مقدمه
اختلال وسواسی اجباری به صورت گروه مختلفی از علائم تظاهر می‌کند که شامل افکار مزاحم، آداب وسواسی، اشتغالات ذهنی و وسواس‌های عملی هستند. وسواس‌های عملی یا فکری راجعه ناراحتی شدیدی برای فرد ایجاد می‌کند و سبب اتلاف وقت و اختلال در روند معمولی و طبیعی زندگی، کارکرد شغلی، فعالیت معمول اجتماعی یا روابط فردی می‌شود. وسواس‌های فکری و عملی به اشکال مختلفی (آلودگی، تردید مرضی، افکار مزاحم، تقارن و سایر انواع) تظاهر می‌یابد که در طول زمان ممکن است تغییر کند یا هم‌پوشانی‌هایی پیدا کند. 
میزان شیوع مادام‌العمر اختلال وسواسی اجباری در جمعیت عمومی نسبتاً ثابت و حدود دو تا سه درصد است و در بسیاری از بیماران سرپایی مطب‌ها و درمانگاه‌های روان‌پزشکی یعنی در 10 درصد از آن‌ها یافت می‌شود. در میان بزرگسالان احتمال ابتلای زن و مرد یکسان است. حدود دو‌سوم بیماران پیش از 25‌سالگی علائمشان شروع می‌شود. امروزه درمان‌های دارویی و رفتاری رایج شده است. اثرات اولیه داروها پس از چهار تا شش هفته مشخص می‌شود و برای کسب حداکثر نفع درمانی 8 تا 16 هفته زمان نیاز است که نخست با داروی مهارکننده بازجذب سروتونین یا کلومی پیرامین شروع می‌شود. رفتار درمانی به اندازه دارودرمانی مؤثر است. از دیگر روش‌ها درمان شناختی‌رفتاری، روان‌درمانی حمایتی، خانواده‌درمانی، شوک‌درمانی و جراحی مغزی است [1]. 
اما با درمان‌های موجود 20 تا 30 درصد موارد بهبود چشمگیر پیدا می‌کنند. یک زمینه امیدوارکننده که ممکن است درمان اختلال وسواسی اجباری را ارتقا دهد، تمرکزکردن روی نقص شناخت ضمنی و سوگیری در بهبود و نگهداری این اختلال است [3 ،2]. روش اصلاح سوگیری توجه برای سنجش سوگیری توجه و هم برای اصلاح آن استفاده می‌شود. 
برای اصلاح سوگیری توجه همواره پروب جانشین تصویر خنثی می‌شود و بدین ترتیب توجه آزمودنی به این امر معطوف می‌شود که همواره به سمت تصویر خنثی توجه کند و بدین ترتیب عمل اصلاح سوگیری توجه صورت می‌گیرد. سوگیری‌های تعبیر و توجه، خود به عنوان عامل زیرساخت این اختلال در تحقیقات مختلف مطرح شده است.بدون درنظرداشتن این عامل به نظر می‌رسد نرخ درمان موفقیت‌آمیز کاهش می‌یابد. همچنین در مطالعات انجام‌شده یافته‌های مختلفی دیده می‌شود [4 ،3]. در این مطالعه ما بر آن شدیم اثربخشی درمان اصلاح سوگیری توجه و مهارکننده‌های بازجذب اختصاصی سروتونین را در کاهش علائم اختلال وسواسی اجباری با همدیگر مقایسه کنیم.
مواد و روش‌ها
روش پژوهش مداخله‌ای با طرح پیش‌آزمون پس‌آزمون است. جامعه آماری افراد مبتلا به اختلال وسواسی اجباری مراجعه‌کننده به درمانگاه بیمارستان امیرکبیر اراک 80 نفر بود. ملاک‌های تشخیصی اختلال وسواسی اجباری بر اساس مصاحبه روان‌پزشک بود. جامعه آماری پس از توضیح طرح و اخذ رضایت انتخاب شدند. ابتدا افراد پرسش‌نامه ییل براون جهت ارزیابی شدت علائم اختلال وسواسی اجباری را تکمیل کردند. سپس به صورت تخصیص تصادفی به دو گروه 40‌نفره تقسیم شدند؛ گروه اول درمان دارویی استاندارد با مهارکننده‌های بازجذب اختصاصی سروتونین و گروه دوم درمان اصلاح سوگیری توجه را در 10 جلسه هفتگی هر بار به مدت 30 دقیقه دریافت کردند. در پایان 10 هفته، دو گروه از نظر اثربخشی این دو نوع مداخله درمانی در متغیرهای وابسته با همدیگر مقایسه شدند.
مداخله
اصلاح سوگیری توجه (تکلیف کاوش نقطه اصلاح‌شده)
جهت انجام پژوهش حاضر، در ابتدا تصاویری با محتوای انواع الگوهای رایج اختلال وسواسی اجباری توسط پژوهشگر تهیه شد. سپس برای بالا‌بردن اعتبار و روایی صوری، این تصاویر جهت ارتباط با محتوای مدنظر به پنج روان‌پزشک داده و نمره‌دهی شد و درنهایت 30 تصویر برای هر الگو که بیشترین امتیاز را داشتند برگزیده شدند.
تصاویرِ دارای روایی صوری انتخاب شدند. سپس تصاویر انتخاب‌شده به گروهی از بیماران وسواسی اجباری داده شد و تصاویری که بیشترین نمره را در زمینه محتوای اجبارهای وسواسی اجباری دریافت کردند انتخاب شدند. از این 30 تصویر، 120 جفت کوشش (تصویر خنثی و مرتبط با وسواس) ساخته شد. آزمودنی در فاصله 50 تا 60 سانتی‌متری نمایشگر رایانه نشست. در ابتدا به او گفته شد به علامت مثبت (+) که در وسط نمایشگر برای زمان کوتاهی نمایش داده می‌شود نگاه کند (در این برنامه، مدت زمان نمایش علامت روی صفحه نمایش از 250 تا 2000 میلی‌ثانیه قابل تنظیم بود که روی1500 تنظیم شد). سپس علامت (+) ناپدید می‌شد و دو تصویرظاهر می‌شدند و سپس تصاویر ناپدید می‌شدند و نقطه‌ای در مکان تصویر خنثی ظاهر می‌شود و فرد باید به محض دیدن، کلید مرتبط با جهت تصویر را فشار دهد. در اصلاح سوگیری، میزان ارائه نقطه‌ها در مکان محرک خنثی بر حسب تنظیم می‌تواند 100 درصد، 95 درصد، 90 درصد، 85 درصد و 80 درصد باشد که در پژوهش حاضر روی 80 درصد تنظیم شد. به این ترتیب فرد با حجم بیشتری از ترجیح محرک خنثی نسبت به محرک هدف مواجه می‌شد [5].

درمان دارویی مهار‌کننده‌های بازجذب اختصاصی سروتونین
داروها بر اساس جدول شماره 1 که درمان استاندارد اختلال وسواسی اجباری است توسط روان‌پزشک تجویز و بر اساس عوارض و تحمل بیمار به دُز معمول درمانی رسید [1].

ابزارهای پژوهش 
پرسش‌نامه وسواسی اجباری ییل براون
یک مصاحبه نیمه‌ساختاریافته برای ارزیابی شدت وسواس‌ها و اجبارهاست، حساسیت بالایی نسبت به تغییرات درمانی دارد و توسط گودمن و همکارانش در سال1986 تهیه شده است. بخش فهرست نشانه‌ها، وسواس‌ها و اجبارها را جداگانه بررسی می‌کند و شامل بیش از 50 وسواس و اجبار شایع است. نمره برش مقیاس، 17 است. 16 گویه فهرست نشانه‌ها در مقیاس لیکرت پنج‌درجه‌ای و به صورت خودگزارشی پاسخ داده می‌شود.این مقیاس شامل ارزیابی شدت اختلال وسواسی اجباری، باور، اجتناب و افسردگی است. پایایی بین ارزیابان در 40 بیمار، 0/98و ضریب آلفا 0/89 بوده است [3].
نرم افزار تکلیف کاوش نقطه
در ابتدا توسط مک‌لئود در سال 1986 طراحی شد. این ابزار برای سنجش سوگیری توجه و هم برای اصلاح آن استفاده می‌شود. آزمودنی در فاصله 50 تا 60 سانتی‌متری نمایشگر رایانه نشست. در ابتدا به او گفته می‌شد به علامت مثبت (+) که در وسط نمایشگر برای زمان کوتاهی نمایش داده می‌شود نگاه کند. سپس علامت مثبت (+) ناپدید می‌شود و دو محرک (در این برنامه می‌تواند تصویر یا واژه باشد) روی تصویر تنطیم شد که یکی خنثی و دیگری هدف خوانده می‌شود. سپس محرک‌ها ناپدید می‌شدند و نقطه‌ای در مکان یکی از آن دو محرک ظاهر می‌شد. فرد باید به محض دیدن، یکی از دکمه‌های جهتی صفحه کلید را با انگشت اشاره دست غالب که هم‌جهت با مکان نقطه است، فشار دهد. فاصله زمانی نمایش نقطه و فشار دکمه (زمان واکنش) ثبت می‌شود. میزان توجه گزینشی با سوگیری به محرک‌های هدف از تفریق زمان واکنش به محرک‌های خنثی از زمان واکنش به محرک‌های هدف به دست می‌آید. در پژوهش حاضر از نسخه 5.0 نرم‌افزار تکلیف کاوش نقطه که خدادادی و همکاران در مرکز تحقیقات علوم رفتاری‌شناختی سینا ساخته‌اند، استفاده شد [5]. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نسخه 23 نرم‌افزار SPSS و در سطح معنی‌داری 0/05 بررسی شد.
یافته‌ها
در این قسمت ابتدا آمار توصیفی و سپس استنباطی توضیح داده می‌شود. آزمون من‌ویتنی برای مقایسه دو گروه، تفاوت معناداری از نظر میزان تحصیلات نشان نداد. (P<0/05) در هر دو گروه بیشتر بیماران تحصیلات کارشناسی به بالا داشتند. 45 درصد در گروه اصلاح سوگیری و 38/4 درصد در گروه درمان دارویی محاسبه شد. در هر دو گروه زنان متأهل بیشترین تعداد بیماران را تشکیل دادند. ۹۵ درصد زن و ۷۲/۵ درصد متأهل در گروه اصلاح سوگیری (جدول شماره ۲) و ۸۹/۷ درصد زن و ۶۶/۷ درصد متأهل در گروه درمان دارویی (جدول شماره ۲) محاسبه شد.

در هر دو گروه وسواس آلودگی بیشترین فراوانی را داشت: ۴۷/۵ درصد وسواس آلودگی در گروه اصلاح سوگیری (جدول شماره ۳) و ۷۹/۴ درصد وسواس آلودگی در گروه درمان دارویی (جدول شماره ۳) گزارش شد.

آزمون تی جفتی نشان داد درمان اصلاح سوگیری توجه باعث کاهش معنادار سوگیری توجه در اختلال وسواسی اجباری می‌شود (P=0/045) و همچنین درمان اصلاح سوگیری توجه باعث کاهش معنادار شدت وسواس در اختلال وسواسی اجباری نمی شود (P=0/228) (جدول شماره 4).

آزمون تی جفتی نشان داد درمان دارویی باعث کاهش معنادار سوگیری توجه در اختلال وسواسی اجباری نمی شود (P=0/328) (جدول شماره ۵) و درنهایت درمان دارویی باعث کاهش معنادار شدت وسواس در اختلال وسواسی اجباری می‌شود (P<0/001) (جدول شماره ۶).

 

آزمون تحلیل کوواریانس چند‌متغیره تفاوتی معنادار بین اثربخشی درمان اصلاح سوگیری توجه در قیاس با دارودرمانی در کاهش شدت وسواس در اختلال وسواسی اجباری نشان نداد. P=0/377) ) (جدول شماره ۷) ولی تفاوت معنادار در مورد درمان اصلاح سوگیری توجه در قیاس با دارودرمانی در کاهش شدت وسواس در گروه درمان دارویی وجود داشت (P=0/007).

بحث
به طور کلی نتایج پژوهش نشان داد درمان اصلاح سوگیری توجه، در قیاس با درمان دارویی، در کاهش سوگیری توجه از لحاظ آماری تفاوت معناداری نشان نمی‌دهد. همچنین درمان دارویی در قیاس با درمان اصلاح سوگیری توجه بیشتر توانست علائم اختلال وسواسی اجباری را کاهش دهد؛ علاوه بر این، درمان اصلاح سوگیری باعث کاهش معنادار سوگیری شد، اما درمان دارویی در کاهش سوگیری بیماران وسواسی اجباری سوگیری توجه را کاهش نداد.
سوگیری توجه می‌تواند ناشی از ارزیابی اولیه خطر یا تهدید باشد که به نوبه خود به فعال‌شدن پاسخ‌های مضر شناختی، فیزیولوژیک و رفتاری منجر شود، حتی اگر این خطر خفیف یا مبهم باشد. تحقیقات نشان می‌دهد افراد مضطرب درواقع بیشتر به اطلاعات تهدیدکننده، توجه نشان می‌دهند و در قسمت آمیگدال مغز این تغییرات نشان داده شده است. دو نوع مکانسیم از بالا به پایین که بر اساس کنترل داوطلبانه توجه و مکانیسم از پایین به بالا که بر اساس حساسیت یا اهمیت به تهدید است، بیان شده که می‌تواند باعث کاهش سوگیری شود [6]. همچنین دو تئوری سوگیری اختصاصی ظرفیت که نیازمند اصلاح توجه انتخابی است و تئوری مدل کنترل توجه که نیازمند اصلاح کنترل توجه در قسمت دورسولترال قشر پره فرونتال است نیز در این زمینه مطرح می‌شود [6]. 
در این پژوهش کاهش سوگیری در گروه اصلاح سوگیری توجه به صورت معنادار صورت گرفت (P=0/045) ولی در مورد کاهش شدت علائم وسواس معنادار نبود P=0/228)). در تبیین این نتیجه می‌توان به مطالعه مالگرو اشاره کرد. او نشان داد، داده‌هایی که شخص، مورد توجه قرار خواهد داد به اهمیت نسبی داده‌هایی وابسته است که در رابطه با خودپنداره‌اش فرض می‌کند. با توجه به این نکته اگر بتوان با استفاده از یافته‌های روان‌شناسی شناختی و اصول یادگیری، توجه فرد را از محرک‌های تهدید‌زا جدا کرد و به سمت محرک‌های خنثی سوق داد، می‌توان سوگیری توجه فرد را کم کرد. در سنجش سوگیری توجه نیز به وسیله ازمایه تکلیف کاوش نقطه، نقطه به صورت تصادفی پس از محرک هیجانی و خنثی می‌آید و در اصلاح سوگیری توجه شرطی‌سازی بین تصویر خنثی و نقطه رخ می‌دهد. از آنجا که نقطه بعد از تصاویر خنثی نمایان می‌شود، به‌تدریج توجه فرد به تصاویر خنثی جلب می‌شود. این یادگیری به گونه خودآیند به نسبت ناهشیار و ضمنی رخ می‌دهد [9-7]. نتایج کاهش سوگیری همسو با مطالعات گودرزی، دلیر، آذرآیین، امیر و ویلیامز و شبیه مطالعاتی است که در سایر اختلالات اضطرابی مانند مطالعه هیم و وایونا ولوگاز و لودرگزارش شده است [13-10]. نتایج کاهش علائم وسواسی همسو با مطالعات آذرآیین بود و مغایر با مطالعه دلیر برآورد شد [8 ،3].
 در مورد یافته‌های بعدی، کاهش سوگیری در گروه درمان دارویی به صورت معنادار صورت نگرفت (P=0/328)، اما کاهش شدت وسواس به صورت معنادار صورت گرفت (P<0/001). علائم اختلال وسواسی اجباری مبنای زیستی دارد و ممکن است برای بیمار معنای روانی مهمی داشته باشد. همچنین در مطالعه فاکس و نیز مطالعه استولاستورف ارتباط بین آلل‌های ژن سروتونین و سوگیری توجه در اختلالات اضطرابی که در اختلال وسواسی اجباری نیز جزء سبب‌شناسی اختلال مطرح شده، بیان شده است [15 ،14]؛ پس شاید با توجه به این ارتباط درمان دارویی با مهارکننده‌های بازجدب اختصاصی سروتونین بتواند سوگیری توجه را کاهش دهد. نتایج این پژوهش در کاهش علائم وسواس همسو با مطالعات محمودزاده، فرنام، قریشی‌زاده، جانی توزنده، دادفر، ترک‌زبان، سلطانی‌فر و میرسپاسی بود [18-16]. 
آخرین یافته‌ این پژوهش این بود: درمان اصلاح سوگیری توجه نسبت به دارودرمانی به طور معنادار باعث کاهش سوگیری نشد.(P=0/377) و دارودرمانی در قیاس با درمان اصلاح سوگیری توجه باعث کاهش معنادار شدت وسواس در بیماران شد (P=0/007).
درمان اصلاح سوگیری توجه باعث کاهش علائم اختلالات روان‌پزشکی از جمله اختلالات اضطرابی، روان‌پریشی، شناختی، وابسته به مواد و غیره می‌شود. با توجه به فقدان پژوهش درباره این سؤال (کاهش علائم وسواس به وسیله درمان اصلاح سوگیری توجه) در بررسی انجام‌شده، در مطالعه ادی و همکاران، طیرانی، صبوری، سلطانی‌فر، عابدینی و ایمانی اثربخشی درمان‌های شناختی بیشتر از درمان دارویی گزارش شده است [18-16].
 شاید به علت مقاومت در شروع و ادامه درمان و عوارض مختلف دارویی، بیماران در برابر درمان دارویی مقاومت کنند.گرچه خود علائم وسواسی اجباری نیز مبنای زیستی دارد؛ ممکن است برای بیمار معنای روانی مهمی داشته باشد. همچنین در مطالعه فاکس و نیز مطالعه استولاستورف ارتباط بین آلل‌های ژن سروتونین و سوگیری توجه در اختلالات اضطرابی که در اختلال وسواسی اجباری نیز جز سبب‌شناسی اختلال مطرح شده بیان شده است [15 ،14]. اما در مطالعه حاضر درمان دارویی به طور معنادار شدت وسواس را نسبت به درمان اصلاح سوگیری کاهش داد.
نتیجه‌گیری
 بر اساس داده‌های پژوهش ما، درمان اصلاح سوگیری توجه تأثیر قابل توجهی در کاهش علائم اختلال وسواسی اجباری در کوتاه‌مدت ندارد، اما باعث کاهش سوگیری توجه در مراجعین مبتلا به اختلال وسواسی اجباری می‌شود.
از محدودیت‌های پژوهش حاضر عدم کنترل الگوی علائم وسواسی اجباری به عنوان متغیر کنترل در نمونه موردپژوهش، عدم کنترل همبودی‌ها با اختلال وسواسی اجباری و عدم کنترل ازمان بیماری به عنوان متغیر کنترل و عدم پیگیری طولانی‌مدت برای مشاهده تغییرات احتمالی اثربخشی در دو گروه درمان بوده است. استفاده از تصاویر محیط زندگی واقعی بیمار در اندازه‌گیری سوگیری توجه و گنجاندن آن‌ها در برنامه اصلاح سوگیری توجه از محدودیت‌های دیگر پژوهش حاضر بوده است. پیشنهاد می‌شود در مطالعات آینده الگوی علائم وسواسی اجباری به عنوان متغیر کنترل در نمونه موردپژوهش، همبودی‌ها و میزان ازمان بیماری کنترل می‌شود. همچنین پیگیری طولانی‌مدت برای مشاهده تغییرات احتمالی اثربخشی و استفاده از تصاویر محیط زندگی واقعی بیمار در اندازه‌گیری سوگیری توجه و گنجاندن آن‌ها در برنامه اصلاح سوگیری توجه نیز لحاظ شود.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
این پژوهش با کد IR.ARAKMU.REC.1396.284 توسط کمیته اخلاق دانشگاه علوم پزشکی اراک به تصویب رسیده است و با کد IRCT20141209020258N85 در سامانه مرکز ثبت کارآزمایی بالینی ایران ثبت شده است.
حامی مالی
این پژوهش برگرفته از پایان‌نامه دکترای تخصصی خدیجه محسن پوریان، گروه روان‌پزشکی، دانشکده پزشکی، مصوب دانشگاه علوم پزشکی اراک است.
مشارکت نویسندگان
مفهوم‌سازی و روش‌شناسی: مصطفی نوکنی، حمیدرضا جمیلیان و خدیجه محسن پوریان؛ اعتبارسنجی و تحلیل و تحقیق و بررسی: مصطفی نوکنی و خدیجه محسن پوریان؛ منابع و نگارش پیش‌نویس: مصطفی نوکنی، محسن قاسمی و خدیجه محسن پوریان؛ ویراستاری و نهایی‌سازی نوشته: مصطفی نوکنی، حمیدرضا جمیلیان، محسن قاسمی و خدیجه محسن پوریان؛ بصری‌سازی، نظارت، مدیریت پروژه: مصطفی نوکنی و خدیجه محسن پوریان؛ تأمین مالی: دانشگاه علوم پزشکی اراک.
تعارض منافع
نویسندگان تصریح می‌کنند هیچ‌گونه تضاد منافعی در این پژوهش وجود ندارد. 
تشکر و قدردانی
نویسندگان بر خود لازم می‌دانند که از حمایت‌های مالی و معنوی معاونت پژوهش و شورای محترم پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی اراک در تصویب و مراحل اجرایی این پژوهش و درمانگاه روان‌پزشکی بیمارستان امیرکبیر اراک صمیمانه سپاسگزاری کنند.
 

1. Kaplan HI, Sadock BJ Ed. Synopsis of psychiatry: Behavioral sciences/clinical psychiatry, 11th Eds. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins; 2015.
2. Koster E.Fox E, Macleod C.Introduction to the special section on cognitive bias modification in emotional disorders. J Abnorm Psychol. 2009; 118(1):1-4. [DOI:10.1037/a0014379] [PMID]
3. Dalir M, Alipour A, Zare H. [The Effect of Cognitive Bias Modification Therapy on Symptoms of Obsessive-compulsive Disorder: Comparison Efficacy of Cognitive Bias Modification Therapy and Group Cognitive-behavioral Therapy (Persian)]. Clin Psychol Stud. 2016; 6(21):1-25.
4. Goudarzi N. [Comparison of the effectiveness of treatment of attention bias modification and cognitive behavioral therapy in obsessive compulsive disorder (Persian)][MSc. thesis]. Boroujerd: Islamic Azad University; 2016.
5. Khodadi M, Nokani M, Amani H. Dot probe task and cognitive bias modification software. Institute for behavioral and cognitive sciences. Tehran: Sina Institute of Cognitive Behavioral Sciences Research; 2015.
6. Klumpp H, Amir N. Preliminary study of attention training to threat and neutral faces on anxious reactivity to a social stressor in social anxiety. Cognit Ther Res. 2010; 34(3):263-71. [DOI:10.1007/s10608-009-9251-0]
7. Heeren A, Raedt RD, Koster E H. The (neuro) cognitive mechanisms behind attention bias modification in anxiety:Proposals based on the oretical accounts of attentional bias .Front Hum Neurosci. 2013; 7:119. [DOI:10.3389/fnhum.2013.00119] [PMID] [PMCID]
8. Amir N, Bomyea J. The effect of single-session interpretation modification on attention bias in socially anxious individuals. J Anxiety Disord. 2010; 24(2):178-82. [DOI:10.1016/j.janxdis.2009.10.005] [PMID] [PMCID]
9. Azaraeen S. [The effectiveness of Attention-Control Training Program in reducing attention bias toward obsessive-compulsive stimuli and reducing the severity of obsessive-compulsive symptoms (Persian)][MSc. thesis]. Mashhad: Universty of Ferdowsi; 2012.
10. Lowther H, Newman E. Attention Bias Modification (ABM) as a treatment for child and adolescent anxiety: A systematic review. J Affect Disord. 2014; 168:125-35. [DOI:10.1016/j.jad.2014.06.051] [PMID]
11. Mogg K, Waters A. Bradley B. Attention Bias Modification (ABM): Review of Effects of Multisession ABM Training on Anxiety and Threat-Related Attention in High-Anxious Individuals. Clin Psychol Sci. 2017; 5(4): 698-717. [DOI:10.1177/2167702617696359] [PMID] [PMCID]
12. Bar-Haim Y. Research review: Attention bias modification (ABM): A novel treatment for anxiety disorders. J Child Psychol Psychiatry. 2010; 51(8): 859-70. [DOI:10.1111/j.1469-7610.2010.02251.x] [PMID]
13. Cristea IA, Kok RN, Cuijpers P. Efficacy of cognitive bias modification interventions in anxiety and de pression: Meta-analysis. Br J Psychiatry. 2015; 206: 7-16. [DOI:10.1192/bjp.bp.114.146761] [PMID]
14. Stollstorff M, Bean SE, Anderson LM, Devaney JM, Vaidya CJ. Rationality and emotionality: Serotonin transporter genotype influences reasoning bias. SCAN. 2013; 8(4):404-9. [DOI:10.1093/scan/nss011] [PMID] [PMCID]
15. Elaine F, Konstantina Z. The serotonin transporter gene alters sensitivity to attention bias modification:evidence for a plasticity gene. Biol Psychiatry. 2011; 70(11):1049-54. [DOI:10.1016/j.biopsych.2011.07.004] [PMID] [PMCID]
16. Tavakoli S, Ghassemzadeh H. [Cognitive- Behavioral Theories and Treatments of Obsessive- Compulsive Disorder (Persian)]. Adv Cogn Sci. 2006; 8 (1) :54-76.
17. Abedi A, Kiani M, Faramarzi S, Shoushtari M, Golshani Monnazah F. [A Meta-Analysis Comparing the Effectiveness of Psychological Intervention and Drug Therapy on Obsessive-Compulsive Disorder Symptoms (Persian)]. Clin Psychol Stud. 2012; 2(7): 59-83.
18. Tayarani rad A, Farrokhi N, Keirjoo E, Sarihi N. [Investigating the Impact of Psychological and Medicinal Treatments on Obsessive-Compulsive Disorder: A Meta-analysis. Clin Psychol Stud (Persian)].2015; 5(19): 63-79.