مقدمه
امروزه عوامل شیمی درمانی ضدمیکروبی به طور وسیعی برای کنترل عفونتهای مختلف به کار گرفته میشوند. در حال حاضر، به دلیل پیدایش سویههای مقاوم به آنتیبیوتیکها و اثرات جانبی آنها استفاده از این داروها چندان رضایتبخش نیست. همواره محققین به دنبال یافتن راهکارهای جدید برای حل این مشکل هستند که در این راستا پروبیوتیکها از اقبال خوبی برخوردار بودهاند [
1 ,2]. باکتریهای پروبیوتیک از جمله باسیلوسها با تولید انواع ترکیبات مهارکننده علیه گونههای باکتریایی گرم مثبت و گرم منفی خواص ضدمیکروبی خود را اعمال میکنند و به عنوان یک روش درمانی در برخی از بیماریها مورد استفاده قرار گرفته وکاربردهای وسیعتری نیز برای آنها در آینده قابل پیشبینی است. گلناری و همکاران در یک مطالعه خاصیت ضدمیکروبی سویههای باسیلوس را بر علیه پاتوژنهای مقاوم به آنتیبیوتیک مورد بررسی قرار دادند و شاهد مهار رشد پاتوژنها با استفاده از سوپرناتانت باسیلوسها بودند [
3 ,4 ,5]. عفونت بیمارستانی یکی از دلایل اصلی مرگ و میر و افزایش دوره نقاهت در بیماران است که اغلب توسط عوامل مقاوم به آنتیبیوتیک ایجاد میشود. اسینتوباکتربومانی یک باسیل گرم منفی، هوازی مطلق، غیر تخمیری و بیماریزای فرصتطلب است که قادر به ایجاد انواع عفونتهای بیمارستانی از جمله پنومونی، باکتریمی، عفونت مجاری ادراری و مننژیت در بخشهای مختلف بیمارستان بهویژه بخش مراقبت ویژه است [
6, 7, 8]. این باکتری به علت دارا بودن انواعی از عوامل مؤثر در مقاومت آنتیبیوتیکی در باکتریها مانند پمپهای افلاکس، آنزیمهای بتالاکتامازی و توانایی تشکیل بیوفیلم قوی، مقاومتهای بالای آنتیبیوتیکی از خود نشان میدهند و مشکلات متعددی را در بیماران ایجاد میکند [
9, 10]. توانایی تشکیل بیوفیلم در اسینتوباکتر بومانی بهعنوان یکی از فاکتورهای اصلی ویرولانس درنظر گرفته میشود که علاوه بر توانایی رشد در انواعی از محیطهای بالینی و شرایط محیطی نامناسب، سبب افزایش مقاومت باکتری به عوامل ضد میکروبی و ایجاد عفونت در بیماران میشود [
11, 12] .در باکتریهای گرم منفی، یکی از فاکتورهای مؤثر در تشکیل بیوفیلم، پروتئین غشای خارجی به نام پروتئین غشای خارجی A است که در سازگاری و ویرولانس این باکتریها نقش مهمی دارد [
14 ،
13]. پروتئین غشای خارجی A در اتصال اسینتوباکتر بومانی به سطوح زنده و غیر زنده برای تشکیل بیوفیلم نقش دارد و باعث پایداری بیوفیلم و ایجاد مقاومت آنتیبیوتیکی میشود [
15, 16]. باباپور و همکاران با بررسی ارتباط بین مقاومت آنتیبیوتیکی و حضور ژن پروتئین غشای خارجی A در اسینتو باکتر بومانی به این نتیجه رسیدند که تمامی سویههای اسینتوباکتربومانی جدا شده از نمونههای بالینی که دارای مقاومتهای چندگانه آنتیبیوتیکی بودند دارای ژن پروتئین غشای خارجی A هستند [
17] نای و همکاران در یک پژوهش عنوان کردند پروتئین غشای خارجی A دارای فعالیتهای بیولوژیکی متنوع مانند اتصال به سلولهای اپی تلیال میزبان، القای مرگ سلول و دخالت در خارج کردن ترکیبات از فضای پری پلاسمی است [
18, 19]. بنابراین به دلیل افزایش مقاومتهای آنتیبیوتیکی در اسینتوباکتربومانی مهار تشکیل بیوفیلم از طریق مهار بیان ژنهای مؤثر در تشکیل بیوفیلم و متعاقباً افزایش حساسیت به آنتیبیوتیکها میتواند از اهمیت ویژهای برخوردار باشد. این پژوهش با هدف شناسایی بهترین پروبیوتیک با توانایی مهار رشد و تشکیل بیوفیلم در جدایه اسینتوباکتربومانی با مقاومت آنتیبیوتیکی چندگانه از طریق مهار بیان ژن پروتئین غشای خارجی A مرتبط با تشکیل بیوفیلم در این جدایه انجام شد.
مواد و روشها
بررسی مقاومت جدایهها به اسید و نمکهای صفراوی
مطالعه حاضر بهصورت آزمایشگاهی انجام شد. جدایههای لاکتوباسیلوس رامنوسوس، بیفیدوباکتریوم انیمالیس، پدیوکوکوس اسیدی لاکتیسی، باسیلوس سوبتیلیس، باسیلوس کواگولانس و باسیلوس لیکنی فورمیس از دکتر پروانه جعفری در آزمایشگاه تحقیقاتی میکروبیولوژی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک تهیه شد. برای بررسی مقاومت به محیط اسیدی در جدایههای لاکتوباسیلوس رامنوسوس، بیفیدوباکتریوم انیمالیس، پدیوکوکوس اسیدی لاکتیسی [
20, 21, 22]، باسیلوس سوبتیلیس، باسیلوس کواگولانس و باسیلوس لیکنی فورمیس [
23, 24] و با توجه به شرایط رشد متفاوت این جدایهها، در ابتدا از هر جدایه سوسپانسیون میکروبی با غلظت حدود CFU/ml 109 تهیه شد. سپس 1 میلیلیتر از سوسپانسیون میکروبی به بافر فسفات سالین با حجم 9 میلیلیتر و pH برابر با 2 اضافه شد. برای تنظیم pH از HCL با غلظت 0/1 نرمال استفاده شد. به منظور شمارش تعداد باکتری موجود در سوسپانسیون میکروبی (یک واحد تشکیل کلنی) در زمان صفر، رقت سازی و کشت هر یک از رقتها انجام و گرماگذاری شد (کنترل). در ادامه لولههای حاوی بافر فسفات سالین در دمای 37 درجه سانتیگراد به مدت 3 ساعت گرماگذاری و سپس به محیط کشت انتقال داده و با توجه به شرایط رشد هر جدایه گرماگذاری و کلونیها شمارش شد.
برای بررسی مقاومت جدایهها به نمکهای صفراوی از روش گیلیلند و والکر استفاده شد. درنهایت با استفاده از فرمول ضریب مهار که توسط گوپال و همکاران ارائه شده است، بازدارندگی رشد جدایهها به وسیله نمکهای صفراوی اندازهگیری شد [
25, 26].
استخراج سوپرناتانت
جدایههای لاکتوباسیلوس رامنوسوس، بیفیدوباکتریوم انیمالیس، پدیوکوکوس اسیدی لاکتیسی، باسیلوس سوبتیلیس، باسیلوس کواگولانس و باسیلوس لیکنی فورمیس با توجه به شرایط رشد اختصاصی خود کشت داده شده و سوپرناتانت آن استخراج شد [
27, 28, 29]. سپس به منظور جداسازی پپتیدها با خاصیت ضدمیکروبی هر یک از سوپرناتانتهای استخراج شده، بهطور مجزا درون دکانتور با اتیل استات به نسبت 1:1 ترکیب و فاز رویی که حاوی اتیل استات و پپتیدها با خاصیت ضدمیکروبی احتمالی بود، جداسازی شد. سپس اتیل استات با استفاده از روتاری خشک شد [
30].
بررسی خاصیت ضدمیکروبی سوپرناتانتهای استخراجشده علیه شاخصهای بیماریزای بیمارستانی
برای بررسی خاصیت ضدمیکروبی سوپرناتانتهای استخراج شده از روش آگار ول دیفیوژن استفاده شد. در این روش از میکروارگانسیمهایی نظیر جدایه بیمارستانی اسینتوباکتربومانی 52 A با مقاومت آنتیبیوتیکی چندگانه (جداسازی شده توسط ساریخانی و همکاران از بیمارستانهای قم [
31]، اسینتوباکتربومانی 19606 ATCC، کلبسیلا پنومونیه 70063 ATCC و سودوموناس آئروژینوزا PAO1 بهعنوان شاخصهای بیماریزای فرصتطلب بیمارستانی استفاده شد. برای این منظور ابتدا از هر یک از میکروارگانسیمهای مذکور، سوسپانسیون نیم مک فارلند تهیه شد. حجم 60 میکرولیتر از آن بر روی سطح مولر هینتون آگار (مرک، آلمان) انتقال و بهصورت سفرهای کشت داده شد. سپس با استفاده از پیپت پاستور دو چاهک ایجاد شد، ته هر یک از چاهکها با استفاده از سافت آگار پوشیده شد و به یکی از چاهکها 50 میکرو لیتر اتیل استات بهعنوان کنترل و به چاهک دیگر 50 میکرولیتر سوپرناتانت جدایه اضافه و روی چاهکها نیز با سافت آگار پوشیده شد و به مدت 24 ساعت در دمای 37 درجه سانتیگراد گرماگذاری شد. در مرحله بعد هالههای عدم رشد میکروارگانیسمها در محیط مولر هینتون آگار در صورت مشاهده اندازهگیری شد. این بخش از روش کار به دلیل احتمال خطا برای هر جدایه 3 بار تکرار شد [
32].
تعیین حداقل غلظت مهار رشد
از روش میکرودایلوشن برای تعیین حداقل غلظت مهار رشد استفاده شد. در این روش از باکتریهای اسینتوباکتربومانی 19606ATCC به عنوان کنترل و جدایه اسینتوباکتربومانی 52 A استفاده گردید. 50 میکرولیتر محیط مولر هینتون براث به تمام چاهکهای میکروپلیت اضافه شد. سپس در چاهک اول 50 میکرولیتر سوپرناتانت جدایه باسیلوس لیکنی فورمیس با غلظت 2048 میکروگرم بر میلیلیتر (وزن خشک سوپرناتانت) اضافه شد. سپس 50 میکرولیتر از چاهک اول برداشته به چاهک دوم و به همین ترتیب تا چاهک 10 که 50 میکرولیتر دور ریخته شد. 50 میکرولیتر سوپرناتانت به چاهک 12 اضافه و چاهک 11 کنترل مثبت و چاهک 12 کنترل منفی در گرفته شد. با استفاده از باکتریهای مذکور، سوسپانسیون نیم مک فارلند تهیه و به چاهکهای 1تا 11 مقدار 50 میکرولیتر از سوسپانسیون میکروبی اضافه شد. غلظت چاهکهابه ترتیب 1024-512-256-128-64-32-16-8-4-2 میکروگرم بر میلیلیتر بود. سپس میکروپلیت به مدت 24 ساعت در دمای 37 درجه سانتیگراد گرماگذاری شد. چاهک قبل از حداقل غلظت مهار رشد محسوب میشود [
33].
بررسی فنوتیپی مهار بیوفیلم در اسینتوباکتربومانی
در مرحله بعد برای بررسی فنوتیپی مهار بیوفیلم با استفاده از باکتریهای اسینتوباکتربومانی 19606ATCC بهعنوان کنترل و جدایه اسینتوباکتربومانی 52 A سوسپانسیون نیم مک فارلند تهیه و به درون هر چاهک از میکروپلیت 96 خانه 100 میکرولیتر سوسپانسیون میکروبی اضافه و بر اساس غلظت ساب حداقل غلظت مهار رشد به دست آمده به درون هر چاهک سوپرناتانت جدایه باسیلوس لیکنی فورمیس اضافه شد و به مدت 24 ساعت در دمای 37 درجه سانتیگراد گرماگذاری شد. در مرحله بعد به هر چاهک کریستال ویوله 1 درصد اضافه شد و بعد از 20 دقیقه چاهکها با الکل اتانول شستشو داده شد. سپس جذب چاهکها با استفاده از دستگاه الایزا ریدر مورد بررسی قرار گرفت. درنهایت، میزان مهار بیوفیلم طبق
فرمول شماره 1 محاسبه شد [
34]. با استفاده از میکروسکوپ الکترونی رویشی نشر میدانی توانایی تشکیل بیوفیلم در جدایه اسینتوباکتر بومانی 52 A و مهار تشکیل بیوفیلم در این جدایه بعد از تیمار با حداقل غلظت مهار کنندگی سوپرناتانت باسیلوس لیکنی فورمیس مورد بررسی قرار گرفت [
35].
شناسایی ژن پروتئین غشای خارجی A مؤثر در تشکیل بیوفیلم در اسینتوباکتربومانی
استخراج ژنوم
برای شناسایی پروتئین غشای خارجی A در ابتدا ژنوم جدایه اسینتوباکتربومانی 52 A با استفاده از روش جوشاندن استخراج شد [
31].
پرایمر مورداستفاده در واکنش زنجیرهای پلیمراز
پرایمر اختصاصی مورداستفاده برای شناسایی ژن پروتئین غشای خارجی A در
جدول شماره 1 ارائه شده است.
ترکیب مواد و برنامه حرارتی مورداستفاده در واکنش زنجیرهای پلیمراز
واکنش زنجیرهای پلیمراز با حجم نهایی 25 میکرولیتر حاوی 5/13 میکرولیتر مستر میکس 2X، 1 میکرولیتر پرایمر فوروارد، 1 میکرولیتر پرایمر ریورس، 100 نانوگرم ژنوم اسینتوباکتربومانی و 4/5 میکرولیتر آب مقطر استریل انجام شد. سپس با استفاده از دستگاه ترموسایکلر برنامه دمایی شامل دناتوراسیون اولیه 4 دقیقه در دمای 94 درجه سانتیگراد، دناتوراسیون 1 دقیقه در دمای 94 درجه سانتیگراد، اتصال پرایمر اختصاصی ژن پروتئین غشای خارجی A به مدت 1 دقیقه در دمای 53 درجه سانتیگراد، تکثیر به مدت 1 دقیقه در دمای 72 درجه سانتیگراد برای 35 سیکل و تکثیر نهایی به مدت 7 دقیقه در دمای 72 درجه سانتیگراد انجام شد. در ادامه محصول حاصل از واکنش زنجیرهای پلیمراز پس از رنگآمیزی با اتیدیوم بروماید، بر روی آگارز 1درصد الکتروفورز شد (چاهک 4 کنترل منفی) و با استفاده از دستگاه ژل داکمورد بررسی قرار گرفت [
31]. درنهایت، محصول حاصل از واکنش زنجیرهای پلیمراز ژن پروتئین غشای خارجی A در جدایه اسینتوباکتربومانی 52 A برای تعیین توالی به شرکت پیشگام ارسال شد.
بررسی بیان ژن موثر در تشکیل بیوفیلم (ژن پروتئین غشای خارجی A) در اسینتوباکتربومانی
برای بررسی بیان ژن در ابتدا حضور ژن پروتئین غشای خارجی A در جدایه اسینتوباکتربومانی 52 A با استفاده از تکنیک واکنش زنجیرهای پلیمراز مورد تأیید قرار گرفت. سپس بیان ژن پروتئین غشای خارجی A در باکتریهای اسینتوباکتربومانی 19606ATCC بهعنوان کنترل و جدایه اسینتوباکتربومانی 52 A با استفاده از تکنیک Real Time PCR مورد ارزیابی قرار گرفت. برای تیمار سوسپانسیون جدایه اسینتوباکتربومانی 52 A، این سوسپانسیون همراه با حداقل غلظت مهارکنندگی بیوفیلم از سوپرناتانت باسیلوس لیکنی فورمیس با هم ترکیب شده و 24 ساعت در دمای 37 درجه سانتیگراد گرماگذاری شد.
استخراج RNA از جدایه اسینتوباکتربومانی 52 A و سنتز cDNA
برای این منظور ازباکتریهای اسینتوباکتربومانی 19606ATCC بهعنوان کنترل و جدایه اسینتوباکتربومانی 52 A، قبل و بعد از تیمار با سوپرناتانت باسیلوس لیکنی فورمیس استخراج RNA با استفاده از کیت استخراج RNA مطابق دستورالعمل شرکت سازنده، انجام شد و با دستگاه نانودراپ (برای جلوگیری از خطای احتمالی پس از قرار دادن هر نمونه روی حسگر و اتمام سنجش، حسگر با کاغذ صافی تمیز شد) مورد بررسی قرار گرفت. برای سنتز cDNA از کیت (BIOFACT کشور کره جنوبی) مطابق دستورالعمل شرکت سازنده، استفاده شد. این مرحله در حضور رندوم هگزامر پرایمر، آنزیم ترانس کریپتاز معکوس و مخلوط دئوکسی نوکلئوزید تریفسفات و بر طبق برنامه دمایی 5 دقیقه در دمای 25 درجه سانتیگراد، 60 دقیقه در دمای 42 درجه سانتیگراد، 5 دقیقه در دمای 75 درجه سانتیگراد انجام شد.
انجام Real Time PCR با روش سایبرگرین
به منظور انجام Real Time PCR با روش سایبرگرین، 6 میکرولیتر cDNA، 12/5 میکرولیتر مستر میکس 2X سایبر 1میکرولیتر پرایمر فوروارد و 1 میکرولیتر پرایمر ریورس اختصاصی ژن پروتئین غشای خارجی A که در
جدول شماره 2 ارائه شده است، در واکنشReal Time PCR وارد شد [
36].
.jpg)
واکنش با برنامه حرارتی دستگاه ریل تایم (Roche کشور آلمان) شامل دناتوراسیون اولیه به مدت 4 دقیقه در دمای 95 درجه سانتیگراد، دناتوراسیون به مدت 10 ثانیه در دمای 94 درجه سانتیگراد، اتصال پرایمر اختصاصی به مدت 20 ثانیه در دمای 55 درجه سانتیگراد، تکثیر به مدت 25 ثانیه در دمای 72 درجه سانتیگراد برای 45 سیکل انجام شد (به دلیل احتمال خطا، این بخش از روش کار برای هر نمونه دوبار تکرار شد).
یافتهها
در بررسی مقاومت جدایههای لاکتوباسیلوس رامنوسوس، بیفیدوباکتریوم انیمالیس، پدیوکوکوس اسیدی لاکتیسی، باسیلوس سوبتیلیس، باسیلوس کواگولانس و باسیلوس لیکنی فورمیس تعداد کلونیهای شمارش شده هر جدایه بیشتر از CFU/ml 106 بود و ضریب بازدارندگی تمام جدایهها کمتر از 0/4 بود. این نتایج نشان داد تمامی جدایهها به اسید و نمکهای صفراوی مقاوم بوده و دارای این ویژگیهای پروبیوتیکی هستند. در مرحله بعد، بررسی خاصیت ضدمیکروبی سوپرناتانتهای استخراج شده از جدایههای لاکتوباسیلوس رامنوسوس، بیفیدوباکتریوم انیمالیس، پدیوکوکوس اسیدی لاکتیسی، باسیلوس سوبتیلیس، باسیلوس کواگولانس و باسیلوس لیکنی فورمیس بر روی رشد عوامل بیماریزای فرصت طلب بیمارستانی نظیر جدایه بیمارستانی اسیتوباکتربومانی 25 A با مقاومت آنتیبیوتیکی چندگانه (جداسازی شده توسط ساریخانی و همکاران از بیمارستانهای قم)، اسینتوباکتربومانی 19606 ATCC، کلبسیلا پنومونیه 70063 ATCC و سودوموناس آئروژینوزا PAO1 نشان داد رشد این عوامل در اطراف چاهک دارای سوپرناتانت استخراج شده از باسیلوس لیکنی فورمیس بیش از سایر جدایههای مورد بررسی، در مقایسه با چاهک کنترل (اتیل استات) به طور قابل توجهی مهار شده است که نتایج آن در
جدول شماره 3 ارائه شده است (
تصویر شماره 1).
بحث
امروزه پاتوژنهای فرصت طلب ESKAPE (انتروکوکوس فاسیوم، استافیلوکوکوس اورئوس، کلبسیلا پنومونیه، اسینتوباکتربومانی، سودوموناس آئروژینوزا، انتروباکتر) در محیط بیمارستان در افراد با سیستم ایمنی ضعیف با ایجاد انواع عفونتهای بیمارستانی، مشکلات متعددی را در حوزه سلامت ایجاد میکنند. در میان این پاتوژنها، اسینتوباکتربومانی به دلیل مقاومت بالای آنتیبیوتیکی از اهمیت ویژهای برخوردار است [
37]. در مطالعه حاضر مهار چشمگیر رشد عوامل بیماریزای فرصتطلب بیمارستانی نظیر اسینتوباکتربومانی ،A 52اسینتوباکتربومانی 19606 ATCC، کلبسیلا پنومونیه 70063 ATCC، سودوموناس آئروژینوزا و مهار 70 درصدی تشکیل بیوفیلم در اسینتوباکتربومانی با استفاده از سوپرناتانت باسیلوس لیکنی فورمیس مشاهده شد. در یک مطالعه مشابه که توسط کارلی و همکاران انجام شد [
38]، خاصیت ضد بیوفیلمی سوپرناتانت باسیلوس لیکنی فورمیس بر روی جدایههای استافیلوکوکوس اورئوس و سودوموناس آئروژینوزا مورد بررسی قرار گرفت و مهار تشکیل بیوفیلم در این دو باکتری در حضور سوپرناتانت باسیلوس لیکنی فورمیس گزارش شد که با نتایج تحقیق حاضر همخوانی دارد. دوسان و همکاران [
5] در پژوهشی تلاش کردند با استفاده از باسیلوس لیکنی فورمیس در تشکیل بیوفیلم باکتریهای بیماریزا اختلال ایجاد کنند. آنها موفق به جداسازی پروتئینی شدند که قادر به کاهش تشکیل بیوفیلم در جدایههای کاندیدا آلبیکانس و سودوموناس آئروژینوزا شد. همچنین ابوسایم و همکاران در یک مطالعه نشان دادند [
39] که با استفاده از اگزوپلی ساکارید خالص سازی شده از جدایه باسیلوس لیکنی فورمیس، مهار بیوفیلم در باکتریهای بیماریزا رخ داده است. نتایج مطالعات ذکر شده، پتانسیل بالای باسیلوس لیکنی فورمیس در مهار بیوفیلم عوامل بیماریزا را نشان میدهد با نتایج حاصل از تحقیق حاضر مبنی بر مهار بالای تشکیل بیوفیلم در اسینتوباکتربومانی با استفاده از سوپرناتانت باسیلوس لیکنی فورمیس مطابقت دارد. سپس در مطالعه حاضر ژن پروتئین غشای خارجی A، در جدایه بیمارستانی اسینتوباکتربومانی 52 A با مقاومت آنتیبیوتیکی چندگانه با استفاده از روش واکنش زنجیرهای پلیمراز شناسایی شد. در یک مطالعه الشامیری و همکاران [
10] با بررسی حضور ژن پروتئین غشای خارجی A در جدایههای بالینی اسینتوباکتربومانی با مقاومت آنتیبیوتیکی MDR و XDR با استفاده از روش واکنش زنجیرهای پلیمراز، مشاهده کردند این ژن در میان این جدایهها حضور دارد. اسکرنیسکیت و همکاران پاسخ سیستم ایمنی موش 774 علیه سویههای اسینتوباکتربومانی واجد و فاقد ژن پروتئین غشای خارجی A را مورد بررسی قرار دادند [
40] و مشاهده کردند که سیستم ایمنی موش بر علیه سویههای فاقد این ژن، پاسخ التهابی کمتری ایجاد میکند. با توجه به مطالعات ذکر شده، اهمیت ژن پروتئین غشای خارجی A در بیماریزایی اسینتوباکتربومانی تأیید میشود. از اینرو، در مطالعه حاضر، مهار بیان این ژن با سوپرناتانت باسیلوس لیکنی فورمیس مورد بررسی قرار گرفت. بررسی بیان ژن پروتئین غشای خارجی A قبل و بعد از تیمار با سوپرناتانت باسیلوس لیکنی فورمیس با استفاده از تکنیک Real Time PCR نشان داد بیان ژن پروتئین غشای خارجی A در جدایه اسینتوباکتر بومانی 52 A پس از تیمار با سوپرناتانت باسیلوس لیکنی فورمیس در مقایسه با بیان این ژن قبل از تیمار، 69/72 درصد کاهش یافته است. در یک پژوهش نا و همکاران [
41] با در نظر گرفتن نقش مهم پروتئین غشای خارجی A در ایجاد مقاومت آنتیبیوتیکی در اسینتوباکتر بومانی، تلاش کردند با استفاده از ترکیبات شیمیایی بیان ژن پروتئین غشای خارجی A را مهار کنند. در نهایت از میان ترکیبات مختلف موفق به شناسایی 3 ترکیب شیمیایی شدند که با مهار بیان ژن پروتئین غشای خارجی A منجر به کاهش تشکیل بیوفیلم در این باکتری شد. در مطالعهای دیگر سلواراج و همکاران [
42] با استفاده از ماده استخراج شده از گیاه به نام میرتنول، توانستند ژنهای مرتبط با تشکیل بیوفیلم از جمله pgaA ،ompA, bap ،csuA/B را مهار کنند. این دانشمندان مشاهده کردند که با سرکوب این ژنها بیوفیلم نازکتری در اسینتوباکتر بومانی ایجاد شده است. نتایج تحقیق کنونی مبنی بر کاهش بیان ژن پروتئین غشای خارجی A در اسینتوباکتر بومانی با کمک سوپرناتانت باسیلوس لیکنی فورمیس و تأثیر آن در کاهش تشکیل بیوفیلم در این باکتری که با نتایج مطالعات ذکر شده نیز همخوانی دارد، نشان دهنده این حقیقت است که با دستیابی به ترکیب یا ترکیباتی برای کاهش بیان ژنهای مؤثر در تشکیل بیوفیلم به دلیل اهمیت آن در مقاومت آنتیبیوتیکی باکتریهای بیماریزا، میتوان موفق به کنترل این عوامل شد. بنابراین در مطالعه حاضر، مشخص شد باسیلوس لیکنی فورمیس با کاهش بیان ژن پروتئین غشای خارجی A و احتمالاً کاهش بیان سایر ژنهای مؤثر در تشکیل بیوفیلم در اسینتوباکتر بومانی که نیاز به بررسی دارند، خاصیت ضدمیکروبی و ضد بیوفیلمی خود را اعمال کرده است.
نتیجهگیری
نتایج این مطالعه برای اولین بار در دنیا نشان داد باسیلوس لیکنی فورمیس توانایی مناسبی در جهت مهار بیان ژن مؤثر در تشکیل بیوفیلم در اسینتوباکتر بومانی، بهعنوان یک عامل ایجاد کننده عفونتهای بیمارستانی را دارد. با توجه به پتانسیل بالای باسیلوس لیکنی فورمیس در تولید ترکیبات با خاصیت ضدمیکروبی و ضدبیوفیلمی پیشنهاد میشود در تحقیقات آینده این ترکیبات مورد شناسایی بیشتر قرار گرفته و بهعنوان مواد زیستی کمخطر برای کاهش بیوفیلم عوامل بیماریزای دارای مقاومت آنتیبیوتیکی در محیطهای درمانی مورد استفاده قرار گیرد.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
این پژوهش با کد اخلاق IR.IAU.QOM.REC.1398.004 به تصویب کمیته اخلاق دانشکده علومپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم رسید.
حامی مالی
این مقاله برگرفته از رساله دکتری تخصصی نویسنده اول در گروه میکروبیولوژی، دانشکده علومپایه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم است.
مشارکت نویسندگان
تمامی اعضای نویسندگان در پژوهش و آمادهسازی این مقاله مشارکت داشتهاند.
تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان، این مقاله تعارض منافع ندارد.
تشکر و قدردانی
از پرسنل محترم آزمایشگاه تحقیقاتی میکروبیولوژی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم تشکر و قدردانی میشود.