مقایسه دو منحنی راک بر اساس فرمول هانلی و تحلیل رگرسیون انجام گرفت.

 یافته‌ها: نتایج آماری بر اساس نقطه برش استاندارد طلایی نشان داد که در کل افراد مورد بررسی میزان حساسیت برابر با 66 و میزان ویژگی برابر با 5/90 درصد می‌باشد. تحلیل داده‌ها، میزان حساسیت در مردان را بین 2/50 تا 3/73 و در زنان بین 9/28 تا 7/69 درصد نشان داد. هم‌چنین با توجه به دسته‌بندی سنی، میزان قدرت پیش‌بینی منفی در مردان بین 7/26 تا 6/63 درصد و در زنان بین 9/28 تا 7/69 درصد به دست آمد.

 نتیجه‌گیری: شاخص توده بدنی نمی‌تواند به طور دقیق افراد را بر اساس اضافه وزن و چاقی دسته‌بندی کند. قدرت این شاخص در تفکیک افراد چاق و دارای اضافه وزن با افزایش سن کاهش می‌یابد که این کاهش در مردان بیشتر از زنان دیده می‌شود. به طور کلی، مقایسه این شاخص با نقاط برش استاندارد طلایی نشان داد که این شاخص دارای یک اثر معتدل در تفکیک افراد چاق و لاغر است. نقطه برش مناسب برای شاخص توده بدنی جهت تشخیص چاقی، 8/27 مشخص گردید.